- 1. طرح موضوع 1
- فصل اول: کلیات 1
- 2. ضرورت پژوهش 2
- 3. پیشینه پژوهش 3
- 7. پرسش های فرعی 4
- 4. اهداف اصلی و فرعی پژوهش 4
- 6. پرسش های اصلی 4
- 5. فرضیه پژوهش 4
- 8. کاربرد های رسانه ای پژوهش 5
- الف) اسراف 5
- 9. مفهوم شناسی پژوهش 5
- ب) تبذیر 6
- ج) إقتار 6
- د) بخل 7
- ه_) مصرف 7
- و) اصلاح 8
- ز) الگو 8
- فصل دوم: تحلیل تاریخی مصرف گرایی در جهان و ایران 9
- 1. تحلیل تاریخی مصرف گرایی در جهان 9
- اشاره 11
- 2. تحلیل تاریخی مصرف گرایی در ایران 11
- الف) اقتصادی 12
- ب) اجتماعی 15
- فصل سوم: نظرسنجی های مربوط به مصرف گرایی 23
- فصل چهارم: نظریه های مربوط به الگوی مصرف 32
- فصل پنجم: نگاه قرآن و احادیث به مصرف گرایی 41
- الف) مصرف همراه با نام خدا 41
- 1. شرایط مصرف 41
- ب) مصرف همراه با تقوا 41
- اشاره 41
- ج) مصرف همراه با عمل صالح 42
- ه_) مصرف همراه با ادای حقوق 42
- د) مصرف همراه با شکر 42
- ز) مصرف همراه با اطعام فقیر 43
- و) مصرف همراه با آمرزش خواهی 43
- ح) مصرف بدون فساد و سرکشی 43
- ط) مصرف بدون پیروی از شیطان 44
- ی) مصرف بدون طغیان 44
- ک) مصرف بدون اسراف 44
- 2. انواع مصرف 44
- اشاره 44
- اشاره 45
- دو _ کفاره 45
- یک _ نفقه 45
- الف) مصارف واجب 45
- ب) مصارف مستحب 46
- چهار_ زکات 46
- سه _ خمس 46
- پنج _ قربانی 46
- ج) مصارف حرام 47
- الف) واژه «اسراف» در قرآن 48
- ب) دسته بندی آیات اسراف 48
- یک _ اسراف در مال 48
- 3. اسراف در قرآن 48
- دو _ اسراف در رفتار 50
- اشاره 50
- 1. قصاص بیش از اندازه در قتل 50
- 2. استفاده نادرست از اعضای تناسلی 50
- الف) نشانه های اسراف کار 51
- اشاره 51
- ب) مصداق های اسراف 51
- 4. اسراف در روایات 51
- پنج _ اسراف در لباس 52
- چهار_ اسراف در نان 52
- سه _ اسراف در هسته خرما 52
- یک _ اسراف در آب وضو 52
- دو_ اسراف در بیت المال 52
- نه _ اسراف در شنیدن 53
- ده _ اسراف در انفاق 53
- شش _ اسراف در عبادت 53
- هشت _ اسراف در نوشتن 53
- هفت _ اسراف در چراغ 53
- دوازده _ اسراف در خوردن وآشامیدن 54
- چهارده _ اسراف در مسکن 54
- یازده _ اسراف در مرکب 54
- پانزده _ اسراف در خوابیدن 54
- سیزده _ اسراف در برپایی مجالس 54
- شانزده _ اسراف در راه رفتن 55
- هفده _ اسراف در بستر و فراش 55
- 5. معیار اسراف 55
- اشاره 55
- هجده _ اسراف در کلام (گفتار) 55
- الف) معیار شرعی 56
- اشاره 56
- سه _ اصلاح و سلامتی بدن 57
- دو _ کار خیر 57
- یک _ حج و عمره 57
- چهار _ بوی خوش 58
- ب) معیار عقلی 58
- ج) معیار عرفی 59
- 6. حکم اسراف 60
- الف) درآمدها 61
- 7. عوامل اسراف 61
- اشاره 61
- ب)تجمّل گرایی 62
- د) فخرفروشی 64
- ج)مصرف گرایی 64
- ه_) پیروی از هوای نفس 66
- و) وسواس 68
- اشاره 68
- یک _ عامل وسواس 69
- سه _ درمان وسوسه 70
- دو _ انواع وسوسه 70
- ز) تقلید 71
- یک _ حقیر شدن در آخرت 72
- سه _ فساد 72
- 8. پی آمدهای اسراف 72
- دو _ ستم کاری 72
- الف) پی آمدهای اخروی 72
- هفت _ برادری با شیطان 73
- شش _ محرومیت از هدایت 73
- پنج _ نزول غضب خدا 73
- چهار _ گرفتاری دوزخ 73
- دو _ نابودی منابع و امکانات طبیعی و خدادادی 74
- سه _ هلاکت فرد و جامعه 74
- ب) پی آمدهای دنیوی 74
- یک _ فقر و ورشکستگی 74
- شش _ وابستگی اقتصادی 76
- پنج _ نابسامانی و ناهنجاری 76
- چهار _ تحمیل هزینه های اضافی بر زندگی 76
- هفت _ کاهش لذت و مطلوبیت 76
- نه _ مستجاب نشدن دعا 77
- الف) راهکارهای سلبی 77
- ده _ مریضی 77
- اشاره 77
- 9. راهکارهای مبارزه با اسراف 77
- هشت _ کاهش برکت 77
- ب) راهکارهای ایجابی 78
