آیین برنامه سازی درباره «اصلاح الگوی مصرف» صفحه 45

الف) مصارف واجب

اشاره

واجب است اموال انسان در این موارد به اندازه خرج شوند و اضافه بر اندازه، اسراف و حرام است. کمتر از حد معمول هم اقتار (بخل) است که جزو صفات مؤمنان نیست. مخارج این پنج دسته از مصارف مصرف بر اهلش واجب است. البته ما در تمام احصای مصارف واجبه به این پنج دسته نیستیم و فقط آنچه را در قرآن ذکر شده است، بیان می کنیم چه بسا مصارف واجب دیگری هم باشد که در قرآن ذکر نشده است:

یک _ نفقه

اول _ نفقه همسر که بر عهده شوهر اوست؛

دوم _ نفقه مملوک که بر عهده مالک اوست؛

سوم _ نفقه فرزند که بر عهده پدر اوست؛

چهارم _ نفقه والدین که بر عهده فرزند است (اگر والدین در تنگنا باشند)؛

پنجم _ نفقه زن مطلقه در ایام عِدّه که بر عهده شوهر اوست که طلاقش داده است.

دو _ کفاره

پرداخت کفاره وقتی واجب می شود که انسان کاری خلاف دستور شرعی انجام داده باشد. در صورت سر نزدن خطا، کفاره واجب نمی شود. میزان و مقدار کفاره در شرع معیّن شده است. اکنون انواع کفاره را برمی شماریم. البته کفّاره را هم محدود به این اقسام نیستند، ولی آنچه در قرآن ذکر شده اند، عبارتند از:

اول _ قسم: اگر کسی قسم دروغ به خدای متعال بخورد، باید کفاره قسم بدهد.