- سخن ناشر 1
- 1- لزوم معاشرت با مردم از طریق ادای امانت 7
- 2- باب استحباب خوش رفتاری با مردم و همسایگان 10
- 3 - چگونگی معاشرت با دوستان مختلف 12
- 4- فاصله (در مجالس) به ویژه به اندازۀ یک ذراع در تابستان 13
- 5 - کمک به نیازمندان و ضعیفان 13
- 6- گرامیداشت دوستان و نصیحت کردن آنان 13
- 7- کراهت اخم کردن بر مردم 14
- 8 - دوست یابی و خو گرفتن با دوستان و پذیرفتن اعتراض آنان 14
- 9- استحباب هم نشینی با خردمند بخشنده و دوری از نادان فرومایه 16
- 10- استحباب مشتورت با عاقل 17
- 11- استحباب دیدار و گفتگو با دوستان 17
- 12- استحباب معاشرت با مردم خوب و دوستان قدیمی و اجتناب از معاشرت با بدان 19
- 13- استحباب معاشرت با کسی که انسان عیب او را می داند به منظور نصیحت کردن او 20
- 15- استحباب کمک و یاری دادن دوستان به یکدیگر 21
- 14- استحباب دوستی با کسی که رعایت دوستی را می کند و او را در موقع گرفتاری تنها نمی گذارد 21
- 16- کراهت دوستی با بدکار و نادان و دروغگو 23
- 17- کراهت شرکت دادن افراد فرومایه و گنهکار در امور 25
- 18- تحریم هم نشینی با دروغگو و گنهکار و بخیل و نادان و قاطع رحم و ... 26
- 19- کراهت هم نشینی با فرومایگان و ثروتمندان و گفتگو با زنان 29
- 22- استحباب مشورت با اشخاص صاحب نظر 31
- 23- استحباب مشورت با شخص پرهیزگارِ خردمند و اطاعت از او و کراهت مخالفت با وی 32
- 25- جواز مشورت کردن با کسی که مرتبه او پایین تر است 34
- 24- وجوب راهنمایی کسی که تقاضای مشورت می کند 34
- 27- کراهت مشورت با شخص ترسو، بخیل، آزمند، برده، فرومایه و بدکار 36
- 26- کراهت مشورت با زنان و نیکو بودن مشورت با مردان 36
- 28- تحریم هم نشینی و دوستی با اهل بدعت 37
- 29- کسانی که معاشرت و سلام کردن بر آن ها شایسته نیست 38
- 32- مستحبّ است کسی که مؤمنی را دوست دارد او را از دوستی خود با خبر کند 41
- 31- استحباب خوش رفتاری و گشاده رویی با مردم و احترام به آنان 41
- 33- استحباب آغاز کردن سلام قبل از سخن گفتن و استحباب پاسخ ندادن قبل از سلام 42
- 34- لزوم سلام و کراهت ترک آن و جوب پاسخ سلام 43
- 35- باب استحباب بلند گفتن سلام و سخن نیکو گفتن 44
- 36- باب استحباب سلام کردن بر کودکان 46
- 37- باب حرمت تبعیض بین فقیر و ثروتمند در نحوه سلام کردن و وجوب رعایت مساوات بین آن دو 47
- 38- باب استحباب شکرگزاری خدا برای نعمت اسلام و تندرستی 47
- 40- نحوه سلام گفتن و استحباب انتخاب کلمات مناسب 48
- 39- لزوم بلند سلام کردن و پاسخ دادن به نحوی که مخاطب بشنود 48
- 41- استحباب تکرار سلام تا سه مرتبه در صورت عدم دریافت پاسخ و اجازه ورود 49
- 42- باب استحباب صدا کردن مؤمن با ضمیر جمع در موقع سلام کردن و دعا برای او در هنگام عطسه و غیر آن 50
- 44- باب چگونگی پاسخ سلام دادن به حاضر و غایب 51
- 46- استحباب سلام کردن کوچک بر بزرگ و جمعیّت کم بر جمعیّت زیاد و عابر بر نشسته و ... 53
- 45- استحباب مصافحه با مقیم و در آغوش گرفتن مسافر 53
- 47- بسنده بودن سلام یک نفر از گروهی و پاسخ یک نفر از گروهی دیگر 54
- 48 - کراهت ترک سلام بر مؤمن حتّی در حال تقیّه 54
- 49- روا بودن سلام کردن مرد بر زن 55
- 50 - باب تحریم سلام کردن بر کفّار و اهل لهو و لعب و امثال آن مگر در حال ضرورت و چگونگی پاسخ داده به سلام آنان 55
- 51 - وارد نشدن به خانه غیر بدون اجازه و خبر دادن و سلام کردن و ... 57
- 52 - باب کسانی که رفت و آمد به خانه آن ها شایسته است 58
- 53 - استحباب سلام کردن هنگام بلند شدن از مجلس 59
- 54 - جواز سلام و دعا کردن بر ذمّی در صورت نیاز داشتن به او 59
- 56 - استحباب سالم کردن بر خضر هرگاه نام وی برده شود 60
