- پیشگفتار 1
- اشاره 3
- بخش یکم: کلیات 3
- أ. تاریخچۀ تعارض علم و دین در غرب 6
- ب . مقصود از تعارض چیست؟ 9
- ج. اقسام تعارض علم و دین 10
- بخش دوم: زمینه ها و علل تعارض 12
- اشاره 12
- أ. زمینه های روان شناختی 13
- فصل اول 13
- اشاره 13
- أ. برخوردهای جاهلانۀ کاچینی 15
- شواهد و مثال ها 15
- ب- ماه عسل گالیله با دو پاپ 16
- ج- خصوصیات روانی و اخلاق گالیله 18
- ه- . ارزش گذاری بر اساس شخصیت ها و وابستگی ها 20
- د. برخوردهای شتاب زده کلیسا با نظریه های علمی 20
- و- برخوردهای تند و تکفیر آمیز کلیساییان 22
- ب. اسلام و زمینه های روان شناختی تعارض 23
- أ. زمینه های جامعه شناختی 26
- اشاره 26
- فصل دوم 26
- أ. قدرت طلبی عناصر ضد دین و علم 28
- شواهد و دلایل تاریخی 28
- ب- تحریف نامه های گالیله 30
- جمع بندی و نتیجه گیری 32
- ب - ایجاد توهم تعارض به وسیله ناآگاهان و مغرضان 34
- ج - جو ناسالم برای بیان نظرها و انتقاد 35
- ب - اسلام و زمینه های جامعه شناختی تعارض 37
- اشاره 39
- فصل سوم 39
- 1. عدم آشنایی کشیشان با پیشرفت های علوم تجربی 39
- أ. علل و زمینه های موجود در کشیشان مسیحی 39
- 2. نشناختن هدف های اصیل دین و تعصب برخی از کشیشان دون پایه 42
- 3. جمود بر ظاهر الفاظ کتاب مقدس 43
- 3. عدم تمایز بین دین و برداشت های شخصی از آن. (سوء برداشت از دین) 47
- 5. انحصاری کردن فهم و تفسیر کتاب مقدس و قطعی پنداشتن آن ها 49
- 6. اصل مسلم دینی پنداشتن دستگاه فلسفی ارسطویی 52
- 7. پذیرش نظریه های علمی به عنوان بخشی از دین و قطعی پنداشتن آن ها 55
- 8. علاقه متکلمان و مدافعان عقاید دینی به اظهار نظر دربارۀ نظریه های علمی 57
- ب - روحانیت اسلام و علل و زمینه های تعارض 58
- علل و زمینه های موجود در دانشمندان علوم تجربی 65
- اشاره 65
- فصل چهارم 65
- 1. عدم آشنایی با حقایق دین (سوء تعبیر دینی و غفلت از حقیقت دین) 66
- 2. قطعی و واقع نما پنداشتن نظریه های علمی و اصرار در تحمیل آن ها بر دین 68
- 3. نتیجه گیری عقیدتی از نظریه های علمی و دخالت در تفسیر کتاب مقدس 71
- اشاره 71
- أ. دخالت گالیله در تفسیر کتاب مقدس. 73
- ب. دخالت دانشمندان علوم تجربی در کلام (قطعی انگاشتن نظریۀ تکامل و نتایج کلامی از آن گرفتن) 75
- 4. علاقۀ دانشمندان علوم تجربی به ارائۀ نظام های متافیزیکی فراگیر 78
- 5. خارج شدن دانش تجربی از دست افراد متعهد، با ایمان و دلسوز 80
- 6. علوم تجربی را تنها راه رسیدن به حقیقت پنداشتن 83
- فصل پنجم 86
- 1. عدم تمایز حوزه ها و قلمرو علم و دین 86
- اشاره 86
- أ. نارسایی های موجود در حوزه های پژوهشی علم و دین 86
- 2. راه یابی خرافات در دین 88
- 3. عدم تعادل بین روش قیاسی و تجربی در علوم 93
- 4. جدا نکردن ضروریات دین از غیر آن 96
- 5. کمبود تفسیرهای صحیح، ساده و متنوع از متون مقدس وعقاید دینی 98
- 6. عدم تعادل در توجه به دنیا و آخرت 100
- 7. عدم تمایز بین نص، ظاهر و تأویل در تفسیر کتاب مقدس 101
- 8. تصویر نادرست از خداوند 102
- 9. ضعف دستگاه فلسفی غرب 104
- ب. اسلام و نارسایی حوزه های پژوهشی علم و دین 105
- بخش سوم: رهیافت ها 111
- اشاره 111
- أ. راهکارهای جلوگیری از تعارض علم و دین 112
- ب. اشاره ای به علم و دین در اسلام 114
دانش و پرهیزگاری قرار دارند. البته هر دو گروه به فراخور دانش و دارایی معنوی خویش، در معرض لغزش قرار دارند، ولی هنگام داوری و ارزش گذاری درمورد یک صنف یا گروه اجتماعی، نباید به موارد استثنایی توجه کرد، بلکه باید حالات و خدمات اکثریت آن ها را مورد بررسی قرار داد. ارزش های روحانیت در ادیان گوناگون به دو عامل زیر وابسته است:
1. آموزه های دین و مذهب که شخصیت افراد بر اساس آن شکل می گیرد.
2. عملکرد روحانیان که در حقیقت تبلور آن آموزه های دینی است.
گروهی چنان می پندارند که تمام آنچه در مورد کشیشان قرون وسطا گفته شده، درباره روحانیت اسلام نیز درست است. بی تردید استعمار نیز در ایجاد و گسترش این توهم نقش داشته است. در حالی که روحانیت اسلام، به ویژه روحانیان شیعه، با کشیشان غربی تفاوت بسیار دارد؛ زیرا آموزه های دین اسلام، که روحانیت بر اساس آن ها شکل می گیرد، تحریف نشده است و به شکلی معقول و منطقی به هدایت همگان می پردازد. در حالی که دین مسیحیت فعلی و کتاب مقدس آنان تحریف شده است و همین مطلب موجب انحراف و تعارض علم و دین می شود.
برای مثال: