گناه شناسی صفحه 40

1- 186) اسدالغابه، ج 1 ص 237. بحار، ج 22 ص 40.

2- 187) تاریخ طبری، ج 3 ص 17، تاریخ یعقوبی، ج 2 ص 47 سیره ابن هشام، ج 3 ص 129 به بعد.

3- 188) شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 1 ص 471، سفینه البحار، ج 1 ص 654.

4- 189) مجمع البحرین (وقف).

5- 190) کافی، ج 2 ص 14.

چنانکه آمارهای جنایات و اعتیاد نشان می دهد سطح جرایم هنگام تعطیلات و بیکاری گاهی تا هفت برابر بالا می رود. بر همین اساس در روایات اسلامی به کار و کوشش سفارش اکید شده و از سستی و بی حوصلگی نهی شده است به عنوان نمونه:

1- امام صادق علیه السلام می فرماید: کارگر پاداش رزمنده را دارد.(1)

2- همچنین فرمودند:

«ایّاک والْکَسل والضَّجر فانّهما یَمنعانک مِن حظّک من الدُّنیا والآخره»(2)

«از کسالت و بی حوصلگی دوری کن زیرا این دو تو را از بهره ات در دنیا و آخرت باز می دارند.»

3- نیز آن حضرت علیه السلام فرمودند:

«ومن کسل عما یصلح به امر معیشته فلیس فیه خیر لامر دینه»(3)

«کسی که در مورد اموری که زندگیش را تامین می کند، بی حوصله و سست باشد، در چنین کسی خیری در مورد دینش نیست.»

4- امام موسی بن جعفر علیه السلام می فرماید:

«ان اللّه عزّوجلّ یبغض العبد النوام الفارغ»

«همانا خداوند متعال بنده پر خواب بیکار را دشمن دارد.»

5- نیز آن حضرت فرمودند:

«ایاک والکسل والضجر فانک ان کسلت لم تعمل وان ضجرت لم تعط الحق»(4)

«از بی حوصلگی و سستی بپرهیز زیرا اگر بی حوصلگی کنی دنبال کار نمی روی و اگر سستی کنی حق (خود و دیگران) را ادا نمی کنی.»

6- امیرمؤمنان علیه السلام فرمود:

«نتیجه بی حوصلگی و سستی فقر و تهیدستی است.»(5)

دست سؤال به سوی مردم دراز کردن شخصیت انسان را خورد می کند و به دنبال آن موجب گناهانی می شود؛ رسول اکرم صلی الله علیه وآله فرمود:

«مسئله الناس من الفواحش»(6)

«سؤال کردن از مردم از زشتی ها است.»

بنابراین بیکاری وسستی هم موجب فقر وهم زمینه ای برای گناه است.

22- زمینه های اجتماعی گناه

گناه شناسی » زمینه های اجتماعی گناه

در راستای زمنیه اجتماعی گناه می توان امور زیر بررسی نمود:

1- محیط فاسد.

2- رهبران گمراه.

3- دوستان بد.

4- محرومیت های اجتماعی.

1-4- محیط فاسد

بدون تردید یکی از زمینه های گناه محیط فاسد و ناپاک است همانگونه که مکان زباله های محل، موجب پیدایش و رشد میکرب است.

محیط از نظر کیفی و کمّی دارای اقسامی است، مانند: محیط مدرسه، محیط خانه، محیط اداره، محیط روستا، محیط شهر، محیط دانشگاه، محیط حوزه ی علمیه، محیط بیمارستان، محیط مجلس، و...