آیین برنامه سازی درباره «اصلاح الگوی مصرف» صفحه 48

نهم _ مردار

دهم _ گوشت خوک

یازدهم _ شراب

دوازدهم _ قمار

سیزدهم _ بخل

چهاردهم _ حیوان غیر مذکی

3. اسراف در قرآن

الف) واژه «اسراف» در قرآن

واژه «اسراف» و مشتقات آن، مکرر در قرآن به کار رفته است. در 23 مورد، لفظ «اسراف» آمده که در هر مورد، مفهومی ویژه دارد. در بسیاری از موارد، مقصود از اسراف، جنبه های اخلاقی و عقیدتی و تجاوز از حدود الهی است و تنها در چهار مورد، شامل جنبه مالی می شود که همراه با دو آیه «تبذیر»، شش آیه می شود. در حقیقت، آنچه در قرآن آمده است، معنایی عام دارد که همه جنبه های مادی و معنوی را دربرمی گیرد.

ب) دسته بندی آیات اسراف

یک _ اسراف در مال

آنچه در این آیات، نهی شده، اسراف در اموال است که انسان مجاز نیست اموال خود را بیهوده مصرف کند. از مفاد آیه فهمیده می شود اسرافی که خداوند متعال، ما را از آن نهی کرده، نهی از اسراف در اموال حلال است؛ زیرا انفاق مال حرام هرگز جایز نیست، هرچند به مقدار ذره ای؛ چون در ملکیت انسان قرار نگرفته است. نکته دیگر این است که صرف ملکیت بر اموال، مجوّزی برای اسراف کردن نیست. آیات قرآن به طور صریح یا