- پیش گفتار 1
- 1. مفهوم و اصطلاح گناه 6
- 2. مفهوم گناه در آموزه های دینی 6
- 3. آثار نیت بر اعمال 8
- 4. گناه و دین گریزی 11
- 5. محدوده پاداش و کیفر 13
- 6 . گناه؛ نوعی بیماری 14
- 7. تقسیم بندی گناهان 16
- اشاره 16
- د) عقوق والدین 17
- الف) شرک به خداوند 17
- ب) ناامیدی از رحمت خدا 17
- ه_) کشتن انسان بی گناه 17
- ج) ایمنی از مکر (عذاب و مهلت) خدا 17
- ط) رباخواری 18
- ح) گریز از جنگ و جهاد 18
- ی) افسون و شعبده کردن و جدایی افکندن میان زن و شوهر 18
- ز) خوردن مال یتیم 18
- و) نسبت دادن زنا به زنان پاک دامن 18
- ل) سوگند دروغ 19
- س) پوشاندن حق 19
- ع) می گساری 19
- ن) نپرداختن زکات واجب 19
- ک) زنا 19
- م) خیانت کردن در غنایم جنگی 19
- ص) پیمان شکنی و قطع رحم 20
- ف) ترک نماز و دیگر واجبات الهی 20
- 8 . معیار شناخت گناهان کبیره 20
- الف) پافشاری بر انجام گناهان صغیره 22
- اشاره 22
- 9. چگونگی تبدیل گناهان کوچک به گناهان بزرگ 22
- ب) کوچک شمردن و بی توجهی به گناه 23
- ج) تظاهر به گناه 24
- 1. فرهنگی 26
- الف) نادانی 26
- اشاره 26
- ب) پیروی از قوانین و سنّت های نادرست 28
- ج) تبلیغات گمراه کننده 28
- د) تقلید کورکورانه 29
- اشاره 31
- الف) شیوه گزینش همسر 31
- 2. خانوادگی 31
- ه) نبودن الگوهای شایسته 31
- ب) عامل وراثتی 32
- ج) تربیت شایسته 32
- د) خوراک حلال و حرام 33
- 3. اقتصادی 34
- 4. اجتماعی 36
- اشاره 36
- الف) محیط اجتماع 36
- ب) نبود شرم اجتماعی 38
- ج) رهبر فاسد و گمراه 40
- د) هم نشین بد 41
- ه) جلب رضایت عمومی و جوّزدگی 43
- الف) شکسته شدن کرامت و شخصیت انسانی 45
- 5. روانی و فردی 45
- ب) شهوت رانی 47
- ج) دنیاگرایی 48
- د) وسوسه های شیطانی 52
- اشاره 56
- الف) عذاب دنیایی 57
- اشاره 57
- 1. پی آمدهای دنیوی گناه 57
- ب) تغییر نعمت 62
- اشاره 64
- ج) کاهش عمر 64
- یک _ قطع رحم 65
- دو _ دروغ 68
- سه _ زنا 69
- چهار _ آزار پدر و مادر 71
- د) از بین رفتن برکت 72
- یک _ ترک نماز 72
- اشاره 72
- دو _ کم فروشی 73
- سه _ نپرداختن زکات 73
- پنج _ حرام خواری 74
- شش _ خیانت 74
- ه_) پرده دری 75
- اشاره 75
- یک _ شراب خواری 77
- دو _ قمار 79
- سه _ بیهوده گویی 80
- چهار _ عیب جویی 82
- 2. پی آمدهای معنوی گناه 86
- الف) تیرگی قلب 86
- ب) قطع ارتباط با خدا 87
- ج) مانع استجابت دعا 89
- د) انحراف عقیدتی 91
- ه) محروم ماندن از توفیق 97
- و) بی بهرگی از قرآن 97
- ز) مایه غضب الهی 97
- ح) عامل انحراف دیگران 98
- ط) گناه و کوردلی 98
- ی) آتش جان 99
- 3. پی آمدهای اخروی گناه 99
- 1. باور به حضور خدا 101
- 3. آگاهی از کرامت انسانی 104
- 4. معاد باوری 105
- 5. ایمان به عرضه اعمال به پیشوایان دینی 108
- 6 . خداترسی و یاد مرگ 108
- 7. پرهیز از هم نشینان بد 110
- 8 . پیروی از معصومین علیهم السلام 112
- 9. خویشتن داری و کنترل نفس 114
- اشاره 114
- الف) مشارطه 117
- ب) مراقبه 117
- ج) محاسبه 119
- د) معاتبه 123
