در آستان کرامت 2 صفحه 108

مسجد از مهمترین نهادهای جامعه اسلامی با کارکردی جامع و چندمنظوره به شمار میآید و

همواره در طول تاریخ اسلام نقش بنیادین و محوری در شکل گیری تمدن اسلامی و پیشرفت

جامعه ایفا نموده است. در صدر اسلام اولین اقدام پیامبر(ص( برای پایه گذاری بنای حکومت

اسلامی در مدینه ، احداث مسجد بود و در ادامه راه تا دوران معصومین علیهم السلام مکانی برای

عبادت ، تجمعات سیاسی ، فرهنگی و بهترین جایگاه علم آموزی و فراگیری قرآن و معارف و

احکام اسلام و گره گشایی از مشکلات مردم بوده است. لذا مسجد علاوه بر آثار عبادی و

پرورش معنوی اهل ایمان ، با گسترۀ نقش ها ، فعالیتها و برنامهها ، در امور اجتماعی و امور

تربیتی نیز نقش مهمی را عهده دار است.

جایگاه مسجد در گذر زمان فراز و فرودهایی داشته است که بالاترین میزان اثربخشی مسجد

در جامعه را میتوان در نهضتهای دینی و سیاسی تاریخ اسلام مشاهده نمود. در دوران معاصر

نیز این روند ادامه یافت و با پیروزی انقلاب اسلامی جایگاه و گسترۀ تأثیر مسجد به اوج خود

رسید و به عنوان پایگاه اصلی انقلاب نقش آفرینی کرد. مسجد نقطه شروع قیام و خروش مردم

و مرکز راهبری و اتاق فکر مبارزان بود و با سخنرانی و روشنگری و ابلاغ پیامها و سازماندهی

مردمی در مساجد ، سرنگونی رژیم طاغوت تحقق یافت.

در مقابل به برکت انقلاب اسلامی ، مساجد نیز جایگاه اصلی خود را بازیافتند و فعالیت و نقش

آنها در مسیر صحیح توسعه یافت. که البته این مهم با هدایت رهبران و نظریه پردازان انقلاب

اسلامی و تبیین ویژگیهای مسجد طراز اسلامی بر مبنای آیات مبارک قرآن کریم و روایات

ائمه معصومین علیهم السلام ، در طول سالیان پر برکت انقلاب اسلامی صورت گرفت.

اهمیت و جایگاه مساجد از نظر آیات و روایات

در این خصوص در منابع دینی ما مطالب بسیاری وجود دارد که ما در اینجا به گوشهای از آن

اشاره میکنیم:

إِنَّمَا یَعْم رُ مَسَاجِدَ اللّهِ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلاَۀَ وَآتَی الزَّکَاۀَ وَلَمْ یَخْشَ إِلاَّ اللّهَ «

» فَعَسَی أُوْلَئِکَ أَن یَکُونُواْ مِنَ الْم هْتَدِینَ (1)

مساجد خدا را تنها کسانی آباد میکنند که به خدا و روز قیامت ایمان دارند و نماز برپا میکنند

و زکات میدهند و جز از خدا نترسیده اند. امید است آنان از هدایت یافتگان باشند.

»... یَا بَنِی ءَادَمَ خُذُواْ زِینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِدٍ « (2)

4 - . التوبه آیه 42

، . اعراف/ 94

1- التوبه آیه 18

2- اعراف/ 31