آیین برنامه سازی درباره «اصلاح الگوی مصرف» صفحه 67

حرص، حسد، دروغ و تهمت، زیرمجموعه های پیروی از هوای نفس هستند.

خداوند می فرماید: «إِنَّ النَّفْسَ لأَمَّارَهٌ بِالسُّوءِ؛ همانا نفس انسان، آدمی را به کارهای بد وا می دارد.» (1) در قرآن آیات دیگری نیز وجود دارند که به پیروی از هوای نفس و زیان ها و مفاسد آن اشاره کرده اند. (2)

خداوند در قرآن به پیامبر خود می فرماید:

وَلَا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُ عَن ذِکْرِنَا وَاتَّبَعَ هَوَاهُ وَکَانَ أَمْرُهُ فُرُطًا. (کهف: 28)

از کسانی که قلبشان را از یاد خود غافل ساختیم، اطاعت مکن؛ آنهایی که از هوای نفس پیروی کردند و کارهایشان افراطی است.

از این آیه می فهمیم که پیروی از هوای نفس سبب افراط در کارها می شود و افراط هم نوعی اسراف است. در آیه ای دیگر چنین می خوانیم:

فَلاَ یَصُدَّنَّکَ عَنْهَا مَنْ لاَ یُؤْمِنُ بِهَا وَاتَّبَعَ هَوَاهُ فَتَرْدَی. (طه: 16)

پس مبادا کسانی که به آن ایمان ندارند و از هوس های خویش پیروی می کنند، تو را از آن باز دارند؛ چون هلاک خواهی شد.

خداوند مَثَل کسانی را که از هوای نفس پیروی می کنند، مثل سگی می داند که در هر صورت، دهانش باز است و زبانش را بیرون می آورد و گویی آن چنان تشنه دنیاپرستی است که هرگز سیراب نمی شود.

در قرآن آمده است:

وَلَوْ شِئْنَا لَرَفَعْنَاهُ بِهَا وَلَ_کِنَّهُ أَخْلَدَ إِلَی الأَرْضِ وَاتَّبَعَ هَوَاهُ فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ الْکَلْبِ إِن تَحْمِلْ عَلَیْهِ یَلْهَثْ أَوْ تَتْرُکْهُ یَلْهَث ذَّلِکَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بِآیَاتِنَا فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ. (اعراف: 176)

و اگر می خواستیم (مقام) او را با این آیات بالا می بردیم، (ولی) او به پستی گرایید و از هوای نفس خود پیروی کرد. مثل او همچون سگ است که اگر