گناه شناسی صفحه 103

1- 468) بروج / 10.

2- 469) بقره / 222.

3- 470) کافی، ج 2 ص 435.

4- 471) میزان الحکمه، ج 1 ص 541.

5- 472) سفینه البحار، ج 1 ص 127، عیون اخبار الرضا، ج 2 ص 29.

6- 473) جامع السعادات، ج 3 ص 51.

7- 474) بحار، ج 6 ص 30.

8- 475) نهج البلاغه، حکمت 150.

9- 476) غرر الحکم، میزان الحکمه، ج 4 ص 589.

10- 477) بحار، ج 78 ص 164.

محمد همدانی می گوید، از حضرت رضا علیه السلام پرسیدم: چرا خدا، فرعون را غرق کرد، با اینکه ایمان آورد و به توحید اعتراف کرد؟

آن حضرت در پاسخ فرمود:

«لانَّه آمَنَ عند رُؤیَه البَأس، و الایمانُ عِند رؤیَهِ البَأسِ غَیر مَقبُول»(1)(2)

«زیرا فرعون هنگام دیدن عذاب، ایمان آورد. و ایمان در این هنگام پذیرفته نیست.»

و این را نیز نباید از نظر دور داشت که در روایات متعدد آمده هرگاه مؤمن گناهی مرتکب شود، تا هفت ساعت به او مهلت داده می شود که اگر در این هفت ساعت توبه کرد، گناه او در نامه عمل ثبت نمی گردد، در بعضی از روایات به جای هفت ساعت از صبح تا شب ذکر شده است، امام صادق علیه السلام فرمودند:

«إنّ العبد اذا أذنب ذنباً اُجِّل من غَدوَهٍ الی اللیل فانْ استغفر الله لم یکتب علیه»(3)

«بنده وقتی که گناه کند، از بامداد تا شب مهلت دارد اگر در این مدت از درگاه خدا طلب آمرزش کرد، آن گناه بر او نوشته نشود.»

7- نتایج درخشان توبه

توبه و قبولی آن از نعمت ها و مواهب کم نظیر الهی است و دارای آثار و نتایج بسیار درخشانی است.

توبه حقیقی آنچنان انسان گنهکار را دگرگون می کند، که گویی اصلاً گناه نکرده است. چنانکه امام باقر علیه السلام می فرماید:

«التائب من الذنب کمن لا ذنب له»(4)

«توبه کننده از گناه مانند آن است که گناهی نکرده است.»

توبه ی حقیقی موجب پرده پوشی و نابودی آثار گناه می گردد، امام صادق علیه السلام فرمودند:

هنگامی که بنده توبه ی حقیقی کرد، خداوند او را دوست می دارد، و در دنیا و آخرت گناهان او را می پوشاند، هرچه از گناهان که دو فرشته موکل بر او برایش نوشته اند از یادشان ببرد و به اعضای بدن وحی می کند که گناهان او را پنهان کنید. و به نقاط زمین (که او در آن گناه کرده) فرمان می دهد گناهان او را پنهان کنید.

«فیلقی اللّه حین اَلقاه و لیس شَیی یَشهد علیه بشی ء من الذّنوب» (5)

«پس توبه کننده با خدا ملاقات کند به گونه ای که هیچ چیز نیست که در پیشگاه خدا گواهی بدهد که او چیزی از گناه را انجام داده است.»

در آیه ی 8 سوره تحریم که به توبه نصوح امر شده، به پنج ثمره و نتیجه ی توبه حقیقی اشاره شده که عبارتند از:

1- بخشودگی گناهان.

2- ورود در بهشت پر نعمت الهی.

3- عدم رسوایی در قیامت.

4- نور ایمان و عمل، در قیامت به سراغ توبه کنندگان آمده و پیشاپیش آنها حرکت نموده و ایشان را به سوی بهشت، هدایت می کنند.(6)

5- توجه آنها به خدا بیشتر می گردد، و تقاضای تکمیل نور و آمرزش کامل گناه خود می کنند.

بطور خلاصه، توبه ی حقیقی انسان را محبوب خدا می کند، آن هم به عنوان محبوبترین بندگان، چنانکه امام کاظم علیه السلام می فرماید:

«و اَحَبّ العِباد الی اللّه تعالی المُفَتَّنون التَّوابون»(7)

«و محبوب ترین بندگان در پیشگاه خدا، آنهایی هستند که در فتنه (گناه) واقع شوند و بسیار توبه کنند.»