عفت کلام در قرآن صفحه 95

معبودان را نهی می کند. از سوی دیگر _ همان طور که پیش تر گفتیم _ خداوند آدابی را که به ما می آموزد، خود نیز بدان ها پای بند است و هم چنین اگر تفسیری را که از این آیه شده است (دفاع از ارزش های جامعه امری غریزی است و انسان با کسانی که به حریم ارزش های جامعه تجاوز می کنند، به مقابله بر می خیزد)(1) بپذیریم، این گونه می توانیم نتیجه بگیریم که این حالت (دفاع از ارزش ها) برای همیشه در افراد هست. از این رو، توهین و ناسزا به ارزش ها، همان نتیجه آیه «وَ لا تَسُبُّوا الَّذینَ...»(2) را خواهد داشت و در همه حال مفسده به همراه دارد.

ولی دلیل نخست که وصف حقایق و بر حذر داشتن خرافه ها و مفاسد است، درست به نظر می رسد و شاید بتوان کلام حضرت علی علیه السلام را نیز شاهد قرار داد که:

إِنِّی أَکْرَهُ لَکُمْ أَنْ تَکُونُوا سَبَّابِینَ، وَ لَکِنَّکُمْ لَوْ وَصَفْتُمْ أَعْمَالَهُمْ، وَ ذَکَرْتُمْ حَالَهُمْ، کانَ أَصْوَبَ فِی الْقَوْلِ، وَ أَبْلَغَ فِی الْعُذْرِ.(3)

من کراهت دارم که شما دشنام دهید، ولی اگر کردارشان را یادآور می شدید و گمراهی ها و کارهای ناشایست آنان را بر می شمردید، سخنتان درست تر و عذرتان پذیرفته تر بود.

ازاین حدیث نورانی می توان فهمید وقتی قرآن ازبیان حضرت ابراهیم علیه السلام می فرماید:

«قالَ أَفَتَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ ما لا یَنْفَعُکُمْ شَیْئًا وَ لا یَضُرُّکُمْ؛ (انبیاء: 66)

آیا جز خدا چیزی را می پرستید که نه کم ترین سودی برای شما دارد، و نه زیانی به شما می رساند!»

1- نک: المیزان فی تفسیر القرآن، ج 7، ص 325.
2- انعام، 108.
3- نهج البلاغه، خطبه 206.