- 55 - باب جواز مکاتبه مسلمان با اهل ذمّه 60
- 58 - استحباب دعا برای عطسه کننده مسلمان 61
- 57 - استحباب چشم پوشی و گذشت نسبت به دوستان 61
- 62 - استحباب تکرار دعای عطسه های پی درپی تا سه مرتبه 64
- 63 - استحباب «الحمد لله» گفتن در موقع عطسه 65
- 64 - استحباب صلوات بر محمّد و خاندانش برای کسی که عطسه می کند یا می شنود 66
- 65 - درود بر محمّد و خاندانش هنگام عطسه و ذبح حیوانات و جماع محکروه نیست بلکه مستحب است 67
- 67 - اگر گفتاری با عطسه مقارن باشد جایز است آن عطسه را دلیل بر راستی سخن گوینده دانست 68
- 68 - استحباب احترام و بزرگداشت شخص مُسِنّ مؤمن 68
- 66 - جواز دعای عطسه برای ذمّی و دعا برای هدایت وی 68
- 69 - استحباب احترام کریم و شریف 70
- 70 - کراهت نپذیرفتن تکرمی و احترام مانند نپذیرفتن متکا و بوی خوش 71
- 72 - نباید راز دوست را فاش کرد 73
- 74 - کراهت قطع کردن سخن مسلمان 74
- 73 - هرگاه سه نفر با هم باشند کراهت دارد دو نفر از آن ها درِ گوشی صحبت کنند 74
- 75 - باب استحباب یا کراهت کیفیّت نشستن 74
- 76 - نشستن در جای به عنوان تواضع 75
- 77 - باب استحباب رو به قبله نشستن 77
- 78 - باب کراهت نشستن روبه روی خورشید 77
- 80 - استحباب نشستن روی دو پا و در بغل گرفتن زانوها 78
- 81 - استحباب شوخی و خنده کم 78
- 83 - کراهت خنده بدون علّت 80
- 84 - باب کراهت شوخی و خنده زیاد 81
- 85 - استحباب تبسّم بر چهره مؤمن 83
- 87 - وجوب خودداری از آزار همسایه 86
- 88 - استحباب خوش رفتاری با همسایه 88
- 89 - استحباب طعام دادن به همسایگان و وجوب آن در صورت ضرورت 89
- 90 - کراهت همسایگی با اشخاص بد 90
- 91 - استحباب رعایت حدّ همسایگی که از هر طرف چهل خانه است 91
- 92 - استحباب مدارا کردن با همسفر 91
- 94 - استحباب نامه نوشتن در سفر و وجوب پاسخ دادن به نامه 92
- 93 - استحباب بدرقه هم سفر هنگام جدا شدن، و چند ذمّی باشد 92
- 95 - استحباب شروع نامه با بسم الله و نوشتن آن به بهترین خط 93
- 97 - استحباب آغاز نامه به نام کسی که نامه برایش فرستاده می شود 94
- 98 - استحباب نوشتن «ان شاءالله» در نامه هر جا که مناسب باشد 94
- 100 - عدم جواز سوزاندن کاغذهایی که در آن یات قرآن یا نام خدا باشد 95
- 99 - استحباب خشک کردن خط های نامه 95
- 101 - استحباب تقسیم وقت بین دوستان به طور مساوی 97
- 102 - استحباب سؤال کردن از نام و نام خانوادگی و نَسَب و حال دوست و هم نشین 98
- 103 - کراهت از بین رفتن شرم و حیا بین دوستان 99
- 105- استحباب خوش خویی با مردم 101
- 106 - استحباب انس و الفت با مردم 106
- 107 - استحباب خوش رفتاری با مردم 107
- 108 - استحباب خوش رویی و خوش برخوردی 108
- 109- وجوب راستگویی 109
- 110 - استحباب صدق وعده، گر چه یک سال طول بکشد 111
- 111 - مستحب بودن حیا 112
- 113 - استحباب عفو و گذشت 114
- 114 - استحباب عفو از ستمگر، صله رحم، احسان و نیکی... 116
- 115 - استحباب فرو خوردن خشم 118
- 116 - استحباب فرو خوردن خشم از دشمنان دین در زمان حکومتشان 121
- 117 - استحباب صبر در برابر حسودان و مانند آن 122
- 119 - استحباب سخن گفتن در جایی که سکوت روا نیست 126
- 120 - وجوب نگهداری زبان از آنچه که گفتنش روا نیست 127
- 121 - کراهت گفتار زیاد در غیر ذکر خدا 132
- 122 - استحباب مدارا کردن با مردم 134
- 123 - وجوب ادا کردن حقوق واجب و مستحبّ مؤمن 137
- 124 - استحباب رعایت حقّ عالم 146
- 125 - استحباب لطف و محبّت به یکدیگر و به دیدار هم رفتن 147
- 126 - استحباب پذیرش عذر 148
- 127 - استحباب سلام کردن و مصافحه در وقت ملاقات... 149