- 10. نقش عبادت در کنترل گناهان 125
- 11. خانواده و بازدارندگی از گناه 126
- اشاره 128
- اشاره 129
- 1. گناه چشم 129
- نگاه نامشروع 132
- پی آمدهای فرو بستن چشم از گناه 134
- 2. دروغ 136
- 3. تهمت 138
- 4. غیبت 139
- 5. ریشخند کردن 140
- 6 . سوگند خوردن 141
- 7. شهوت حرام 142
- 9. خشم 146
- 10. کینه 148
- 11. بخل 149
- 12. احتکار 151
- 13. دنیادوستی 152
- 14. خیانت 154
- 15. شراب خواری 156
- 16. ناسزاگویی 158
- 17. اسراف 159
- 18. غِشّ 161
- 19. ربا 163
- 20. کبر 164
- 1. خواسته های انسانی 167
- 2. هواپرستی 170
- 3. پی آمدهای ترک هواپرستی 171
- 5. ضرورت تهذیب نفس 175
- 6 . راه های تهذیب نفس در حدیث 177
- 7. راه درمان هوای نفس 180
- 8 . اصلاح قلب؛ راهی برای گناه زدایی 183
- 9. پی آمدهای مبارزه با نفس 188
- ابن سیرین و تعبیر خواب 189
- فصل هفتم: حکایت ها 189
- 1. مبارزان با نفس 189
- ثروت خدادادی 191
- جوان پرهیزکار 192
- جوان عابد 193
- پوریای ولی و مبارزه با نفس 194
- آهنگر 195
- راهزن 197
- سرنوشت حجاج 199
- سرنوشت قاتل 199
- اثر گناه 200
- دشمنی با دوست 200
- انصاف آدمی 201
- نتیجه پرهیز از گناه 201
- ترس از گناه 202
- موعظه گناه کار 202
- گناه یا طلا 202
- ریزش گناهان 203
- گناهان کوچک 204
- بدترین عقوبت 204
- حجت های حق 205
- راه توبه 205
- یوسف و زلیخا 206
- مشق شب 206
- پس نوشت 207
- کتاب نامه 210
گناهانش زودتر بخشیده و گذشته اش جبران می شد».(1)
مشق شب
_عطار نیشابوری _می نویسد:
دانشمندی در راه به کودکی برخورد که به شدت گریه می کرد. دلیل گریه اش را پرسید. کودک گفت: آموزگار به من مشق شب گفته و تکلیف برایم معیّن کرده است، ولی من به دلیل بازی گوشی، موفق به انجام آن نشده ام. اکنون می خواهم به مکتب بروم، ولی نمی دانم چگونه با او روبه رو شوم. دانشمند با شنیدن این حرف دگرگون شد و با خود گفت: خدایا! این کودک، تکلیف یک شب خود را انجام نداده است و این گونه بی تابی می کند. وای بر من! حال من چگونه خواهد بود که تمام عمر را به بازی گوشی گذرانده ام و تکالیفم را انجام نداده ام و در قیامت، با تو چگونه روبه رو خواهم شد؟ پس از این ماجرا، دانشمند عمرش را به گریه و زاری و محاسبه نفس گذراند.(2)
یوسف و زلیخا
از _ابن عباس _روایت شده است زلیخا به حضرت یوسف علیه السلام گفت: ای یوسف! چه موی زیبایی داری! حضرت یوسف علیه السلام گفت: «اول چیزی که در خاک از بدن آدمی جدا می گردد و به خاک می ریزد، همین موست.» زلیخا گفت: ای یوسف! دستی بر دل غمناک من نه و این خسته عشق را مرهمی گذار! یوسف علیه السلام گفت: «من به آقا و مولای خود خیانت نمی کنم و حرمتش را زیر پا نمی گذارم».(3)
1- [1] . نک: کاظم سعیدپور، داستان های موضوعی، نشر جمال، 1385، چ 2، ص 68 ؛ به نقل از: کشکول ممتاز، ص186.
2- [2] . همان، ص243، به نقل از: مبانی اخلاق و تربیت اسلامی، ص193.
3- [3] . رشیدالدین میبدی، برگزیده کشف الاسرار و عده الابرار، منوچهر دانش پژوه، نشر فروزان، ص112.