- فصل اول: کلیات 1
- 1. طرح موضوع 1
- 2. ضرورت پژوهش 2
- 3. پیشینه پژوهش 3
- 4. اهداف اصلی و فرعی پژوهش 4
- 5. فرضیه پژوهش 4
- 6. پرسش های اصلی 4
- 7. پرسش های فرعی 4
- 8. کاربرد های رسانه ای پژوهش 5
- 9. مفهوم شناسی پژوهش 5
- الف) اسراف 5
- ج) إقتار 6
- ب) تبذیر 6
- د) بخل 7
- ه_) مصرف 7
- ز) الگو 8
- و) اصلاح 8
- 1. تحلیل تاریخی مصرف گرایی در جهان 9
- فصل دوم: تحلیل تاریخی مصرف گرایی در جهان و ایران 9
- اشاره 11
- 2. تحلیل تاریخی مصرف گرایی در ایران 11
- الف) اقتصادی 12
- ب) اجتماعی 15
- فصل سوم: نظرسنجی های مربوط به مصرف گرایی 23
- فصل چهارم: نظریه های مربوط به الگوی مصرف 32
- فصل پنجم: نگاه قرآن و احادیث به مصرف گرایی 41
- 1. شرایط مصرف 41
- الف) مصرف همراه با نام خدا 41
- ب) مصرف همراه با تقوا 41
- اشاره 41
- د) مصرف همراه با شکر 42
- ه_) مصرف همراه با ادای حقوق 42
- ج) مصرف همراه با عمل صالح 42
- و) مصرف همراه با آمرزش خواهی 43
- ز) مصرف همراه با اطعام فقیر 43
- ح) مصرف بدون فساد و سرکشی 43
- 2. انواع مصرف 44
- اشاره 44
- ط) مصرف بدون پیروی از شیطان 44
- ک) مصرف بدون اسراف 44
- ی) مصرف بدون طغیان 44
- دو _ کفاره 45
- یک _ نفقه 45
- الف) مصارف واجب 45
- اشاره 45
- پنج _ قربانی 46
- ب) مصارف مستحب 46
- سه _ خمس 46
- چهار_ زکات 46
- ج) مصارف حرام 47
- الف) واژه «اسراف» در قرآن 48
- یک _ اسراف در مال 48
- 3. اسراف در قرآن 48
- ب) دسته بندی آیات اسراف 48
- 1. قصاص بیش از اندازه در قتل 50
- دو _ اسراف در رفتار 50
- 2. استفاده نادرست از اعضای تناسلی 50
- اشاره 50
- 4. اسراف در روایات 51
- ب) مصداق های اسراف 51
- الف) نشانه های اسراف کار 51
- اشاره 51
- دو_ اسراف در بیت المال 52
- پنج _ اسراف در لباس 52
- سه _ اسراف در هسته خرما 52
- یک _ اسراف در آب وضو 52
- چهار_ اسراف در نان 52
- نه _ اسراف در شنیدن 53
- ده _ اسراف در انفاق 53
- هشت _ اسراف در نوشتن 53
- شش _ اسراف در عبادت 53
- هفت _ اسراف در چراغ 53
- دوازده _ اسراف در خوردن وآشامیدن 54
- یازده _ اسراف در مرکب 54
- چهارده _ اسراف در مسکن 54
- سیزده _ اسراف در برپایی مجالس 54
- پانزده _ اسراف در خوابیدن 54
- اشاره 55
- شانزده _ اسراف در راه رفتن 55
- 5. معیار اسراف 55
- هجده _ اسراف در کلام (گفتار) 55
- هفده _ اسراف در بستر و فراش 55
- الف) معیار شرعی 56
- اشاره 56
- دو _ کار خیر 57
- یک _ حج و عمره 57
- سه _ اصلاح و سلامتی بدن 57
- چهار _ بوی خوش 58
- ب) معیار عقلی 58
- ج) معیار عرفی 59
- 6. حکم اسراف 60
- 7. عوامل اسراف 61
- اشاره 61
- الف) درآمدها 61
- ب)تجمّل گرایی 62
- د) فخرفروشی 64
- ج)مصرف گرایی 64
- ه_) پیروی از هوای نفس 66
- و) وسواس 68
- اشاره 68
- یک _ عامل وسواس 69
- سه _ درمان وسوسه 70
- دو _ انواع وسوسه 70
- ز) تقلید 71
- یک _ حقیر شدن در آخرت 72
- سه _ فساد 72
- 8. پی آمدهای اسراف 72
- دو _ ستم کاری 72
- الف) پی آمدهای اخروی 72
- پنج _ نزول غضب خدا 73
- شش _ محرومیت از هدایت 73
- هفت _ برادری با شیطان 73
- چهار _ گرفتاری دوزخ 73
- دو _ نابودی منابع و امکانات طبیعی و خدادادی 74
- سه _ هلاکت فرد و جامعه 74
- یک _ فقر و ورشکستگی 74
- ب) پی آمدهای دنیوی 74
- هفت _ کاهش لذت و مطلوبیت 76
- شش _ وابستگی اقتصادی 76
- پنج _ نابسامانی و ناهنجاری 76
- چهار _ تحمیل هزینه های اضافی بر زندگی 76
- ده _ مریضی 77
- هشت _ کاهش برکت 77
