- 1. طرح موضوع 1
- فصل اول: کلیات 1
- 2. ضرورت پژوهش 2
- 3. پیشینه پژوهش 3
- 4. اهداف اصلی و فرعی پژوهش 4
- 7. پرسش های فرعی 4
- 5. فرضیه پژوهش 4
- 6. پرسش های اصلی 4
- 8. کاربرد های رسانه ای پژوهش 5
- الف) اسراف 5
- 9. مفهوم شناسی پژوهش 5
- ب) تبذیر 6
- ج) إقتار 6
- د) بخل 7
- ه_) مصرف 7
- ز) الگو 8
- و) اصلاح 8
- 1. تحلیل تاریخی مصرف گرایی در جهان 9
- فصل دوم: تحلیل تاریخی مصرف گرایی در جهان و ایران 9
- اشاره 11
- 2. تحلیل تاریخی مصرف گرایی در ایران 11
- الف) اقتصادی 12
- ب) اجتماعی 15
- فصل سوم: نظرسنجی های مربوط به مصرف گرایی 23
- فصل چهارم: نظریه های مربوط به الگوی مصرف 32
- فصل پنجم: نگاه قرآن و احادیث به مصرف گرایی 41
- الف) مصرف همراه با نام خدا 41
- ب) مصرف همراه با تقوا 41
- 1. شرایط مصرف 41
- اشاره 41
- ج) مصرف همراه با عمل صالح 42
- ه_) مصرف همراه با ادای حقوق 42
- د) مصرف همراه با شکر 42
- ز) مصرف همراه با اطعام فقیر 43
- ح) مصرف بدون فساد و سرکشی 43
- و) مصرف همراه با آمرزش خواهی 43
- ی) مصرف بدون طغیان 44
- 2. انواع مصرف 44
- ک) مصرف بدون اسراف 44
- اشاره 44
- ط) مصرف بدون پیروی از شیطان 44
- اشاره 45
- یک _ نفقه 45
- الف) مصارف واجب 45
- دو _ کفاره 45
- چهار_ زکات 46
- ب) مصارف مستحب 46
- پنج _ قربانی 46
- سه _ خمس 46
- ج) مصارف حرام 47
- الف) واژه «اسراف» در قرآن 48
- یک _ اسراف در مال 48
- ب) دسته بندی آیات اسراف 48
- 3. اسراف در قرآن 48
- 2. استفاده نادرست از اعضای تناسلی 50
- دو _ اسراف در رفتار 50
- اشاره 50
- 1. قصاص بیش از اندازه در قتل 50
- 4. اسراف در روایات 51
- الف) نشانه های اسراف کار 51
- ب) مصداق های اسراف 51
- اشاره 51
- سه _ اسراف در هسته خرما 52
- پنج _ اسراف در لباس 52
- دو_ اسراف در بیت المال 52
- یک _ اسراف در آب وضو 52
- چهار_ اسراف در نان 52
- نه _ اسراف در شنیدن 53
- شش _ اسراف در عبادت 53
- ده _ اسراف در انفاق 53
- هشت _ اسراف در نوشتن 53
- هفت _ اسراف در چراغ 53
- چهارده _ اسراف در مسکن 54
- دوازده _ اسراف در خوردن وآشامیدن 54
- پانزده _ اسراف در خوابیدن 54
- یازده _ اسراف در مرکب 54
- سیزده _ اسراف در برپایی مجالس 54
- هجده _ اسراف در کلام (گفتار) 55
- شانزده _ اسراف در راه رفتن 55
- هفده _ اسراف در بستر و فراش 55
- 5. معیار اسراف 55
- اشاره 55
- اشاره 56
- الف) معیار شرعی 56
- دو _ کار خیر 57
- سه _ اصلاح و سلامتی بدن 57
- یک _ حج و عمره 57
- چهار _ بوی خوش 58
- ب) معیار عقلی 58
- ج) معیار عرفی 59
- 6. حکم اسراف 60
- 7. عوامل اسراف 61
- اشاره 61
- الف) درآمدها 61
- ب)تجمّل گرایی 62
- د) فخرفروشی 64
- ج)مصرف گرایی 64
- ه_) پیروی از هوای نفس 66
- و) وسواس 68
- اشاره 68
- یک _ عامل وسواس 69
- دو _ انواع وسوسه 70
- سه _ درمان وسوسه 70
- ز) تقلید 71
- 8. پی آمدهای اسراف 72
- سه _ فساد 72
- الف) پی آمدهای اخروی 72
- دو _ ستم کاری 72
- یک _ حقیر شدن در آخرت 72
- پنج _ نزول غضب خدا 73
- چهار _ گرفتاری دوزخ 73
- شش _ محرومیت از هدایت 73
- هفت _ برادری با شیطان 73
- یک _ فقر و ورشکستگی 74
- ب) پی آمدهای دنیوی 74
- سه _ هلاکت فرد و جامعه 74
- دو _ نابودی منابع و امکانات طبیعی و خدادادی 74
- پنج _ نابسامانی و ناهنجاری 76
- شش _ وابستگی اقتصادی 76
- چهار _ تحمیل هزینه های اضافی بر زندگی 76
- هفت _ کاهش لذت و مطلوبیت 76
- 9. راهکارهای مبارزه با اسراف 77
- نه _ مستجاب نشدن دعا 77
- هشت _ کاهش برکت 77
