عفت کلام در قرآن صفحه 84

خرق یعنی چیزی را بدون اندیشیدن و تفکر، به قصد تباهی قطع کنند.

واژه خرق به معنای دروغ ساختن و افترا نیز آمده است.(1) از آن جهت برخی از دروغ ها را خرق گویند که بدون حساب و تفکر و مطالعه همه جانبه آن، گفته می شود و به اصطلاح دروغ های شاخ دار را خرق و اختراق گویند.(2) آیه زیر گویای این مفهوم است:

وَ جَعَلُوا لِلّهِ شُرَکاءَ الْجِنَّ وَ خَلَقَهُمْ وَ خَرَقُوا لَهُ بَنینَ وَ بَناتٍ بِغَیْرِ عِلْمٍ سُبْحانَهُ وَ تَعالی عَمّا یَصِفُونَ. (انعام: 100)

آنان برای خدا همتایانی از جنّ قرار دادند؛ در حالی که خداوند همه آن ها را آفریده است. و برای خدا، به دروغ و از روی جهل، پسران و دخترانی ساختند؛ منزّه است خدا و برتر است از آن چه توصیف می کنند!

5. اختلاق

5. اختلاق

در مفردات راغب آمده است: خرق ضد خلق است و خلق، کاری را با سنجیدن همه جانبه و به نرمی و راحتی انجام دادن است(3) و هر جا که خلق در وصف کلام به کار رود، منظور از آن دروغ است(4) و چون برخی دروغ ها از روی حساب ساخته می شود، بدان «اختلاق یا خلق» گویند.(5)

ما سَمِعْنا بِهذا فِی الْمِلَّهِ اْلآخِرَهِ إِنْ هذا إِلاَّ اخْتِلاقٌ (ص: 7)

ما هرگز چیزی در آیین دیگری نشنیده ایم؛ این تنها یک آیین ساختگی است!

ب) سُخریّه و استهزا

اشاره

ب) سُخریّه و استهزا

این دو واژه معمولاً به یک معنا به کار می رود، که همان مسخره کردن

1- قاموس قرآن، ج 2، ص 238.
2- تفسیر نمونه، ج 5 ، ص 378.
3- مفردات راغب، ماده «خرق».
4- مفردات راغب، ماده «خلق».
5- تفسیر نمونه، ج 5 ، ص 378.