- 128 - استحباب مصافحه و حدود و چگونگی آن 152
- 129 - آداب استقبال و بدرقه مسافر 154
- 130 - حکم کرنش بر بزرگان از قبیل بوسیدن فرش، برپا خاستن و جلوی آن ها دویدن و غیره 155
- 131 - تحریم گماشتن دربان برای منع ورود شیعه 156
- 132 - استحباب معانقه با مؤمن و همراهی و مذاکره با او 158
- 133 - استحباب استفاده رساندن برادران به همدیگر در راه خدا 159
- 136 - کراهت مجادله و دشمنی با مردم 161
- 135 - کراهت کرنش برای مردم حتّی امام 161
- 137 - استحباب اجتناب از کینه و دشمنی و بغض و ... 163
- 138 - تحریم مکر، حسد، خیانت و نیرنگ 164
- 139 - تحریم دروغ 165
- 140 - تحریم دروغ بستن بر خدا، و پیغمبر و ائمّه 168
- 141 - تحریم دروغ بزرگ و کوچک، شوخی و جدی و غیره 169
- 142 - جواز دروغ در اصلاح بین مردم و عدم جواز راستگویی در فساد 171
- 143 - در احکام گمان 174
- 144 - تحریم دو رو و دوزبان بودن 174
- 145 - تحریم قهر کردن از مؤمن و استحباب سبقت در آشتی کردن 176
- 146 - تحریم آزار رساندن به مؤمن 179
- 148- تحریم ذلیل شمردن و تحقیر مؤمن 182
- 149 - تحریم سبک شمردن مؤمن 183
- 150 - تحریم قطع صاله ارحام 184
- 151 - تحریم جمع آوری موارد لغزش های مؤمن برای عیب گرفتن از او 185
- 152 - نهی از عیب جویی و سرزنش مؤمن 186
- 154 - تحریم تهمت زدن بر مرد و زن مؤمن 192
- 155 - موارد جواز غیبت کردن 192
- 156 - وجوب جبران کیفر غیبت کردن با حلال طلبی و استغفار 194
- 157 - وجوب ردّ غیبت مؤمن و تحریم شنیدن آن 194
- 157 - باب تحریم افشای سرّ مؤمن و عیب جویی از او... 196
- 159 - محترم داشتن ناموس، مال و خون مؤمن و تحریم ناسزا گفتن به او 198
- 160 - تحریم بدنام کردن مؤمن و سوء نیت داشتن به او 199
- 161 - تحریم لعن کردن کسی که نباید او را لعن کرد 200
- 162 - تهمت زدن به مؤمن و بدگمان بودن به او 200
- 164 - تحریم کمک به قتل و اذیّت مؤمن گر چه با کلمه ای باشد 201
- 163 - تحریم ترساندن مؤمن ول با نگاه 201
- 165 - تحریم سخن چینی و تفرقه افکنی 202
- 166 - استحباب نگاه کردن به اولاد صالح پیغمبر 206
- 167- استحباب نگاه کردن به پدر و مادر و به قرآن و به روی عالم 207
1- ثواب الاعمال، ص 81؛ عقاب الاعمال، ص 29؛ محاسن برقی، ص 103.
2- ثواب الاعمال، ص 80 .
3- ثواب الاعمال، ص 81 .
4- عقاب الاعمال، ص 47.
5- مجالس پسر شیخ طوسی، ص 80 .
آن گاه حضرت فرمود: هر که از آبرو و حیثیّت برادرش دفاع کند مصون از آتش دوزخ خواهد بود(1).
8 - پیغمبر در نصیحتی به ابوذر فرمود: ای اباذر، هر که غیبتی را از برادر مؤمنی دفع کند، سزاوار آن است که خداوند او را از آتش دوزخ آزاد کند.
ای اباذر، هر که در نزد او از برادر مؤمنش غیبت شود و او توانایی یاری اش داشته باشد (با رد غیبت) او را یاری کند خدادوند در دنیا و آخرت یاری اش فرماید، و هرگاه در حال قدرت بر یاری او، کمکش نکند و خوارش دارد، خداوند در دنیا و آخرت او را خوار گرداند(2).
157 - باب تحریم افشای سرّ مؤمن و عیب جویی از او...
1- عبدالله بن سِنان گوید: به امام صادق عرض کردم: آیا عورت مؤمن بر مؤمن حرام است؟ فرمود: آری. عرض کردم: یعنی شرمگاهش؟ فرمود: آن طوری که فکر می کنی نیست، بلکه مراد از عورت، افشای سرّ مؤمن است(3).
2- امام صادق فرمود: هر که مطلبی را در مورد مؤمنی بازگو کند که قصدش رسوا کردنت او و ریختن آبرویش باشد تا از نظر مردم بیفتد، خداوند او را از دوستی خود به دوستی شیطان خارج کند، و شیطان هم او را نپذیرد(4).
3- امام صادق در مورد حدیث «عَورَهًُْ المُؤمن علی المُؤمنِ حَرامٌ» فرمود: مراد از عوت آن نیست که مؤمن برهنه شود و تو عضوی از او را ببینی، بلکه عورت عبارت