فرهنگ صفات (اخلاقی) صفحه 645

1- 946. کافی، ج 2، ص 257، ح 3

9 - ستمگری

توضیح

عدل به معنای قرار دادن هر چیز در جایگاه شایسته آن و ستمگری نقطه مقابل آن و به مفهوم منحرف شدن از عدالت و در نتیجه مبتلا شدن به افراط یا تفریط در امور و کارهاست. و ظالم کسی است که حدّ مرز واقعی و جایگاه شایسته کارها را رعایت نمی کند.

ظلم از موانع اصلی کمال و دربردارنده جمیع رذایل و زشتی ها است. دین و دنیا را تباه کرده، موجب خشم و غضب پروردگار متعال و سبب قطعی وارد شدن در دوزخ و عذاب دردناک روز قیامت است.

ستمگری دارای قلمروی وسیع در امور مادی و معنوی است و هر گونه انحراف از جایگاه حقیقی اشخاص، امور و کارها را شامل گشته، انواع کفر و شرک و هر نوع گناه فردی و اجتماعی که ستم به خویش و هم نوعان است را در بر می گیرد که به برخی از انواع آن اشاره می کنیم:

ظلم عقیدتی که عبارت از رعایت نکردن جایگاه حقیقی امور اعتقادی است. بنا بر این اعتقاد به یگانگی خداوند و نظام مند بودن جهان هستی عدل است؛ و کفر و شرک و انکار وحدانیت پروردگار عالمیان ظلم و ستمگری است.

کسی که به پروردگار متعال معتقد و جهان هستی را مخلوق او - جلّ و علا - می داند از نظر اعتقادی عادل است و آن که برای خداوند سبحان شریک قرار داده، غیر او را پرستش می کند و جز او را در عالم مؤثر می داند مشرک و ظالم خواهد بود.

ظلم فردی عبارت از ستم به خویشتن و گناه کردن است. کسی که خداوند را نافرمانی می کند، جایگاه واقعی خویش را مراعات نکرده، به جسم و جان خود