فرهنگ صفات (اخلاقی) صفحه 522

1- 743. کافی، ج 2، ص 225، باب طلب الرئاسه، ح 5

4 – حسد

اشاره

حسد مرضی است جانکاه، فتنه ای است آتش افروز، رذیله ای است قبیح و بلایی است خانمان سوز که اگر با آن مقابله جدّی نشود دین را نابود، ایمان را فاسد، دنیا را ویران و زندگی را تباه می سازد.

حسد از رذایل بسیار خطرناک نفسانی، سرچشمه بسیاری از گناهان کوچک و بزرگ و از جمله بیماری های کشنده روحی است که راه سعادت و کمال را مسدود، آرامش روان را متزلزل و سلامت جان و تن را بر باد می دهد.

حسد موجب درد و رنج شدید دنیوی و عذاب دردناک اخروی است. کسی که به این خوی نکوهیده مبتلا می گردد هیچ گاه آسوده خاطر نیست؛ هر نعمتی را که از کسی مشاهده می کند ناراحت می شود و پیوسته از غم و اندوه رنج می برد تا آنکه از دنیا برود.

مفهوم حسد

برخی از دانشمندان علوم اخلاقی حسد را چنین معنا کرده اند:

«آرزوی از بین رفتن نعمت از برادر دینی در حالی که می داند آن نعمت به صلاح اوست.»

در این تعریف تفاوتی بین مصادیق مختلف آن - از جمله: وجود یا فقدان آن نعمت در نزد حسود و نیز آرزوی دستیابی به آن نعمت از جانب وی - وجود ندارد. و راغب در کتاب «مفردات» با افزودن قید «استحقاق» حسد را این چنین تعریف کرده است:

«آرزوی از بین رفتن نعمت از کسی که استحقاق آن نعمت را دارد و بسا حسود