- پیشگفتار 1
- بداهت معنای علم 4
- فصل اوّل: ماهیت علم و ویژگی های آن 4
- ذهنی نبودن علم 5
- علم و ادراک همان وجدان کردن است 8
- لافکری لازمه وجدان است 10
- قابل تعریف نبودن علم در عین بداهت آن 14
- اختیاری نبودن علم 18
- معرفت چیست؟ 25
- ویژگی های معرفت 31
- فصل اوّل: هدایت و اضلال خدا 33
- هدایت تکوینی و تشریعی 33
- صنع خدا در هدایت تکوینی 35
- نقش خدا و انسان در هدایت تشریعی 36
- هدایت؛ فضل خدا 43
- اشکال جبر در هدایت و اضلال الهی 44
- اضلال خدا 44
- جبر و اختیار فقط در افعال اختیاری مطرح است 45
- تفکیک هدایت خدا از ایمان و کفر بندگان 46
- کفر غیر از ضلال است 49
- تفاوت اعتقاد با معرفت 54
- ازدیاد هدایت برای مؤمن 55
- محروم شدن کافر از هدایت بیشتر خداوند 57
- هدایت نکردن خدا ظلم نیست 65
- هدایت و اضلال به خواست خداست 66
- قفل بر قلب 69
- نحوه هدایت و اضلال خدا 78
- شرح صدر انسان به وسیله نور الهی 79
- نور علم 81
- نور امام علیه السلام 83
- ضیّق و حرج بودن صدر 87
- تأثیر صنع خدا در تسلیم اختیاری انسان 91
- نقش هدایت خداوند در عاقبت به خیری 96
- هدایت و اضلال در آخرت 100
- عقوبت کافر در دنیا 101
- لزوم طلب هدایت دائمی از خدا 104
- نتیجه بحث هدایت و اضلال در بحث معرفت 107
- احادیث معرفت در کافی 108
- اشاره 108
- احادیث معرفت در بحار 114
- بیان علامه مجلسی درباره معرفت 120
- رفع شبهه از حدیث جهل و معرفت 122
- استفاده علامه مجلسی از احادیث معرفت 123
- بیان فلسفی درباره احادیث معرفت 128
- وجه استناد به ادلّه نقلی در بحث معرفت 131
- اشاره 136
- اشاره 137
- در مطالب عقلی نیازی به بررسی سندی نیست 139
- فصل دوم: تواتر احادیث در بحث معرفت 139
- اشاره 143
- میزان اعتبار اخبار آحاد 143
- یکی از راه های اطمینان به صدور خبر، معتبر بودن آن نزد مؤلّف است 144
- نظر مرحوم کلینی درباره احادیث کافی 145
- تفاوت اصطلاح قدما و متأخّرین در مورد حدیث صحیح 147
- علّت اختلاف نظر قدما و متأخّرین درباره حدیث صحیح 150
- روش قدما در تألیف کتب حدیث 152
- ضعیف یا مجهول بودن سند حدیث در کتب قدما ضرری به اعتبار آن نمی زند 165
- استفاده از سند احادیث در مقام تعارض بین آنها 166
- اعتبار احادیث معرفت در کتب قدما 168
- فصل اوّل: ولایت اهل بیت علیهم السلام بر قلبها 172
- اشاره 172
- قلوب انسان ها مطیع اهل بیت علیهم السلام است 173
- تحمّل معارف اهل بیت علیهم السلام به خواست ایشان بستگی دارد 178
- نعمت علم و معرفت به برکت امام زمان علیه السلام به انسان ها می رسد 182
- وضعیت علم و علما در زمان غیبت 187
- نقش توسّل به امام عصر علیه السلام در دستگیری علمی ایشان 191
- خدمتگزاری به آستان مقدّس حضرت مهدی علیه السلام 193
- فهرست آیات 199
از حضرت سیدالشهدا علیه السلام هم نقل شده که وقتی بر بیماری وارد شدند که تب شدیدی داشت و به محض وارد شدن ایشان به خانه او تب قطع شد، او عرض کرد: تب از شما فرار کرد، و حضرت فرمودند:
واللهِ ما خَلَقَ اللهُ شیئاً إلّا و قد أمرَهُ بالطّاعَهِ لَنا.(1)
قسم به خدا، خدا هیچ چیز را نیافرید مگر آنکه او را مأمور به اطاعت از ما قرار داد.
بر این مطلب دلایل فراوانی در کتاب و سنّت یافت می شود که ما چون بنا بر اختصار داریم به همین مقدار اکتفا می کنیم.(2)
یکی از مخلوقات خدا که به امر او مطیع اهل بیت علیهم السلام می باشد، قلب آدمی است. ایشان بر قلوب انسان ها ولایت تکوینی دارند و می توانند طبق آنچه می خواهند در آن تصرف کنند. قلب، چنانچه در ابتدای کتاب بیان شد، مرکز فهم و معرفت، حبّ و بغض و به طور کلّی همه گرایشات روحی در انسان است. و بنابراین چهارده معصوم علیهم السلام به قدرت الهی می توانند در همه این امور مؤثّر باشند.
در تاریخ زندگی اهل بیت عصمت و طهارت نمونه های زیادی از این گونه تصرفات یافت می شود که نسبت به دوست و دشمن صورت گرفته است. یکی از این موارد را در داستان جنگ حنین می بینیم. شخصی به نام شیبه بن عثمان بن ابی طلحه می گوید:د.
1- بحارالانوار 183/44.
2- علاقمندان به کتاب ارزشمند «اثبات ولایت» نوشته مرحوم آیت الله شیخ علی نمازی شاهرودی مراجعه کنند.