- الف) راهکارهای سلبی 77
- ده _ مریضی 77
- اشاره 77
- ب) راهکارهای ایجابی 78
- اشاره 78
- یک _ رعایت شأن 78
- دو _ رعایت اقتصاد 79
- سه _ رعایت کفاف 80
- چهار _ رعایت قناعت 82
- پنج _ رعایت عدل 84
- شش _ شکرگزاری 87
- فصل ششم: محورهای برنامه سازی و موضوع های پیرامونی 89
- اشاره 89
- الف) بهره وری از هسته خرما 89
- 1. ایده های برنامه ای 89
- ج) دقت در مصرف بیت المال 90
- اشاره 90
- اشاره 90
- محورهای قابل طرح 90
- ب) تغییر الگوی اشتغال برای بهره وری بیشتر 90
- محور های قابل طرح 90
- محورهای قابل طرح 91
- د) پرهیز از اسراف آب 91
- اشاره 91
- محورهای قابل طرح 92
- ه_) اسراف در وصیت 92
- محورهای قابل طرح 92
- اشاره 92
- اشاره 93
- و) چاره اندیشی برای مصرف ماندگار 93
- محورهای قابل طرح 93
- ز) جلوگیری از رکود ثروت عمومی 93
- محور های قابل طرح 93
- اشاره 93
- محور های قابل طرح 94
- اشاره 94
- ح) پاسخ امام علی علیه السلام و طعنه به بخیلان مال اندوز 94
- ط) مصرف گرایی هماهنگ با پیشرفت های جامعه 95
- اشاره 95
- محورهای قابل طرح 95
- ی) اصلاح الگوی تغذیه 96
- اشاره 96
- محورهای قابل طرح 97
- ک) توجه به نیازمندان در زمان بلایای طبیعی 97
- اشاره 97
- اشاره 97
- ل) برتری دانش بر فضل 97
- محورهای قابل طرح 97
- اشاره 98
- محورهای قابل طرح 98
- م) ارزش هزینه کردن در راه دانش 98
- اشاره 99
- ن) مهریه قرآنی 99
- محورهای قابل طرح 99
- اشاره 100
- س) جلوگیری از خرج کردن در راه گناه 100
- محورهای قابل طرح 100
- یک _ مهریه 101
- دو _ نفقه همسر و فرزندان 101
- سه _ تقسیم وقت در اسلام 101
- چهار_ فرهنگ و الگوی تغذیه در اسلام 101
- اشاره 101
- 2. برنامه های ترکیبی 101
- الف) برنامه خانواده 101
- محورهای قابل طرح 101
- شش _ مهمانی ها 102
- پنج _ آرایش 102
- ب) الگوی مصرف در سریال های تلویزیونی ایرانی 102
- هفت _ مسکن 102
- ج) فرآیند تاریخی تغییر الگوی مصرف در جامعه ایران 103
- سخنان کوتاه از معصومین علیهم السلام در مورد اسراف، قناعت و... 104
- فصل هفتم: آسیب شناسی نمونه فیلم های ساخته شده 108
- فصل هشتم: کتاب شناسی موضوعی 125
- کتابنامه 135
الف) اقتصادی
یکی از بحث های مهم در اقتصاد، الگوی مصرف است. چگونه کالاهای لوکس و تجملی غیرضروری برای خود در الگوی مصرف کشور ایران جای پایی باز کردند و به مرور زمان، به بخش مهمی از الگوی مصرف ما تبدیل شدند؟
«قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، با از بین رفتن نقش و اهمیت صنایع دستی در جریان زندگی مردم،.... افزایش شدید جمعیت و عدم انطباق نرخ رشد تولیدات کشاورزی با آن،... افزایش درآمدهای نفتی و امکان سرمایه گذاری در صنایع جدید و همچنین ورود اقلام مصرفی، مجموعه کالاها و اقلام مصرفی بادوام و بی دوام خانوارها تغییر یافت و اقلام جدید جای گزین اقلام سنتی شد یا اینکه برای اولین بار وارد الگوی مصرف گردید. این روند بعد از انقلاب اسلامی هم ادامه یافت. به عنوان مثال، در سال 1361، واردات کف پوش چوبی اندکی بیشتر از کل اعتبارات عمرانی آموزش عالی و تحقیقات بوده است (93 میلیون ریال) و واردات ابزار مانیکور و سنجاق و گیره مو (114 میلیون ریال) خیلی بیشتر از تحقیق و بررسی در توسعه منابع و تأسیسات آب کشور بوده است». (1)
الگویی که غرب برای مصرف به ملت های زیر سلطه خود معرفی می کند، بر سه پایه استوار است:
1. بهره وری هر چه بیشتر؛
2. رقابت و مسابقه در مصرف؛
3. تجمل گرایی و گسترش تشریفات.
1- مجید حبیبیان، زمینه های مصرف وابسته در ایران، ص 35.