علم و معرفت امام صفحه 18

1- عیون الحکم و المواعظ، ص22.

2- عنکبوت / 43.

از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمودند:

العِلْمُ مَقْرُونٌ إلَی العَمَلِ فَمَنْ عَلِمَ عَمِلَ وَمَنْ عَمِلَ عَلِمَ وَالعِلْمُ یَهْتِفُ بِالعَمَلِ فَإنْ أجابَهُ وَإلا ارْتَحَلَ عَنْهُ.(1)

علم همراه و قرین با عمل است. بنابراین کسی که می داند عمل می کند و کسی که عمل می کند عالم است، دانش با عمل در هم پیچیده است، در نتیجه اگر به علم، عمل شود می ماند والا کوچ می کند و دور می شود.

و نیز امام علی علیه السلام فرمودند:

العالِمُ مَنْ شَهِدَتْ بِصِحَّهِ أقْوالِهِ أفْعالُهُ.(2)

دانشمند کسی است که اقوالش را رفتار و کردار و عملش تأیید کند.

5- علم فطری است

امام علی علیه السلام فرمودند:

العِلْمُ عِلْمانِ مَطْبُوعٌ وَمَسْمُوعٌ وَلایَنْفَعُ المَسْمُوعُ إذا لَمْ یَکُنِ المَطْبُوع.((3)

علم دو گونه است؛ علم فطری و علم اکتسابی و زمانی که علم اکتسابی با علم فطری همراه و هماهنگ نباشد؛ علم اکتسابی سودمند نخواهد بود و اثری نخواهد داشت.

سخن دیگری هم از این امام بزرگوار نقل شده که فرمودند:

لَیْسَ العِلْمُ فی السّمَاءِ فَیَنْزِلُ إلَیْکُمْ وَلا فی تُخُومِ الارضِ فَیَخْرُجُ لَکُمْ،