فرهنگ صفات (اخلاقی) صفحه 636

1- 933. کافی، ج 2، ص 229، ح 4 نظیر آن ح 5

2- 934. همان، ص 230، ح 11

خطاب به خداوند عرضه می دارند:

«وَ أَلْبِسْنِی زِینَهَ الْمُتقِینَ، فِی بَسْطِ الْعَدْلِ، وَ کَظْمِ الغَیظِ».(1)

« (پروردگارا!) زیور تقوا پیشگان را در راه گستردن عدل و داد و فرو نشاندن خشم... بر من بپوشان.»

عوامل و اسباب برافروخته شدن غضب

اینک به طور فشرده به برخی از سبب های بروز و ظهور این خوی ناپسند اشاره می شود:

ضعف جسمانی

بی تردید یکی از عوامل تهییج این خوی حیوانی و رذیله زشت نفسانی در بسیاری از موارد، ضعف قوای جسمانی و در نتیجه، چیره شدن بیماری های عصبی و روانی بر جسم و روان آدمی است که زمینه را برای از دست دادن کنترل و برافروخته شدن آتش غضب هموار می سازد.

فشارهای روحی و عقده های روانی

کار خارج از حد توان، تحمل بیش از ظرفیت فشارهای روحی، عقده های روانی، مشکلات شدید و ناملایمات پی در پی، کمبود محبت و مراعات نکردن ظرایف اخلاقی از سوی معاشران نیز از عواملی است که در موارد عدیده اعتدال روحی را تحت الشعاع قرار داده، زمینه شعله ور شدن آتش غضب را فراهم می سازد.

حبّ نفس، خودخواهی، خود برتر بینی، انتظار بی مورد از دیگران هر یک به سهم خود به آتش خشم دامن می زند.