آیین برنامه سازی درباره «اصلاح الگوی مصرف» صفحه 5

8. کاربرد های رسانه ای پژوهش

مدیران، برنامه سازان، پژوهشگران پژوهش های برنامه ای و ناظران و ارزیابان برای کنترل دقیق برنامه ها می توانند از این پژوهش بهره بگیرند.

9. مفهوم شناسی پژوهش

الف) اسراف

معنی واژگانی اسراف در مفردات راغب و المنجد چنین آمده است:

اسراف، تجاوز الحدّ فی کلّ فعلٍ یفعله الانسان. (1)

اسراف، تجاوز از حدّ در هر فعلی است که انسان انجام می دهد.

به دیگر معنا، اسراف هر چیزی است که زیاده بر اصل چیزی باشد. حضرت علی علیه السلام فرموده است: «هر چیزی از حدّ خودش زیادتر شود، اسراف نام دارد.» (2) یا در جایی دیگر می فرماید: «ما فوق الکفاف اسراف؛ آنچه زیادتر از کفاف باشد، اسراف است». (3)

کلمه «اسراف» تنها در مسائل اقتصادی به کار نمی رود و کاربرد آن منحصر به امور مالی نیست، بلکه این کلمه به معنی تجاوز از حدّ در هر امری است اعم از اینکه مالی، فرهنگی یا اخلاقی باشد یا از جنبه فردی یا اجتماعی باشد. حدّ و مرز این تجاوز را گاهی شرع، گاهی عقل و گاهی عرف تعیین می کند.

1- مفردات راغب، ص407؛ المنجد، ص341.
2- مستدرک الوسائل، ج 15، ص 2712.
3- مستدرک الوسائل، ج 15، ص 271.