آیین برنامه سازی درباره «اصلاح الگوی مصرف» صفحه 82

به مسلمانان فرمود: «لاتَسْألُوا فیها فَوْقَ الْکَفاف؛ در دنیا بیش تر از اندازه کفاف طلب نکنید». (1)

چهار _ رعایت قناعت

قناعت، اکتفا کردن به مقدار نیاز را گویند. اصل این کلمه از «قناع» است و به چیزی گفته می شود که سر را با آن می پوشانند. از آنجا که شخص قانع، فقر خود را می پوشاند، به وی قانع گفته می شود. (2)

راغب در مفردات آورده است که قانع، کسی را گویند که به آنچه به او می دهند، راضی است و برای بیشتر از آن درخواست نمی کند.

امام باقر علیه السلام فرموده است:

إیّاکَ أَنْ تَطْمَحَ بَصَرَکَ إِلی مَنْ هُوَ فَوْقَکَ فَکفی بما قالَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ لِنَبیِّهِ «ولاتُعجبک أموالُهم وأولادهم» (3) وقالَ «وَلَا تَمُدَّنَّ عَیْنَیْکَ إِلَی مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِّنْهُمْ زَهْرَهَ الْحَیَاهِ الدُّنیَا» (4) فإنْ دَخَلَکَ مِنْ ذلک شَیٌء فَاذْکُرُ عِیشَ رَسُولَ الله صلی الله علیه و آله فإنّما کانَ قُوْتَه الشَّعیرُ وحَلْواهُ التَّمرَ وَوَقُودُه السَعَفَ إِذا وَجَدَهُ. (5)

از چشم دوختن به زندگی کسانی که از تو بالاترند، بر حذر باش. در این باره قول خداوند کفایت می کند که به پیامبرش فرمود: «اموال و اولاد آنها تو را به تعجب واندارد....» یا اینکه در جایی دیگر فرمود: «زنهار، چشم مدوز به آنچه از زینت زندگی دنیا به گروهی از آنان داده ایم تا آنها را در آن امتحان کنیم» و اگر محبت به دنیا در دلت راه پیدا کرد، زندگی پیامبر را به یاد آور که نان او نان جو و خورشت او خرما و هیزم آتش او شاخه های درخت خرما بود، اگر پیدا می کرد. (6)

1- نهج البلاغه، ص 85.
2- مفردات راغب، ص 685.
3- توبه: 85.
4- طه: 131.
5- سفینه البحار، ج 7، ص 373.
6- السعف = جرید النخل (المنجد، ص 345).