- پیش گفتار 1
- 1. مفهوم و اصطلاح گناه 6
- 2. مفهوم گناه در آموزه های دینی 6
- 3. آثار نیت بر اعمال 8
- 4. گناه و دین گریزی 11
- 5. محدوده پاداش و کیفر 13
- 6 . گناه؛ نوعی بیماری 14
- 7. تقسیم بندی گناهان 16
- اشاره 16
- ج) ایمنی از مکر (عذاب و مهلت) خدا 17
- ه_) کشتن انسان بی گناه 17
- د) عقوق والدین 17
- ب) ناامیدی از رحمت خدا 17
- الف) شرک به خداوند 17
- ی) افسون و شعبده کردن و جدایی افکندن میان زن و شوهر 18
- ط) رباخواری 18
- ح) گریز از جنگ و جهاد 18
- و) نسبت دادن زنا به زنان پاک دامن 18
- ز) خوردن مال یتیم 18
- س) پوشاندن حق 19
- ن) نپرداختن زکات واجب 19
- م) خیانت کردن در غنایم جنگی 19
- ع) می گساری 19
- ل) سوگند دروغ 19
- ک) زنا 19
- 8 . معیار شناخت گناهان کبیره 20
- ف) ترک نماز و دیگر واجبات الهی 20
- ص) پیمان شکنی و قطع رحم 20
- اشاره 22
- 9. چگونگی تبدیل گناهان کوچک به گناهان بزرگ 22
- الف) پافشاری بر انجام گناهان صغیره 22
- ب) کوچک شمردن و بی توجهی به گناه 23
- ج) تظاهر به گناه 24
- اشاره 26
- 1. فرهنگی 26
- الف) نادانی 26
- ج) تبلیغات گمراه کننده 28
- ب) پیروی از قوانین و سنّت های نادرست 28
- د) تقلید کورکورانه 29
- 2. خانوادگی 31
- الف) شیوه گزینش همسر 31
- ه) نبودن الگوهای شایسته 31
- اشاره 31
- ج) تربیت شایسته 32
- ب) عامل وراثتی 32
- د) خوراک حلال و حرام 33
- 3. اقتصادی 34
- 4. اجتماعی 36
- اشاره 36
- الف) محیط اجتماع 36
- ب) نبود شرم اجتماعی 38
- ج) رهبر فاسد و گمراه 40
- د) هم نشین بد 41
- ه) جلب رضایت عمومی و جوّزدگی 43
- الف) شکسته شدن کرامت و شخصیت انسانی 45
- 5. روانی و فردی 45
- ب) شهوت رانی 47
- ج) دنیاگرایی 48
- د) وسوسه های شیطانی 52
- اشاره 56
- الف) عذاب دنیایی 57
- اشاره 57
- 1. پی آمدهای دنیوی گناه 57
- ب) تغییر نعمت 62
- ج) کاهش عمر 64
- اشاره 64
- یک _ قطع رحم 65
- دو _ دروغ 68
- سه _ زنا 69
- چهار _ آزار پدر و مادر 71
- یک _ ترک نماز 72
- د) از بین رفتن برکت 72
- اشاره 72
- دو _ کم فروشی 73
- سه _ نپرداختن زکات 73
- پنج _ حرام خواری 74
- شش _ خیانت 74
- ه_) پرده دری 75
- اشاره 75
- یک _ شراب خواری 77
- دو _ قمار 79
- سه _ بیهوده گویی 80
- چهار _ عیب جویی 82
- 2. پی آمدهای معنوی گناه 86
- الف) تیرگی قلب 86
- ب) قطع ارتباط با خدا 87
- ج) مانع استجابت دعا 89
- د) انحراف عقیدتی 91
- و) بی بهرگی از قرآن 97
- ز) مایه غضب الهی 97
- ه) محروم ماندن از توفیق 97
- ح) عامل انحراف دیگران 98
- ط) گناه و کوردلی 98
- 3. پی آمدهای اخروی گناه 99
- ی) آتش جان 99
- 1. باور به حضور خدا 101
- 3. آگاهی از کرامت انسانی 104
- 4. معاد باوری 105
- 5. ایمان به عرضه اعمال به پیشوایان دینی 108
- 6 . خداترسی و یاد مرگ 108
- 7. پرهیز از هم نشینان بد 110
- 8 . پیروی از معصومین علیهم السلام 112
- 9. خویشتن داری و کنترل نفس 114
- اشاره 114
- الف) مشارطه 117
