فرهنگ صفات (اخلاقی) صفحه 416

ب ) موانع و آفات برونی

1 - دروغ گویی

اشاره

آفات برونی (1)

دروغ سخن نادرست، و دروغ گویی خبر دادن از چیزی برخلاف واقع است با علم به اینکه آن خبر مطابق با واقع نیست؛ البته معنای دروغ بر کسی پوشیده نیست تا نیاز به تحقیق باشد. و چنانکه از آیات و روایات استفاده می شود به سخن خلاصه نگشته، عمل را نیز در بر می گیرد، مثل آنکه باطن انسان برخلاف ظاهر و بدتر از آن باشد، یا وعده ای دهد که به آن عمل نمی کند و یا مدعی مقاماتی همچون زهد و تقوا و توکّل باشد در حالی که به آن ها متصف نیست.

دروغ گویی از بزرگ ترین گناهان، ناستوده ترین رذایل اخلاقی، بدترین آفات زبان، زیان بارترین معصیت ها و خط فاصل ما بین حق و باطل است که اعتماد و اطمینان را از جامعه سلب کرده، انسان را از گام نهادن در مسیر پاکسازی نفس، تهذیب اخلاق و سیر و سلوک به طور جدّی محروم می سازد.

دروغ گفتن ستیز با نظام آفرینش، پشت پا زدن به مقتضای فطرت، نادیده گرفتن حکم عقل و مخالفت با راه و روش پیامبران است. عقل سالم آن را تقبیح کرده، ادیان آسمانی بر حرمت آن اتفاق نظر داشته، مصلحت همگانی با آن ناسازگار است و شخص دروغ گو جز رسوایی در دنیا و شقاوت در آخرت نصیبی