آداب معاشرت از دیدگاه معصومین علیهم السلام صفحه 146

1- امالی پسر شیخ طوسی، ابن شیخ، ص 59.

2- محاسن برقی، ص 9.

نماید. دوست او را دوست داشته باشد و با وی دشمنی نکند. اگر ظالم و یا مظلوم واقع شد او را یاری کند، امّا یاری نمودن در حال ستمگری یعنی اینت که او را از ستم کردن باز دارد، یاری دادنِ در حال مظلومیت یعنی این که در بازپس گرفتن حقّش به او کمکم نماید. گرفتارش نکند. خوارش ندارد. آنچه که از خیر برای خودش می خواهد برای او نیز بخواهد و آنچه که از بدی ها برای خودش نمی پسندد برای او نیز نپسندد. سپس فرمود: از پیغمبر شنیدم که می فرمود: هر یک از شما اگر چیزی از حقوق برادرش را به جا نیاورد، روز قیامت از او مطالبه و بر نفع و یا ضرر اوت حکم خواهد شد(1).

25- امام صادق از اجدادش نقل کرده که پیغمبر آن ها را بر انجام هفت چیز دستور داده و از انجام هفت چیز نهی فرموده است: آن ها را به عیادت بیماران، تشییع جنازه،

تصدیق و امضای سوگند، دعا برای عطسه کننده، یاری مظلوم، آشکار کردن سلام و اجابت دعوت امر فرموده است(2).

124 - استحباب رعایت حقّ عالم

1- امام صادق از علی نقل فرمود: از حقوق دانشمند است که بیش از حد از او سؤال نکنی. برای پاسخ گرفتن از او از جامه اش نگیری. چون بر او وارد شدی و گروهی در نزد او بودند به همه آن ها سلام کن و بر او جداگانه سلام کن و در برابر او بنشین نه در پشت سرش. با دست و چشمت به او اشاره مکن. در مخالفت با گفتارش زیاد نگو که فلانی این طور گفته و فلانی این جور. از بسیار نشستن با او خسته مشو، زیرا دانشمند مانند درخت خرماست، منتظر باش تا در موقعش از وجود او بهره مند