- فصل اول: کلیات 1
- 1. طرح موضوع 1
- 2. ضرورت پژوهش 2
- 3. پیشینه پژوهش 3
- 7. پرسش های فرعی 4
- 5. فرضیه پژوهش 4
- 4. اهداف اصلی و فرعی پژوهش 4
- 6. پرسش های اصلی 4
- الف) اسراف 5
- 8. کاربرد های رسانه ای پژوهش 5
- 9. مفهوم شناسی پژوهش 5
- ب) تبذیر 6
- ج) إقتار 6
- د) بخل 7
- ه_) مصرف 7
- و) اصلاح 8
- ز) الگو 8
- 1. تحلیل تاریخی مصرف گرایی در جهان 9
- فصل دوم: تحلیل تاریخی مصرف گرایی در جهان و ایران 9
- اشاره 11
- 2. تحلیل تاریخی مصرف گرایی در ایران 11
- الف) اقتصادی 12
- ب) اجتماعی 15
- فصل سوم: نظرسنجی های مربوط به مصرف گرایی 23
- فصل چهارم: نظریه های مربوط به الگوی مصرف 32
- ب) مصرف همراه با تقوا 41
- الف) مصرف همراه با نام خدا 41
- اشاره 41
- فصل پنجم: نگاه قرآن و احادیث به مصرف گرایی 41
- 1. شرایط مصرف 41
- ج) مصرف همراه با عمل صالح 42
- د) مصرف همراه با شکر 42
- ه_) مصرف همراه با ادای حقوق 42
- ز) مصرف همراه با اطعام فقیر 43
- ح) مصرف بدون فساد و سرکشی 43
- و) مصرف همراه با آمرزش خواهی 43
- 2. انواع مصرف 44
- اشاره 44
- ک) مصرف بدون اسراف 44
- ط) مصرف بدون پیروی از شیطان 44
- ی) مصرف بدون طغیان 44
- اشاره 45
- دو _ کفاره 45
- یک _ نفقه 45
- الف) مصارف واجب 45
- چهار_ زکات 46
- سه _ خمس 46
- پنج _ قربانی 46
- ب) مصارف مستحب 46
- ج) مصارف حرام 47
- الف) واژه «اسراف» در قرآن 48
- یک _ اسراف در مال 48
- 3. اسراف در قرآن 48
- ب) دسته بندی آیات اسراف 48
- 2. استفاده نادرست از اعضای تناسلی 50
- اشاره 50
- دو _ اسراف در رفتار 50
- 1. قصاص بیش از اندازه در قتل 50
- الف) نشانه های اسراف کار 51
- اشاره 51
- 4. اسراف در روایات 51
- ب) مصداق های اسراف 51
- سه _ اسراف در هسته خرما 52
- یک _ اسراف در آب وضو 52
- پنج _ اسراف در لباس 52
- دو_ اسراف در بیت المال 52
- چهار_ اسراف در نان 52
- ده _ اسراف در انفاق 53
- هفت _ اسراف در چراغ 53
- شش _ اسراف در عبادت 53
- نه _ اسراف در شنیدن 53
- هشت _ اسراف در نوشتن 53
- چهارده _ اسراف در مسکن 54
- دوازده _ اسراف در خوردن وآشامیدن 54
- پانزده _ اسراف در خوابیدن 54
- سیزده _ اسراف در برپایی مجالس 54
- یازده _ اسراف در مرکب 54
- هفده _ اسراف در بستر و فراش 55
- هجده _ اسراف در کلام (گفتار) 55
- 5. معیار اسراف 55
- شانزده _ اسراف در راه رفتن 55
- اشاره 55
- اشاره 56
- الف) معیار شرعی 56
- دو _ کار خیر 57
- یک _ حج و عمره 57
- سه _ اصلاح و سلامتی بدن 57
- ب) معیار عقلی 58
- چهار _ بوی خوش 58
- ج) معیار عرفی 59
- 6. حکم اسراف 60
- الف) درآمدها 61
- 7. عوامل اسراف 61
- اشاره 61
- ب)تجمّل گرایی 62
- د) فخرفروشی 64
- ج)مصرف گرایی 64
- ه_) پیروی از هوای نفس 66
- اشاره 68
- و) وسواس 68
- یک _ عامل وسواس 69
- سه _ درمان وسوسه 70
- دو _ انواع وسوسه 70
- ز) تقلید 71
- 8. پی آمدهای اسراف 72
- سه _ فساد 72
- الف) پی آمدهای اخروی 72
- دو _ ستم کاری 72
- یک _ حقیر شدن در آخرت 72
- پنج _ نزول غضب خدا 73
- چهار _ گرفتاری دوزخ 73
- شش _ محرومیت از هدایت 73
- هفت _ برادری با شیطان 73
- دو _ نابودی منابع و امکانات طبیعی و خدادادی 74
