- 1. طرح موضوع 1
- فصل اول: کلیات 1
- 2. ضرورت پژوهش 2
- 3. پیشینه پژوهش 3
- 4. اهداف اصلی و فرعی پژوهش 4
- 6. پرسش های اصلی 4
- 5. فرضیه پژوهش 4
- 7. پرسش های فرعی 4
- 8. کاربرد های رسانه ای پژوهش 5
- الف) اسراف 5
- 9. مفهوم شناسی پژوهش 5
- ب) تبذیر 6
- ج) إقتار 6
- د) بخل 7
- ه_) مصرف 7
- و) اصلاح 8
- ز) الگو 8
- 1. تحلیل تاریخی مصرف گرایی در جهان 9
- فصل دوم: تحلیل تاریخی مصرف گرایی در جهان و ایران 9
- اشاره 11
- 2. تحلیل تاریخی مصرف گرایی در ایران 11
- الف) اقتصادی 12
- ب) اجتماعی 15
- فصل سوم: نظرسنجی های مربوط به مصرف گرایی 23
- فصل چهارم: نظریه های مربوط به الگوی مصرف 32
- اشاره 41
- فصل پنجم: نگاه قرآن و احادیث به مصرف گرایی 41
- ب) مصرف همراه با تقوا 41
- 1. شرایط مصرف 41
- الف) مصرف همراه با نام خدا 41
- د) مصرف همراه با شکر 42
- ج) مصرف همراه با عمل صالح 42
- ه_) مصرف همراه با ادای حقوق 42
- ز) مصرف همراه با اطعام فقیر 43
- ح) مصرف بدون فساد و سرکشی 43
- و) مصرف همراه با آمرزش خواهی 43
- ک) مصرف بدون اسراف 44
- ی) مصرف بدون طغیان 44
- 2. انواع مصرف 44
- اشاره 44
- ط) مصرف بدون پیروی از شیطان 44
- یک _ نفقه 45
- اشاره 45
- دو _ کفاره 45
- الف) مصارف واجب 45
- ب) مصارف مستحب 46
- چهار_ زکات 46
- سه _ خمس 46
- پنج _ قربانی 46
- ج) مصارف حرام 47
- الف) واژه «اسراف» در قرآن 48
- 3. اسراف در قرآن 48
- یک _ اسراف در مال 48
- ب) دسته بندی آیات اسراف 48
- 1. قصاص بیش از اندازه در قتل 50
- 2. استفاده نادرست از اعضای تناسلی 50
- اشاره 50
- دو _ اسراف در رفتار 50
- اشاره 51
- 4. اسراف در روایات 51
- ب) مصداق های اسراف 51
- الف) نشانه های اسراف کار 51
- پنج _ اسراف در لباس 52
- دو_ اسراف در بیت المال 52
- سه _ اسراف در هسته خرما 52
- یک _ اسراف در آب وضو 52
- چهار_ اسراف در نان 52
- نه _ اسراف در شنیدن 53
- ده _ اسراف در انفاق 53
- هشت _ اسراف در نوشتن 53
- شش _ اسراف در عبادت 53
- هفت _ اسراف در چراغ 53
- چهارده _ اسراف در مسکن 54
- یازده _ اسراف در مرکب 54
- پانزده _ اسراف در خوابیدن 54
- سیزده _ اسراف در برپایی مجالس 54
- دوازده _ اسراف در خوردن وآشامیدن 54
- هفده _ اسراف در بستر و فراش 55
- شانزده _ اسراف در راه رفتن 55
- هجده _ اسراف در کلام (گفتار) 55
- 5. معیار اسراف 55
- اشاره 55
- الف) معیار شرعی 56
- اشاره 56
- یک _ حج و عمره 57
- دو _ کار خیر 57
- سه _ اصلاح و سلامتی بدن 57
- ب) معیار عقلی 58
- چهار _ بوی خوش 58
- ج) معیار عرفی 59
- 6. حکم اسراف 60
- 7. عوامل اسراف 61
- اشاره 61
- الف) درآمدها 61
- ب)تجمّل گرایی 62
- د) فخرفروشی 64
- ج)مصرف گرایی 64
- ه_) پیروی از هوای نفس 66
- و) وسواس 68
- اشاره 68
- یک _ عامل وسواس 69
- دو _ انواع وسوسه 70
- سه _ درمان وسوسه 70
- ز) تقلید 71
- یک _ حقیر شدن در آخرت 72
- سه _ فساد 72
- 8. پی آمدهای اسراف 72
- دو _ ستم کاری 72
- الف) پی آمدهای اخروی 72
- پنج _ نزول غضب خدا 73
- شش _ محرومیت از هدایت 73
- چهار _ گرفتاری دوزخ 73
- هفت _ برادری با شیطان 73
- یک _ فقر و ورشکستگی 74
- سه _ هلاکت فرد و جامعه 74
- دو _ نابودی منابع و امکانات طبیعی و خدادادی 74
- ب) پی آمدهای دنیوی 74
- شش _ وابستگی اقتصادی 76
- هفت _ کاهش لذت و مطلوبیت 76
- چهار _ تحمیل هزینه های اضافی بر زندگی 76
- پنج _ نابسامانی و ناهنجاری 76
- 9. راهکارهای مبارزه با اسراف 77
- هشت _ کاهش برکت 77
- اشاره 77
- ده _ مریضی 77
