گوهر قدسی معرفت صفحه 65

هدایت نکردن خدا ظلم نیست

امّا همان طوری که قبلاً تذکّر داده شد چون هدایت بندگان بر خدا واجب نیست و ایشان استحقاق هیچ یک از مراتب هدایت را از طرف خدا ندارند تا اگر مورد این لطف قرار نگرفتند ستمی بر ایشان رفته باشد، پس همه درجات هدایت الهی از باب فضل او بر بندگان می باشد که خدا بر هرکس که بخواهد منّت می گذارد.

«یَمُنُّونَ عَلَیکَ أن أسلَمُوا قُل لاتَمُنُّوا عَلَیَّ إسلامَکُم بَلِ اللهُ یَمُنُّ عَلَیکُم أن هَداکُم لِلإیمانِ إن کُنتُم صادِقینَ».(1)

بر تو (ای پیامبر) به خاطر اینکه اسلام آورده اند، منّت می گذارند. بگو: به خاطر اسلام خود بر من منّت مگذارید. این خداست که به خاطر هدایت شما به سوی ایمان، بر شما منّت دارد، اگر (در ایمان خود) راستگو هستید.

منّت گذاشتن در مورد نعمتی صحیح است که شخص برای دارا بودن آن هیچ حقّی بر مُنعِم نداشته باشد و خداوند که راه اهتداء (ایمان آوردن) را به انسان ها آموخته است، چون هیچ یک از ایشان مستحقّ این نعمت الهی نبوده اند، به معنای واقعی کلمه بر ایشان منّت گذاشته است.

با این ترتیب همه مراتب هدایت، لطف و فضل خداست که نصیب بندگانش می شود و لذا اگر انسان نسبت به مراتب اوّلیه هدایت خدا هم کافر نشود هیچ حقّی برای اینکه مشمول مراتب بالاتر آن گردد بر خدا7.