- الف) راهکارهای سلبی 77
- نه _ مستجاب نشدن دعا 77
- اشاره 77
- 9. راهکارهای مبارزه با اسراف 77
- ب) راهکارهای ایجابی 78
- اشاره 78
- یک _ رعایت شأن 78
- دو _ رعایت اقتصاد 79
- سه _ رعایت کفاف 80
- چهار _ رعایت قناعت 82
- پنج _ رعایت عدل 84
- شش _ شکرگزاری 87
- 1. ایده های برنامه ای 89
- فصل ششم: محورهای برنامه سازی و موضوع های پیرامونی 89
- الف) بهره وری از هسته خرما 89
- اشاره 89
- اشاره 90
- ج) دقت در مصرف بیت المال 90
- ب) تغییر الگوی اشتغال برای بهره وری بیشتر 90
- محور های قابل طرح 90
- محورهای قابل طرح 90
- اشاره 90
- محورهای قابل طرح 91
- اشاره 91
- د) پرهیز از اسراف آب 91
- محورهای قابل طرح 92
- محورهای قابل طرح 92
- اشاره 92
- ه_) اسراف در وصیت 92
- اشاره 93
- و) چاره اندیشی برای مصرف ماندگار 93
- اشاره 93
- ز) جلوگیری از رکود ثروت عمومی 93
- محور های قابل طرح 93
- محورهای قابل طرح 93
- محور های قابل طرح 94
- اشاره 94
- ح) پاسخ امام علی علیه السلام و طعنه به بخیلان مال اندوز 94
- محورهای قابل طرح 95
- ط) مصرف گرایی هماهنگ با پیشرفت های جامعه 95
- اشاره 95
- اشاره 96
- ی) اصلاح الگوی تغذیه 96
- اشاره 97
- ک) توجه به نیازمندان در زمان بلایای طبیعی 97
- اشاره 97
- محورهای قابل طرح 97
- محورهای قابل طرح 97
- ل) برتری دانش بر فضل 97
- محورهای قابل طرح 98
- م) ارزش هزینه کردن در راه دانش 98
- اشاره 98
- ن) مهریه قرآنی 99
- اشاره 99
- محورهای قابل طرح 99
- اشاره 100
- س) جلوگیری از خرج کردن در راه گناه 100
- محورهای قابل طرح 100
- اشاره 101
- سه _ تقسیم وقت در اسلام 101
- یک _ مهریه 101
- چهار_ فرهنگ و الگوی تغذیه در اسلام 101
- الف) برنامه خانواده 101
- 2. برنامه های ترکیبی 101
- دو _ نفقه همسر و فرزندان 101
- محورهای قابل طرح 101
- ب) الگوی مصرف در سریال های تلویزیونی ایرانی 102
- شش _ مهمانی ها 102
- هفت _ مسکن 102
- پنج _ آرایش 102
- ج) فرآیند تاریخی تغییر الگوی مصرف در جامعه ایران 103
- سخنان کوتاه از معصومین علیهم السلام در مورد اسراف، قناعت و... 104
- فصل هفتم: آسیب شناسی نمونه فیلم های ساخته شده 108
- فصل هشتم: کتاب شناسی موضوعی 125
- کتابنامه 135
فرشته، انسان را تأیید می کند و این است همان فرموده: «وأیدَهُم بروحٍ منه». (1)
دو _ انواع وسوسه
شیخ طبرسی در مجمع البیان می فرماید که در وسواس آدمیان دو وجه است:
اول _ وسوسه انسانی از خودش؛
دوم _ وسوسه و فریب دادن دیگران و از این نوع است قسمی که خداوند می فرماید شیطان های جنی و انسی انسان را وسوسه می کنند و فریب می دهند. (2)
در حقیقت، وسوسه گران، انسان و دیگران را از مسیر اعتدال در رفتار و گفتار خارج می کنند که از مصداق های اسراف است.
سه _ درمان وسوسه
در روایات، دستورالعمل هایی برای درمان وسواس و در امان ماندن از وسوسه های شیطان آمده است که برای نمونه، به چند مورد اشاره می کنیم:
اول _ گفتن جملاتی که از ائمه علیهم السلام وارد شده است، مثل: «آمنتُ بالله وبرسوله مخلصاً له الدین»؛ «لاحول ولاقوّه إلاّ بالله»؛ «ذکر أهل بیت علیهم السلام »؛
دوم _ دستورهای عملی در این باره مثل: خوردن انار؛ خوردن آب نیسان (23روز بعد از عید نوروز تا 30 روز، ماه نیسان است)؛ مسواک زدن؛ شستن سر با برگ سدر به مدت هفتاد روز؛ استفاده از حنا؛ استفاده از زعفران؛ استفاده از تربت سید الشهداء علیه السلام ؛ خلال کردن؛ عطر زدن؛
1- مجمع البیان، ج 10، ص 571 .
2- ترجمه مجمع البیان، ج 27، ص 394.