- الف) راهکارهای سلبی 77
- نه _ مستجاب نشدن دعا 77
- ب) راهکارهای ایجابی 78
- یک _ رعایت شأن 78
- اشاره 78
- دو _ رعایت اقتصاد 79
- سه _ رعایت کفاف 80
- چهار _ رعایت قناعت 82
- پنج _ رعایت عدل 84
- شش _ شکرگزاری 87
- اشاره 89
- فصل ششم: محورهای برنامه سازی و موضوع های پیرامونی 89
- 1. ایده های برنامه ای 89
- الف) بهره وری از هسته خرما 89
- اشاره 90
- ج) دقت در مصرف بیت المال 90
- اشاره 90
- ب) تغییر الگوی اشتغال برای بهره وری بیشتر 90
- محورهای قابل طرح 90
- محور های قابل طرح 90
- د) پرهیز از اسراف آب 91
- محورهای قابل طرح 91
- اشاره 91
- ه_) اسراف در وصیت 92
- محورهای قابل طرح 92
- محورهای قابل طرح 92
- اشاره 92
- اشاره 93
- و) چاره اندیشی برای مصرف ماندگار 93
- محورهای قابل طرح 93
- اشاره 93
- ز) جلوگیری از رکود ثروت عمومی 93
- محور های قابل طرح 93
- اشاره 94
- محور های قابل طرح 94
- ح) پاسخ امام علی علیه السلام و طعنه به بخیلان مال اندوز 94
- ط) مصرف گرایی هماهنگ با پیشرفت های جامعه 95
- اشاره 95
- محورهای قابل طرح 95
- ی) اصلاح الگوی تغذیه 96
- اشاره 96
- اشاره 97
- ک) توجه به نیازمندان در زمان بلایای طبیعی 97
- اشاره 97
- محورهای قابل طرح 97
- ل) برتری دانش بر فضل 97
- محورهای قابل طرح 97
- محورهای قابل طرح 98
- اشاره 98
- م) ارزش هزینه کردن در راه دانش 98
- اشاره 99
- ن) مهریه قرآنی 99
- محورهای قابل طرح 99
- اشاره 100
- س) جلوگیری از خرج کردن در راه گناه 100
- محورهای قابل طرح 100
- سه _ تقسیم وقت در اسلام 101
- چهار_ فرهنگ و الگوی تغذیه در اسلام 101
- اشاره 101
- دو _ نفقه همسر و فرزندان 101
- الف) برنامه خانواده 101
- محورهای قابل طرح 101
- یک _ مهریه 101
- 2. برنامه های ترکیبی 101
- شش _ مهمانی ها 102
- ب) الگوی مصرف در سریال های تلویزیونی ایرانی 102
- پنج _ آرایش 102
- هفت _ مسکن 102
- ج) فرآیند تاریخی تغییر الگوی مصرف در جامعه ایران 103
- سخنان کوتاه از معصومین علیهم السلام در مورد اسراف، قناعت و... 104
- فصل هفتم: آسیب شناسی نمونه فیلم های ساخته شده 108
- فصل هشتم: کتاب شناسی موضوعی 125
- کتابنامه 135
مرکب. خداوند متعال با کلمه «تکاثر» در سوره تکاثر به این نکته اشاره کرده که تفاخر به بیشتر داشتن، انسان را به غفلت انداخته است.
حضرت علی علیه السلام بعد از خواندن این آیه فرمود:
آیا به گورهای پدرانشان افتخار می کنند یا به فزونی شمار هلاک شدگان خود به هم می نازند؟ از پیکرهایی که بی جان و متلاشی شده اند و از حرکت هایی که آرام گرفته اند، بازگشت به این جهان را چشم دارند، حال آنکه آن مردگان، مایه عبرت باشند، سزاوارتر است تا مایه فخرفروشی. (1)
فخرفروشی دو گونه است:
یک _ به امور مادی و دنیوی که نکوهش شده است.
دو _ به امور معنوی و با ارزش که پسندیده و ستودنی است.
امام علی علیه السلام فرمود:
یَنْبغی أَنْ یَکونَ التَّفاخُرُ بِعِلیِّ الهِمَمِ وَالوفاء بالذِّمَمَ وَالمُبَالغهِ فِی الْکَرَمُ لابَبوالی الرِّمَم وَرَذائِل الشِّیَم. (2)
سزاوار است که به همت های والا و پای بندی به عهد و پیمان ها و کوشش در بخشندگی و بزرگواری افتخار کرد، نه به استخوان های پوسیده و خصلت های پست و نکوهیده.
ه_) پیروی از هوای نفس
پیروی کردن از هوای نفس سبب می شود انسان از حدّ خود تجاوز کند و در نهایت، به اسراف دچار شود. مهم ترین علت گمراهی انسان، پیروی از هوای نفس است و در حقیقت، همه معاصی مثل تکبر، خودپسندی،
1- نهج البلاغه، خطبه 221.
2- میزان الحکمه، ج 9، ص 4556، ح 15734.