- پیشگفتار 1
- فصل اوّل: ماهیت علم و ویژگی های آن 4
- بداهت معنای علم 4
- ذهنی نبودن علم 5
- علم و ادراک همان وجدان کردن است 8
- لافکری لازمه وجدان است 10
- قابل تعریف نبودن علم در عین بداهت آن 14
- اختیاری نبودن علم 18
- معرفت چیست؟ 25
- ویژگی های معرفت 31
- هدایت تکوینی و تشریعی 33
- فصل اوّل: هدایت و اضلال خدا 33
- صنع خدا در هدایت تکوینی 35
- نقش خدا و انسان در هدایت تشریعی 36
- هدایت؛ فضل خدا 43
- اشکال جبر در هدایت و اضلال الهی 44
- اضلال خدا 44
- جبر و اختیار فقط در افعال اختیاری مطرح است 45
- تفکیک هدایت خدا از ایمان و کفر بندگان 46
- کفر غیر از ضلال است 49
- تفاوت اعتقاد با معرفت 54
- ازدیاد هدایت برای مؤمن 55
- محروم شدن کافر از هدایت بیشتر خداوند 57
- هدایت نکردن خدا ظلم نیست 65
- هدایت و اضلال به خواست خداست 66
- قفل بر قلب 69
- نحوه هدایت و اضلال خدا 78
- شرح صدر انسان به وسیله نور الهی 79
- نور علم 81
- نور امام علیه السلام 83
- ضیّق و حرج بودن صدر 87
- تأثیر صنع خدا در تسلیم اختیاری انسان 91
- نقش هدایت خداوند در عاقبت به خیری 96
- هدایت و اضلال در آخرت 100
- عقوبت کافر در دنیا 101
- لزوم طلب هدایت دائمی از خدا 104
- نتیجه بحث هدایت و اضلال در بحث معرفت 107
- احادیث معرفت در کافی 108
- اشاره 108
- احادیث معرفت در بحار 114
- بیان علامه مجلسی درباره معرفت 120
- رفع شبهه از حدیث جهل و معرفت 122
- استفاده علامه مجلسی از احادیث معرفت 123
- بیان فلسفی درباره احادیث معرفت 128
- وجه استناد به ادلّه نقلی در بحث معرفت 131
- اشاره 136
- اشاره 137
- در مطالب عقلی نیازی به بررسی سندی نیست 139
- فصل دوم: تواتر احادیث در بحث معرفت 139
- اشاره 143
- میزان اعتبار اخبار آحاد 143
- یکی از راه های اطمینان به صدور خبر، معتبر بودن آن نزد مؤلّف است 144
- نظر مرحوم کلینی درباره احادیث کافی 145
- تفاوت اصطلاح قدما و متأخّرین در مورد حدیث صحیح 147
- علّت اختلاف نظر قدما و متأخّرین درباره حدیث صحیح 150
- روش قدما در تألیف کتب حدیث 152
- ضعیف یا مجهول بودن سند حدیث در کتب قدما ضرری به اعتبار آن نمی زند 165
- استفاده از سند احادیث در مقام تعارض بین آنها 166
- اعتبار احادیث معرفت در کتب قدما 168
- فصل اوّل: ولایت اهل بیت علیهم السلام بر قلبها 172
- اشاره 172
- قلوب انسان ها مطیع اهل بیت علیهم السلام است 173
- تحمّل معارف اهل بیت علیهم السلام به خواست ایشان بستگی دارد 178
- نعمت علم و معرفت به برکت امام زمان علیه السلام به انسان ها می رسد 182
- وضعیت علم و علما در زمان غیبت 187
- نقش توسّل به امام عصر علیه السلام در دستگیری علمی ایشان 191
- خدمتگزاری به آستان مقدّس حضرت مهدی علیه السلام 193
- فهرست آیات 199
ما در این کتاب نخواستیم به طور مفصّل وارد این بحث شویم که نقش چهارده معصوم علیهم السلام در هدایت تکوینی بندگان خدا چیست و خداوند چه قدرت هایی در این خصوص به ایشان عطا کرده است. این بحث را به مجال دیگری موکول می کنیم.
قلوب انسان ها مطیع اهل بیت علیهم السلام است
امّا در آخرین بخش کتاب فقط به این نکته توجه می دهیم که خداوند همه مخلوقاتش را از لحاظ تکوینی مطیع چهارده معصوم علیهم السلام قرار داده و توانایی تصرّف در آنها را به ایشان بخشیده است. همان خدایی که آهن را برای حضرت داود علیه السلام نرم کرد و باد را به تسخیر حضرت سلیمان علیه السلام درآورد، سلطنتی بالاتر از همه اینها را برای اهل بیت عصمت و طهارت قرار داده که شامل همه عوالم خلقت می شود.
حضرت زین العابدین علیه السلام در صحیفه سجّادیه چنین فرموده اند:
الحَمدُ لِلّهِ الَّذی... جَعَلَ لَنا الفَضیلَهَ بِالمَلکَهِ عَلی جَمیعِ الخَلقِ فَکلُّ خَلیقَتِهِ مُنقادَهٌ لَنا بِقُدرَتِهِ و صائِرَهٌ إلی طاعَتِنا بِعِزَّتِهِ.(1)
حمد از آن خداوند است که... به وسیله ملک و سلطنت بر همه مخلوقات، به ما برتری بخشید، در نتیجه همه آفریدگانش به قدرت او مطیع ما هستند و به عزّت او به اطاعت ما درمی آیند.6.
1- صحیفه سجّادیه، دعای اوّل/36.