- 1. طرح موضوع 1
- فصل اول: کلیات 1
- 2. ضرورت پژوهش 2
- 3. پیشینه پژوهش 3
- 7. پرسش های فرعی 4
- 4. اهداف اصلی و فرعی پژوهش 4
- 6. پرسش های اصلی 4
- 5. فرضیه پژوهش 4
- الف) اسراف 5
- 8. کاربرد های رسانه ای پژوهش 5
- 9. مفهوم شناسی پژوهش 5
- ب) تبذیر 6
- ج) إقتار 6
- د) بخل 7
- ه_) مصرف 7
- و) اصلاح 8
- ز) الگو 8
- 1. تحلیل تاریخی مصرف گرایی در جهان 9
- فصل دوم: تحلیل تاریخی مصرف گرایی در جهان و ایران 9
- 2. تحلیل تاریخی مصرف گرایی در ایران 11
- اشاره 11
- الف) اقتصادی 12
- ب) اجتماعی 15
- فصل سوم: نظرسنجی های مربوط به مصرف گرایی 23
- فصل چهارم: نظریه های مربوط به الگوی مصرف 32
- فصل پنجم: نگاه قرآن و احادیث به مصرف گرایی 41
- اشاره 41
- الف) مصرف همراه با نام خدا 41
- ب) مصرف همراه با تقوا 41
- 1. شرایط مصرف 41
- ج) مصرف همراه با عمل صالح 42
- د) مصرف همراه با شکر 42
- ه_) مصرف همراه با ادای حقوق 42
- ز) مصرف همراه با اطعام فقیر 43
- ح) مصرف بدون فساد و سرکشی 43
- و) مصرف همراه با آمرزش خواهی 43
- ک) مصرف بدون اسراف 44
- ط) مصرف بدون پیروی از شیطان 44
- 2. انواع مصرف 44
- ی) مصرف بدون طغیان 44
- اشاره 44
- اشاره 45
- یک _ نفقه 45
- دو _ کفاره 45
- الف) مصارف واجب 45
- چهار_ زکات 46
- ب) مصارف مستحب 46
- پنج _ قربانی 46
- سه _ خمس 46
- ج) مصارف حرام 47
- ب) دسته بندی آیات اسراف 48
- یک _ اسراف در مال 48
- الف) واژه «اسراف» در قرآن 48
- 3. اسراف در قرآن 48
- 2. استفاده نادرست از اعضای تناسلی 50
- اشاره 50
- 1. قصاص بیش از اندازه در قتل 50
- دو _ اسراف در رفتار 50
- الف) نشانه های اسراف کار 51
- 4. اسراف در روایات 51
- اشاره 51
- ب) مصداق های اسراف 51
- پنج _ اسراف در لباس 52
- سه _ اسراف در هسته خرما 52
- یک _ اسراف در آب وضو 52
- چهار_ اسراف در نان 52
- دو_ اسراف در بیت المال 52
- نه _ اسراف در شنیدن 53
- هفت _ اسراف در چراغ 53
- هشت _ اسراف در نوشتن 53
- ده _ اسراف در انفاق 53
- شش _ اسراف در عبادت 53
- چهارده _ اسراف در مسکن 54
- یازده _ اسراف در مرکب 54
- سیزده _ اسراف در برپایی مجالس 54
- دوازده _ اسراف در خوردن وآشامیدن 54
- پانزده _ اسراف در خوابیدن 54
- 5. معیار اسراف 55
- شانزده _ اسراف در راه رفتن 55
- اشاره 55
- هفده _ اسراف در بستر و فراش 55
- هجده _ اسراف در کلام (گفتار) 55
- اشاره 56
- الف) معیار شرعی 56
- یک _ حج و عمره 57
- سه _ اصلاح و سلامتی بدن 57
- دو _ کار خیر 57
- چهار _ بوی خوش 58
- ب) معیار عقلی 58
- ج) معیار عرفی 59
- 6. حکم اسراف 60
- اشاره 61
- الف) درآمدها 61
- 7. عوامل اسراف 61
- ب)تجمّل گرایی 62
- د) فخرفروشی 64
- ج)مصرف گرایی 64
- ه_) پیروی از هوای نفس 66
- اشاره 68
- و) وسواس 68
- یک _ عامل وسواس 69
- سه _ درمان وسوسه 70
- دو _ انواع وسوسه 70
- ز) تقلید 71
- دو _ ستم کاری 72
- یک _ حقیر شدن در آخرت 72
- 8. پی آمدهای اسراف 72
- الف) پی آمدهای اخروی 72
- سه _ فساد 72
- هفت _ برادری با شیطان 73
- چهار _ گرفتاری دوزخ 73
- پنج _ نزول غضب خدا 73
- شش _ محرومیت از هدایت 73
- دو _ نابودی منابع و امکانات طبیعی و خدادادی 74
- سه _ هلاکت فرد و جامعه 74
- یک _ فقر و ورشکستگی 74
- ب) پی آمدهای دنیوی 74
- شش _ وابستگی اقتصادی 76
- پنج _ نابسامانی و ناهنجاری 76
- هفت _ کاهش لذت و مطلوبیت 76
