فرهنگ صفات (اخلاقی) صفحه 437

1- 616. کافی، ج 2، ص 266، باب غیبت، ج 7

2- 617. بحارالأنوار، ج 77، ص 91؛ ینابیع الحکمه، ج 4، ص 295، باب 144، ضمن ح 7؛ نظیر آن جامع السعادات، ج 2، ص 303

آن موجب ناخرسندی مسلمان می شود، پشت سر وی بازگو نمایند.

ناگفته نماند آشکار کردن عیوب ناپیدایی که باعث ناراحتی مسلمان نمی شود یا بازگو نمودن نواقص آشکار وی به قصد مذمت او گرچه غیبت محسوب نشود حرام است زیرا در صورت اول شکستن حرمت مؤمن و اشاعه فساد است و در صورت دوم از مصادیق آزار و اذیت برادر دینی و کوچک ساختن اوست.

البته بنا بر مفاد روایات معصومین علیهم السلام غیبت به گفتن و بازگو نمودن با زبان خلاصه نمی شود، بلکه با اشاره با چشم و ابرو و هر حرکتی که نمایانگر عیب یا نقصی از دیگری باشد همانند نوشتن یا تقلید کردن نیز مشمول عنوان غیبت خواهد بود. همچنان که دامنه متعلَق غیبت بسیار وسیع بوده، هر عیبی در رفتار، گفتار، اخلاق، لباس، بدن، خانه، همسر، فرزندان و سایر وابستگان و هر امر دیگری را که به نوعی با او ارتباط دارد شامل می گردد.

در حدیث آمده است که عایشه در باره زنی گفت: او کوتاه قد است. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله فرمودند:

غیبتش را کردی.»(1)

در روایت دیگری وارد شده که وی تقلید زنی را کرد، حضرتش او را نهی فرمودند.(2)

نکوهش غیبت

خدای متعال غیبت کردن را به منزله خوردن گوشت مرده برادر انسان معرفی