- مقدمه 1
- نظام حکومت حضرت مهدی علیه السلام 47
- نظام امامت، نظام عدل و قسط است 53
- مقدمه دوم: بحثی در الفاظ مترادف 56
- معنی ظلم 58
- معنی قسط 60
- قسط در قرآن مجید 61
- ابعاد متعدد عدل 64
- قسط در نهج البلاغه 64
- بعد قانونی قسط و عدل 67
- عدل حاکم 67
- بعد اقتصادی قسط و عدل 69
- بعد اجتماعی قسط و عدل 70
- تقسیم سهام بر اساس واقع 74
- انقلاب در نظام مالکیت 79
- نتیجه 102
بالأخره عدل مطلق و قسط مطلق، وقتی حاکم می شود که آنچه جنبه زیر بنائی و رو بنائی دارد، همه عادلانه باشد زیرا که هر کدام از این دو عادلانه نباشد، عدل برقرار نیست. و همیشه همچنان نیست که آنچه در نظر بعضی از مردم، یا بعضی از مکتب ها جنبه زیر بنائی دارد، به تبع آن رو بنا نیز اصلاح گردد، و به عبارت دیگر درستی زیر بنا علت از برای درستی روبنا نیست، بلکه نظیر مقتضی است که با عدم شرایط یا وجود موانع، مؤثر واقع نمی شود.
و چنان نیست که مثلا اگر نظام مالکیت دگرگون شود، به گفته آنان که دگرگونی آن را لازم و زیربنا می دانند، آنچه روبنا است، خود به خود اصلاح گردد، و خلاف عدل انجام نگیرد، که بگویند: قسط که آمد، عدل هست اما عدل که آمد، ممکن است قسط نباشد؛ نه اینطور نیست.
هم اکنون در جوامعی که نظام مالکیت در آنها دگرگون شده است، هزاران گونه نابسامانی ها و عیب و علتها وجود دارد که با اجرای قوانین صحیح، هم نمی توان روبنای آن را اصلاح و بر طرف نمود.
این مکتب ها هم در تعیین و تشخیص زیر بنا، در افراط و مبالغه و انحراف و انحصار افتاده اند، و هم در رو بنا، زیرا زیر بنائی که تعیین کرده اند، اصلاح و تنظیم عادلانه نیافته است.
تقسیم سهام بر اساس واقع
راجع به عدل و قسط، به معنای تعیین و تقسیم سهام بر اساس سهم واقعی هر کس، توضیح داده می شود که هر کس از مواهب مادی