- مقدّمه ناشر 1
- اشاره 3
- بخش اول: معرفت نبی 3
- مقدّمه 4
- 1) معرفت خدا 4
- 2) هدف خلقت 7
- 3) انسان با نبود پیامبر 9
- 4) ارتباط خداشناسی و نبیشناسی 11
- نبوّت و رسالت 13
- معنای نبی و رسول 13
- نبی و رسول در قرآن و حدیث 14
- فرق رسول و نبی 16
- کلام خدا و اقسام آن 18
- اشاره 18
- 1) وحی 19
- 2) از پس حجاب 20
- 3) با ارسال رسولان 22
- 1) وحی تشریعی 25
- اقسام وحی 25
- الف: الهام در خواب 25
- اشاره 25
- ب: الهام در بیداری 27
- ج: ارسال رسل 27
- د: خلق صدا 27
- 2) وحی تکوینی 28
- اقسام وحی از منظر دیگر 29
- 3) القای شیطانی 29
- اشاره 29
- ج: وحی ارشاد 30
- ه: وحی امر 30
- و: وحی دروغ 30
- الف: وحی رسالت و نبوّت 30
- ب: وحی الهام 30
- د: وحی تقدیر 30
- ز: وحی خیر 31
- 1) ضرورت نبی و رسول برای انسان 32
- عقل چیست؟ 32
- اشاره 32
- اشاره 32
- لزوم نبوّت و رسالت 32
- ویژگیهای انسان و ضرورت قانون و مربّی 35
- اشاره 38
- ویژگیهای عمده قانونگذار 38
- الف: آگاهی مطلق 39
- ب: توانایی مطلق 39
- قانون الهی و بشری 40
- ج: بینیازی مطلق 40
- د: تأثیر ناپذیری 40
- هدایت و نیاز انسان در آن به انبیا 42
- اشاره 45
- 2) لزوم ارسال رسل بر خدای تعالی 45
- استمرار وجود حجّت در زمین 49
- هدف رسالت 51
- اشاره 51
- بررسی جوامع به هنگام بعثت پیامبران 54
- دعوت اوّلیّه پیامبران 57
- شأن پیامبران 59
- ویژگیهای پیامبران 61
- 1) بررسی و شناخت خلق و خوی فردی و جمعی پیامبر 61
- 2) پیامبر آیه علم الهی 63
- اشاره 63
- امّیّت پیامبر اسلام صلی الله و علیه و آله و سلم 65
- آیا پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلّم خواندن و نوشتن می دانست؟ 70
- عصمت پیامبران 72
- مفهوم عصمت 72
- رابطه علم و عصمت 74
- دلیل عصمت 75
- اهل سنّت و تردید پیامبر صلی الله علیه و آله و سلّم در رسالت خویش 77
- شبهاتی درباره عصمت پیامبران 77
- اشاره 88
- 3) پیامبر آیه قدرت الهی 88
- رابطه علم و قدرت 89
- آیه یا معجزه 90
- ضرورت آیه و بیّنه 93
- آیه و بیّنه و ارتباط آن با زمانه 94
- قرآن، آیه و بیّنه پیامبر خاتم 95
- اشکالات انحصار وجه تحدّی به فصاحت و بلاغت 97
- تحدّی قرآن به معانی 100
- اشاره 105
- محکهای شناخت مدّعیان دروغین 105
- 1) محک اعتقادی 108
- 2) محک عملی 110
- 3) محک سلبی 112
- الف: در بعد اعتقادی دعوت به توحید و معاد 114
- اصول تعالیم پیامبران 114
- 1) در ارتباط با خدا 115
- ب: در بعد عملی 115
- 2) در ارتباط با خود 116
- روش انبیا در تبلیغ دین 119
- 3) در ارتباط با جامعه 119
- اشاره 119
- تبلیغ علمی 122
- تبلیغ عملی 123
- ختم نبوّت 125
- تداوم رسالت 129
- اشاره 129
- فترت و تنافی آن با تداوم رسالت 130
- معنای فترت از دیدگاه مرحوم صدوق 132
- بشارات 137
- اشاره 141
- بخش دوم: معرفت امام 141
- معنای لغوی امام 142
- اشاره 145
- 1) لزوم پیروی از امام به طور مطلق 145
- ویژگیهای امام 145
- الف: وجوب طاعت به عنوان اوّلی و ثانوی 153
- ب: وجوب اطاعت امام و عصمت 155
- ج: وجوب اطاعت امام در نظر علمای اهل سنّت 155
- د: وجوب اطاعت در روایات اهل سنّت 160
- 2) امام خلیفه خداست 164
- اشاره 164
- خلیفه در روایات اهل سنّت 172
- 3) امام حجّت خداست 174
- 4) امام عالم به دین خداست 181
- اشاره 181
- رابطه وجوب طاعت و علم 184
- رابطه حجّت بودن امام و علم 185
- اشاره 186
- 1) کیفیت عالم شدن امام علیه السلام 186
- علم امام در روایات اهل بیت علیهم السلام 186
- 2) امام محدّث است 192
- 3) تأیید امام با روحالقدس 194
- 4) نزول فرشتگان بر امام در شب قدر 200
