رابطه علم و دین در غرب صفحه 88

ب. گالیله در گسترۀ کتاب مقدس گام نهاد و کوشید برای برخی از جمله های آن تفسیری جدید ارائه کند، (1) در حالی که بی تردید این گسترده از قلمرو دانش تجربی بیرون است.

ج. کلیساییان در وادی دانش تجربی قدم گذاردند و تبیین درستی یا نادرستی نظریه های علم را به دادگاه مذهبی سپردند. دادگاه نیز نظریۀ تأثیر گردش زمین در جزر و مد دریا را اشتباه خواند و گالیله را به سبب آن محکوم کرد. (2) در حالی که مسائلی از این قبیل، از قلمرو دین بیرون است و پژوهش گران دانش تجربی، داوران واقعی آن شمرده می شوند.

2. راه یابی خرافات در دین

وحی راستی الهی جلوۀ حق است. بدین سبب از استواری و درستی برخوردار است و انسان را به حقیقت رهنمون می سازد. از آن جا که علم و وحی دو راه معرفت است، هر دو انسان را به حقیقت رهنمون می کند و حقیقت هم یکی بیش نیست، در می یابیم که هرگز نباید میان ره آورد دانش و وحی تعارض پدید آید. در چنین موقعیتی، وجود تعارض، نشان دهنده اشتباه انسان ها در فهم دین یا مقدمات مطلب علمی است.