- دیباچه 1
- پیشگفتار 2
- فصل نخست: عوامل و آثار گناه 6
- اشاره 6
- مفهومشناسی گناه 7
- 1. دینگریزی 8
- الف) عوامل گناه 8
- اشاره 8
- 2. نادانی 9
- 3. فقر و بینیازی 11
- 4. همنشینی با بدان 14
- 5. غرور 16
- 6. پیروی از نفس اماره 17
- 7. دنیادوستی 18
- 8. انکار جهنم 19
- 9. همرنگی با جماعت 20
- 10. کوچک شمردن گناه 24
- 11. انتشار گناهان 26
- 12. تغذیه ناپاک 27
- اشاره 29
- ب) پیآمدهای گناه 29
- 1. محروم شدن از نماز شب 29
- یک- آثار ارتکاب گناه 29
- 3. اجابت نشدن دعا 30
- 2. دوری از رحمت الهی 30
- 4. گریز از حق 33
- 5. گمراهی و هلاکت 34
- 6. عذابهای اخروی 35
- 7. عذاب دنیوی 37
- 8. تسلط بیگانگان بر سرزمین اسلامی 40
- 9. زوال نعمت 42
- 10. کاهش عمر 44
- 11. پیآمدهای جسمی و جانی 48
- 12. از میان رفتن شرم و حیا 51
- 13. گناه و تیرگی قلب 54
- 14. ارتکاب گناهان دیگر 55
- 15. سرمستی و بیخبری 56
- 16. پیآمدهای دیگر گناه 57
- اشاره 59
- 1. هدایت 59
- دو- آثار دوری از گناه 59
- 2. کسب روزی 60
- 3. آسانی جان دادن 60
- 5. نجات از عذاب دنیوی 61
- 4. نجات از دوزخ 61
- 6. رفتن به بهشت 62
- فصل دوم: راههای جلوگیری از گناه و روشهای درمان آن 63
- اشاره 63
- 1. باور به حضور خداوند 64
- 2. دوستی و یاد خدا 67
- 3. خدا ترسی 72
- 4. معادباوری 75
- 5. ایمان به عرضه اعمال به پیشوایان دین 78
- 6. توجه به کرامت انسان 81
- 7. خردورزی 82
- 8. حیا و شرم 85
- 9. توبه و بازگشت 86
- 10. دوری از همنشینان بد 94
- اشاره 94
- ب) تأثیرپذیری از دوستان 97
- الف) دقت در دوست یابی 97
- ج) ویژگیهای دوستان ناشایست 99
- د) پرهیز از دوستان بد نام 100
- ه) آثار همنشینی با نیکان و بدان 101
- و) ویژگی دوستان خوب 102
- 11. مرگ باوری 104
- 12. استغفار 108
- 13. محاسبه نفس و خود انتقادی 109
- 14. دوری از هواپرستی 111
- 15. شیطان گریزی 114
- 16. خویشتنداری 115
- 17. پیروی از امامان معصوم: 118
- 18. عبادت 120
- 19. مراقبت از قلب 122
- 20. فکر نکردن درباره گناه 126
- فرجام سخن 127
- منابع 130
چنانکه حضرت علی (ع) میفرماید: «اگر در سرانجام کاری بیندیشی، پایان نیکویی [برای آن تحقق] خواهد یافت». (1)
8. حیا و شرم
حیا، زیباترین و امنترین جامه اخلاقی است که خداوند بندهاش را با آن آراسته است. همه زیباییها و کمالها و خوبیها از حیا سرچشمه میگیرند. حضرت علی (ع) میفرماید: «
الْحَیاءُ تَمامُ الکَرَمِ وَ احسَنُ الشِّیَمِ
»(2) ؛ «حیا، همه خوبیها و نیکوترین رفتارهاست».
هیچ لباسی، از جامه حیا زیباتر نیست؛ چنان که امام علی (ع) میفرماید: «
احسَنُ مَلابِسِ الدُّنْیا الحَیاءُ
» (3)؛ «نیکوترین لباسهای دنیا، حیاست».
حیا، نگاهبان ایمان و پاره جداییناپذیر آن است. مؤمن پوشش برازندهای چون حیا دارد که همچون نگهبانی او را از گناه برکنار میدارد. امام علی (ع) در اینباره فرموده است: «
الْحَیاءُ یَصُدُّ عَنْ فِعْلِ الْقَبیحِ
» (4)؛ «حیا آدمی را از کار زشت بازمیدارد».
بیشتر جرمها و زشتیها، از بیحیایی سر میزند؛ زیرا هر چه پرده
1- میزان الحکمه، ج 2، ص 385.
2- غرر الحکم، ج 2، ص 256.
3- بحارالانوار، ج 71، ص 231.
4- غرر الحکم، ص 257.