- ب) مراقبه 117
- ج) محاسبه 119
- د) معاتبه 123
- 10. نقش عبادت در کنترل گناهان 125
- 11. خانواده و بازدارندگی از گناه 126
- اشاره 128
- 1. گناه چشم 129
- اشاره 129
- نگاه نامشروع 132
- پی آمدهای فرو بستن چشم از گناه 134
- 2. دروغ 136
- 3. تهمت 138
- 4. غیبت 139
- 5. ریشخند کردن 140
- 6 . سوگند خوردن 141
- 7. شهوت حرام 142
- 9. خشم 146
- 10. کینه 148
- 11. بخل 149
- 12. احتکار 151
- 13. دنیادوستی 152
- 14. خیانت 154
- 15. شراب خواری 156
- 16. ناسزاگویی 158
- 17. اسراف 159
- 18. غِشّ 161
- 19. ربا 163
- 20. کبر 164
- 1. خواسته های انسانی 167
- 2. هواپرستی 170
- 3. پی آمدهای ترک هواپرستی 171
- 5. ضرورت تهذیب نفس 175
- 6 . راه های تهذیب نفس در حدیث 177
- 7. راه درمان هوای نفس 180
- 8 . اصلاح قلب؛ راهی برای گناه زدایی 183
- 9. پی آمدهای مبارزه با نفس 188
- فصل هفتم: حکایت ها 189
- 1. مبارزان با نفس 189
- ابن سیرین و تعبیر خواب 189
- ثروت خدادادی 191
- جوان پرهیزکار 192
- جوان عابد 193
- پوریای ولی و مبارزه با نفس 194
- آهنگر 195
- راهزن 197
- سرنوشت حجاج 199
- سرنوشت قاتل 199
- دشمنی با دوست 200
- اثر گناه 200
- انصاف آدمی 201
- نتیجه پرهیز از گناه 201
- ترس از گناه 202
- گناه یا طلا 202
- موعظه گناه کار 202
- ریزش گناهان 203
- گناهان کوچک 204
- بدترین عقوبت 204
- حجت های حق 205
- راه توبه 205
- مشق شب 206
- یوسف و زلیخا 206
- پس نوشت 207
- کتاب نامه 210
قَلْبِهِ فَلا یُفْلِحُ بَعْدَها أَبَدا.(1)
وقتی انسان گناه می کند، در قلب او نقطه ای سیاه پدید می آید. اگر توبه کند، آن نقطه پاک می شود و اگر بر گناه خود بیفزاید، آن نقطه گسترده می شود، به گونه ای که همه قلب وی را فرا می گیرد و پس از آن، هرگز رستگار نمی شود.
به طور کلی، هرگونه سختی و بلا، خواه روحی و خواه جسمی، از گناه سرچشمه می گیرد، چنان که امام محمد باقر علیه السلام فرمود: «وَ ما مِنْ نِکْبَهٍ تُصِیبُ الْعَبْدَ اِلاّ بَذَنْبٍ؛ هیچ نکبتی به بنده نرسد مگر به دلیل گناه.»(2) در روایتی از امام صادق علیه السلام نیز می خوانیم:
اِنَّ الْعَمَلَ السَّیِّی ءَ اَسْرَعُ فِی صاحِبِهِ مِنَ السِّکِّینِ فِی اللَّحْمِ.(3)
بی تردید، اثر کردار ناشایست در صاحب آن، از اثر کارد در گوشت سریع تر است.
این سخن امام صادق علیه السلام به این معناست که همان گونه که فاصله ای میان حرکت کارد و بریده شدن گوشت نیست، میان گناه و اثر آن نیز فاصله ای نیست و به زودی اثرش نمایان می شود.
ب) قطع ارتباط با خدا
تنها کاری که انسان را به آرامش خاطر حقیقی می رساند، توجه به خداوند و عبادت و راز و نیاز با اوست. گناه، انسان را از این نعمت محروم می کند و رشته ارتباط میان خالق و مخلوق را می گسلاند.
نقل است مردی خدمت حضرت علی علیه السلام رفت و گفت: [چرا] من از
1- [1] . بحارالانوار، ج 73، ص 327.
2- [2] . اصول کافی، ج 2، ص 269.
3- [3] . همان، ج 3، ص 374.