- چهار _ تحمیل هزینه های اضافی بر زندگی 76
- الف) راهکارهای سلبی 77
- نه _ مستجاب نشدن دعا 77
- ده _ مریضی 77
- 9. راهکارهای مبارزه با اسراف 77
- هشت _ کاهش برکت 77
- اشاره 77
- ب) راهکارهای ایجابی 78
- اشاره 78
- یک _ رعایت شأن 78
- دو _ رعایت اقتصاد 79
- سه _ رعایت کفاف 80
- چهار _ رعایت قناعت 82
- پنج _ رعایت عدل 84
- شش _ شکرگزاری 87
- الف) بهره وری از هسته خرما 89
- فصل ششم: محورهای برنامه سازی و موضوع های پیرامونی 89
- 1. ایده های برنامه ای 89
- اشاره 89
- ب) تغییر الگوی اشتغال برای بهره وری بیشتر 90
- محورهای قابل طرح 90
- اشاره 90
- محور های قابل طرح 90
- ج) دقت در مصرف بیت المال 90
- اشاره 90
- د) پرهیز از اسراف آب 91
- محورهای قابل طرح 91
- اشاره 91
- ه_) اسراف در وصیت 92
- محورهای قابل طرح 92
- محورهای قابل طرح 92
- اشاره 92
- و) چاره اندیشی برای مصرف ماندگار 93
- اشاره 93
- محورهای قابل طرح 93
- ز) جلوگیری از رکود ثروت عمومی 93
- محور های قابل طرح 93
- اشاره 93
- اشاره 94
- محور های قابل طرح 94
- ح) پاسخ امام علی علیه السلام و طعنه به بخیلان مال اندوز 94
- ط) مصرف گرایی هماهنگ با پیشرفت های جامعه 95
- محورهای قابل طرح 95
- اشاره 95
- اشاره 96
- ی) اصلاح الگوی تغذیه 96
- اشاره 97
- محورهای قابل طرح 97
- ک) توجه به نیازمندان در زمان بلایای طبیعی 97
- اشاره 97
- محورهای قابل طرح 97
- ل) برتری دانش بر فضل 97
- م) ارزش هزینه کردن در راه دانش 98
- محورهای قابل طرح 98
- اشاره 98
- محورهای قابل طرح 99
- اشاره 99
- ن) مهریه قرآنی 99
- اشاره 100
- س) جلوگیری از خرج کردن در راه گناه 100
- محورهای قابل طرح 100
- یک _ مهریه 101
- 2. برنامه های ترکیبی 101
- اشاره 101
- محورهای قابل طرح 101
- چهار_ فرهنگ و الگوی تغذیه در اسلام 101
- دو _ نفقه همسر و فرزندان 101
- سه _ تقسیم وقت در اسلام 101
- الف) برنامه خانواده 101
- پنج _ آرایش 102
- ب) الگوی مصرف در سریال های تلویزیونی ایرانی 102
- شش _ مهمانی ها 102
- هفت _ مسکن 102
- ج) فرآیند تاریخی تغییر الگوی مصرف در جامعه ایران 103
- سخنان کوتاه از معصومین علیهم السلام در مورد اسراف، قناعت و... 104
- فصل هفتم: آسیب شناسی نمونه فیلم های ساخته شده 108
- فصل هشتم: کتاب شناسی موضوعی 125
- کتابنامه 135
فصل پنجم: نگاه قرآن و احادیث به مصرف گرایی
1. شرایط مصرف
اشاره
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان فرموده است:
کلمه «کُلوا» که خداوند در موارد متعددی در قرآن به کار برده است، به معنی مطلق تصرف می باشد، نه فقط صرف خوردن و منظور از کلمه اکل (خوردن)، بهره برداری و تصرف از جمیع وجوه می باشد و این نوع استعمال شایع و متداول است. (1)
خداوند متعال برای تصرف در نعمت های خود و آنچه قابلیت تصرف دارد، شرایطی بیان کرده است که اکنون برشماریم:
الف) مصرف همراه با نام خدا
فَکُلُواْ مِمَّا أَمْسَکْنَ عَلَیْکُمْ وَاذْکُرُواْ اسْمَ اللّهِ عَلَیْهِ. (مائده: 4)
پس بخورید از آنچه (این حیوانات شکاری) برای شما نگاه می دارند (صید می کنند) و نام خدا را بر آن ببرید.
یعنی خوردن همه خوردنی های حلال را با نام او آغاز کنید.
ب) مصرف همراه با تقوا
وَکُلُواْ مِمَّا رَزَقَکُمُ اللّهُ حَلاَلاً طَیِّبًا وَاتَّقُواْ اللّهَ. (مائده: 88)
1- سید محمدحسین طباطبایی، المیزان، ج 15، ص 35.