عفت کلام در قرآن صفحه 20

حیوان نبود و زندگی انسان مانند حیوانات ایستا می ماند.(1)

بنابراین، با توجه به نعمت بیان که در زبان انسان متجلی می شود، به نقش مهمی که زبان در خوش بختی و بدبختی انسان دارد می توان پی برد. تبیین اصول عقاید، تحقق بخشیدن به احکام شرعی مانند آموزش های علمی و دینی، امر به معروف و نهی از منکر، ذکرهای واجب در نماز و حج و...، شهادت ها و بر طرف کردن اختلاف ها و درگیری ها نقش زبان را نشان می دهد. شایسته است انسان حق این نعمت الهی را به جای آورد و در گفتار خود اندیشه کند و بی پروا لب به سخن نگشاید؛ زیرا قرآن می فرماید: «ثم لتُسئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعیم؛ سپس در همان روز است که از نعمتِ [روی زمین] پرسیده خواهید شد». (تکاثر: 8)

امام سجّاد علیه السلام درباره ادای حق نعمت بیان و زبان می فرماید:

حق اللسان اکرامه عن الخنا و تعویده الخیر و ترک الفضول التی لا فائده لها، و البر بالناس و حسن القول فیهم.(2)

حق زبان گرامی داشتن آن از دشنام است و عادت دادن آن به گفتار نیک و پرهیز از زیاده گویی بی فایده و نیکی به مردم و خوش سخنی در میان آنان است.

ب) زبان، کلید خیر و شرّ

ب) زبان، کلید خیر و شرّ

از امام باقر علیه السلام درباره نقش کلیدی زبان چنین رسیده است:

کان ابوذر یقول: یا مبتغی العلم انّ هذا اللسان مفتاح خیر و مفتاح شرّ، فاختم علی لسانک کما تختم علی ذهبک و ورقک.(3)

1- المیزان فی تفسیر القرآن، ج 19، ص 99 با گزینش.
2- بحارالانوار، ج 71، ص 286.
3- بحارالانوار، ج 71، ص 301.