- 5) مصحف فاطمه - سلام الله علیها 210
- 6) امام اسم اعظم را می داند 212
- 7) امام، حامل علوم قرآن 215
- 8) امام، وارث علوم پیامبران و اوصیا 223
- 9) صحیفهای که امامان از پیامبر در بیان احکام دارند 224
- 10) اصول و کلیّات علم نزد ائمّه است 226
- 11) علم صحیح نزد ائمّه است 228
- 12) علم امام در طفولیت 230
- شبه های در علم امام به سبب شهادت خویش 231
- معنای عصمت 236
- 5) عصمت امام 236
- دلیل عصمت امام 238
- اشاره 240
- الف: شرک در توحید 240
- ب: شرک در عبادت 240
- ج: شرک در اطاعت 241
- نظر عامّه در امامت ظالم 241
- عصمت امام پیش از امامت 245
- رابطه علم و عصمت 247
- 5) نصبی بودن امام 250
- ادلّه نصبی بودن امام 250
- اشاره 250
- 1) وجوب طاعت به طور مطلق 250
- 2) جانشینی خدا 251
- 3) دانش و عصمت 252
- اشاره 254
- گزینش امام در نظر عامّه 254
- 1) خلیفهای جانشین خویش را تعییین کند. 257
- 2) خلیفه به انتخاب مردم تعیین شود. 258
- 3) خلیفه با زور شمشیر به خلافت می رسد. 258
- سقیفه، جریانی از پیش طراحی شده 259
- نقش رأی اکثریت در خلافت 264
- علائم شناخت امام 272
- اشاره 272
- 1) نصّ و وصیّت 272
- 2) تجهیز امام سابق 273
- 4) قرشی بودن 274
- 3)بزرگترین فرزند پسر 274
- ضرورت وجود امام 278
- 1) نیاز مردم به امام در معرفت خدا 278
- اشاره 278
- 2) نیاز انسان به امام در دین الهی 284
- 3) نیاز انسان به امام در رفع اختلاف و نظام امور 288
- 4) نیاز مردم به امام در تداوم حیات 290
- اشاره 294
- لزوم معرفت امام 294
- 1) عمل بدون معرفت امام بیثمر است 294
- 2) کسی که بمیرد و امام زمانش را نشناسد. 295
- 3) انکار یکی از امامان انکار همه آنهاست 297
- لزوم محبّت اهل بیت 300
- اشاره 300
- لازمه محبت اهل بیت پیروی از آنهاست 301
- محبّت اهل بیت در عالم ارواح 303
- تعیین ائمه در قرآن و روایات 308
- اشاره 313
- 1) معرّفی دوازده امام به اسم 313
- تعیین امامان در احادیث 313
- 2) حدیث غدیر 317
- 3) حدیث ثقلین 319
- فهرست منابع 321
مقدّمه ناشر
بسم الله الرحمن الرحیم
در حدیث از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم آمده که در تبیین برنامه کار خویش فرمودند: «ادعوکم الی کلمتین خفیفتین علی اللسان و ثقیلتین فی المیزان... شهاده ان لا اله الّا الله و انی رسول الله» (1) با اندک دقّت در این کلام شیوا حوزه کار
دعوت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم روشن می گردد. ضمن آنکه حساسیّت اعتقادی این مسئله و توجّه به جوانب آن را نیز می توان از تعبیر «خفیفتین علی اللسان و ثقیلتین فی المیزان» بدست آورد. مطالعه تاریخ زندگی پیامبران بویژه آنان که نام و یاد و سیره و رفتارشان در قرآن مجید مطرح شده به خوبی نمایانگر مهمی واقعیّت و حرکت بر همین مدار و محور است. بدین معنی که قاطبه آنان مردم را صرفاً به سوی خداوند فراخوانده و خود هم داعیه رسالت او را مطرح نمودهاند. از این رو مطالعه در ابعاد مختلف موضوع نبوّت امری حیاتی برای کسانی است که به این موضوع با حساسیّت و دقّت نظاره و برخورد می نمایند.
از سوی دیگر می دانیم که بنا به اصل اساسی «اعرفوا الله بالله و الرسول بالرساله» (2) پس از شناخت خدا به خدا، ملاک در شناخت پیامبر، دقیق شدن در
محتوای رسالت اوست لذا دقّت نظر در تاریخ تلاش پیامبران از یکسو برای شناخت اهداف رسالت و از سوی دیگر برای دریافت حقانیّت و اصالت و صداقت پیامبر امری ضروری است. نیز شناخت این ضوابط کمک می کند که در معرفت امام به بیراهه نرویم و براساس معیارهای صحیح، از شئون امام برسیم.
1- . الارشاد 1/49 و50.
2- . التوحید/ 286.