عفت کلام در قرآن صفحه 68

کواعب اترابا وصف می کند؟!

باید توجه داشت که قرآن بر مردمی فرو فرستاده شد که به زبان عربی سخن می گفتند. از این رو، باید به ناچار به زبان آنان سخن بگوید تا مردم بتوانند پیام الهی را بفهمند. از سوی دیگر قرآن ملزم است که بر اساس زبان عرب، واژگان را به کار برد و از خود نمی تواند لغت وضع کند؛ زیرا وضع لغت موجب می شود که مردم با واژه ها و اصطلاحات تازه رو به رو شوند و در هر مورد توضیح بخواهند و گاه به رسالت الهی اشکال وارد کنند که: قرآن به گونه ای سخن می گوید که تنها رسول اللّه می فهمد! در نتیجه، ممکن بود رسالت الهی به تأخیر افتد و یا از میان برود. بنابراین، قرآن لغت عرب را در بیان مطالب به کار برد. عرب نیز بر اساس باورها و عقایدی که داشت، واژگانی را برای خود وضع کرد. حال پرسش این است که آیا در کاربرد آن واژه ها، قرآن با باورها و عقاید عرب هماهنگی داشت، یا این که کاربرد واژه ای با انگیزه وضع آن متفاوت است؟

در پاسخ باید گفت: اگر وضع از یک باوری ناشی شده باشد، لازم نیست که کاربرد آن نیز از همان باور ناشی شده باشد. برای مثال اگر پدر و مادری بر این باورند که فرزندشان زیبا و نیکو است و اسم او را جمال یا جمیل می گذارند، حال اگر کسی بخواهد نام این نوزاد را به زبان آورد، آیا با همان باور پدر و مادر، او را جمال یا جمیل صدا می زند، یا این که تنها نام او را به زبان می آورد، بدون این که باور به زیبایی او داشته باشد. بنابراین، باید گفت که قرآن در کاربرد برخی واژگان، تابع لغت عرب است، نه به دنبال انگیزه وضع آن.(1)