گوهر قدسی معرفت صفحه 152

گرفته، اخباری است خالی از همه قرائنی که در نزد پیشینیان داشته و بدون ذکر مأخذ و اصلی که از آن نقل شده است. این گونه اخبار را متأخّرین به صحیح و موثّق و حسن و ضعیف تقسیم کرده اند:

انّهم اتَّفقوا علی أنّ مَوردَ التقسیمِ هو الخَبَرُ الواحد الخالی عَنِ القرینهِ. و قَد عَرَفتَ أنَّ أخبارَ کُتُبِنا محفوفهٌ بالقَرائِنِ. و قَد اعتَرَفَ بِذلکَ أصحابُ الاصطلاحِ الجدیدِ فی عدَّهِ مواضِعَ قَد نَقَلنا بَعضَها.(1)

علمای شیعه همگی اتّفاق نظر دارند بر اینکه آنچه مورد تقسیم علمای حدیث قرار گرفته، آن خبر خالی از قرینه است. و تو متوجّه شدی که احادیث کتاب های ما محفوف به قرائن بوده. و به این مطلب اصحاب اصطلاح جدید (در علم الحدیث) در موارد متعدّدی اعتراف کرده اند که برخی از آن موارد را نقل کردیم.

روش قدما در تألیف کتب حدیث

در اینجا برای آنکه رسم قدما در نوشتن کتاب های حدیث بهتر روشن شود، مطالبی را از دو عالم بزرگ شیعی، مجلسی اوّل و دوم (پدر و پسر) عیناً نقل می کنیم.

مرحوم علامه مجلسی اوّل در مقدّمه شرح خود در کتاب «من لایحضره الفقیه» می فرماید:

الظاهر صحَّهُ الاخبار الَّتی ذکرها ثقهُ الاسلام فی الکافی و3.