- یک _ رعایت شأن 78
- اشاره 78
- دو _ رعایت اقتصاد 79
- سه _ رعایت کفاف 80
- چهار _ رعایت قناعت 82
- پنج _ رعایت عدل 84
- شش _ شکرگزاری 87
- فصل ششم: محورهای برنامه سازی و موضوع های پیرامونی 89
- اشاره 89
- الف) بهره وری از هسته خرما 89
- 1. ایده های برنامه ای 89
- اشاره 90
- ج) دقت در مصرف بیت المال 90
- ب) تغییر الگوی اشتغال برای بهره وری بیشتر 90
- اشاره 90
- محور های قابل طرح 90
- محورهای قابل طرح 90
- د) پرهیز از اسراف آب 91
- محورهای قابل طرح 91
- اشاره 91
- اشاره 92
- محورهای قابل طرح 92
- ه_) اسراف در وصیت 92
- محورهای قابل طرح 92
- اشاره 93
- اشاره 93
- ز) جلوگیری از رکود ثروت عمومی 93
- و) چاره اندیشی برای مصرف ماندگار 93
- محور های قابل طرح 93
- محورهای قابل طرح 93
- اشاره 94
- محور های قابل طرح 94
- ح) پاسخ امام علی علیه السلام و طعنه به بخیلان مال اندوز 94
- ط) مصرف گرایی هماهنگ با پیشرفت های جامعه 95
- محورهای قابل طرح 95
- اشاره 95
- اشاره 96
- ی) اصلاح الگوی تغذیه 96
- محورهای قابل طرح 97
- ک) توجه به نیازمندان در زمان بلایای طبیعی 97
- اشاره 97
- محورهای قابل طرح 97
- اشاره 97
- ل) برتری دانش بر فضل 97
- م) ارزش هزینه کردن در راه دانش 98
- محورهای قابل طرح 98
- اشاره 98
- ن) مهریه قرآنی 99
- اشاره 99
- محورهای قابل طرح 99
- محورهای قابل طرح 100
- اشاره 100
- س) جلوگیری از خرج کردن در راه گناه 100
- یک _ مهریه 101
- چهار_ فرهنگ و الگوی تغذیه در اسلام 101
- سه _ تقسیم وقت در اسلام 101
- دو _ نفقه همسر و فرزندان 101
- اشاره 101
- 2. برنامه های ترکیبی 101
- الف) برنامه خانواده 101
- محورهای قابل طرح 101
- ب) الگوی مصرف در سریال های تلویزیونی ایرانی 102
- شش _ مهمانی ها 102
- پنج _ آرایش 102
- هفت _ مسکن 102
- ج) فرآیند تاریخی تغییر الگوی مصرف در جامعه ایران 103
- سخنان کوتاه از معصومین علیهم السلام در مورد اسراف، قناعت و... 104
- فصل هفتم: آسیب شناسی نمونه فیلم های ساخته شده 108
- فصل هشتم: کتاب شناسی موضوعی 125
- کتابنامه 135
و می گوید جنگ ناشی از زوال اقتصاد ساده و سالم جوامع ابتدایی و ناگزیری آنها از توسل به زور در برآوردن نیازهای خویش است». (1)
نیاز آدمی با مصرف او رابطه مستقیم دارد؛ زیرا همه مصرف های بشری به ویژه در جنبه مادیات، وابسته به نیاز اوست و اگر بشر، نیازمند نباشد، مصرف گرا هم نخواهد بود. مصرف گرایی بشر، اصل مسلّمی است که در همه دوره های تاریخی دیده شده است. در برخی موارد، انسان برای رسیدن به مصرف بیشتر، به جنایت های هولناکی در تاریخ دست زده است. دولت-های بسیاری نیز برای رسیدن به منافع مادی به وجود آمده اند و مکتب های فراوانی در تاریخ پدیدار شده اند که از تفکر مادی و غیر انسانی ریشه گرفته و آثارشان هنوز هم در جهان باقی است و بر اندیشه خود پافشاری می کنند که مکتب لیبرالیسم و مارکسیسم، نمونه های آن به شمار می رود.
در این پژوهش، می کوشیم دریابیم آنها بشر توانسته است برای خلاصی از این همه مشقت، راهی بیابد یا الگویی برای خویش ترسیم کند تا در رفع نیازهای مادی و معنوی اش دچار افراط و تفریط نگردد یا همچنان سردرگم است؟
2. ضرورت پژوهش
انسان، مصرف گرا آفریده شده و نیازمند مصرف است، ولی اگر از منابع در اختیارش، درست استفاده نکند، به زودی منابعش پایان می یابد. آن گاه محتاج می شود و برای رفع احتیاج یا باید تن به ذلت بدهد یا باید به دیگران هجوم آورد تا منافعش را برآورده سازد. در طول تاریخ، حکومت ها و ملت ها از دو حالت خارج نبوده اند؛ یا مستعمره بودند یا استعمارگر.
1- حمید عنایت، بنیاد فلسفه سیاسی در غرب، ص 57.