- یک _ فقر و ورشکستگی 74
- سه _ هلاکت فرد و جامعه 74
- ب) پی آمدهای دنیوی 74
- هفت _ کاهش لذت و مطلوبیت 76
- چهار _ تحمیل هزینه های اضافی بر زندگی 76
- شش _ وابستگی اقتصادی 76
- پنج _ نابسامانی و ناهنجاری 76
- اشاره 77
- هشت _ کاهش برکت 77
- 9. راهکارهای مبارزه با اسراف 77
- الف) راهکارهای سلبی 77
- ده _ مریضی 77
- نه _ مستجاب نشدن دعا 77
- ب) راهکارهای ایجابی 78
- یک _ رعایت شأن 78
- اشاره 78
- دو _ رعایت اقتصاد 79
- سه _ رعایت کفاف 80
- چهار _ رعایت قناعت 82
- پنج _ رعایت عدل 84
- شش _ شکرگزاری 87
- الف) بهره وری از هسته خرما 89
- اشاره 89
- فصل ششم: محورهای برنامه سازی و موضوع های پیرامونی 89
- 1. ایده های برنامه ای 89
- ج) دقت در مصرف بیت المال 90
- اشاره 90
- اشاره 90
- ب) تغییر الگوی اشتغال برای بهره وری بیشتر 90
- محور های قابل طرح 90
- محورهای قابل طرح 90
- د) پرهیز از اسراف آب 91
- محورهای قابل طرح 91
- اشاره 91
- اشاره 92
- محورهای قابل طرح 92
- محورهای قابل طرح 92
- ه_) اسراف در وصیت 92
- و) چاره اندیشی برای مصرف ماندگار 93
- اشاره 93
- محورهای قابل طرح 93
- ز) جلوگیری از رکود ثروت عمومی 93
- اشاره 93
- محور های قابل طرح 93
- اشاره 94
- محور های قابل طرح 94
- ح) پاسخ امام علی علیه السلام و طعنه به بخیلان مال اندوز 94
- محورهای قابل طرح 95
- اشاره 95
- ط) مصرف گرایی هماهنگ با پیشرفت های جامعه 95
- ی) اصلاح الگوی تغذیه 96
- اشاره 96
- محورهای قابل طرح 97
- ک) توجه به نیازمندان در زمان بلایای طبیعی 97
- ل) برتری دانش بر فضل 97
- اشاره 97
- اشاره 97
- محورهای قابل طرح 97
- محورهای قابل طرح 98
- اشاره 98
- م) ارزش هزینه کردن در راه دانش 98
- اشاره 99
- ن) مهریه قرآنی 99
- محورهای قابل طرح 99
- محورهای قابل طرح 100
- اشاره 100
- س) جلوگیری از خرج کردن در راه گناه 100
- چهار_ فرهنگ و الگوی تغذیه در اسلام 101
- الف) برنامه خانواده 101
- دو _ نفقه همسر و فرزندان 101
- اشاره 101
- محورهای قابل طرح 101
- سه _ تقسیم وقت در اسلام 101
- 2. برنامه های ترکیبی 101
- یک _ مهریه 101
- ب) الگوی مصرف در سریال های تلویزیونی ایرانی 102
- شش _ مهمانی ها 102
- پنج _ آرایش 102
- هفت _ مسکن 102
- ج) فرآیند تاریخی تغییر الگوی مصرف در جامعه ایران 103
- سخنان کوتاه از معصومین علیهم السلام در مورد اسراف، قناعت و... 104
- فصل هفتم: آسیب شناسی نمونه فیلم های ساخته شده 108
- فصل هشتم: کتاب شناسی موضوعی 125
- کتابنامه 135
و) چاره اندیشی برای مصرف ماندگار
اشاره
هنگامی که علی علیه السلام با زحمت و ضربه های طاقت فرسای خود، در دل چاه های ینبع، آب گوارا را جاری می ساخت، مردم گفتند: وارثان علی را بشارت دهید (که پدرشان برای آنان باغ های آباد باقی گذارد). امام علی علیه السلام کاغذ و قلم طلب کرد و وارثان خود را چنین بشارت داد:
وارثان را بشارت دهید که همه را در راه خدا، بر نیازمندان، بینوایان و واماندگان دور و نزدیک، در صلح و جنگ وقف کردم. (1)
محورهای قابل طرح
1. وقف، الگویی است برای مصرف ثروت های کلان در همه زمان ها؛
2. پرهیز از تراکم اموال نزد وارثان و افراد خاص و بهره مندی عمومی از آن؛
3. تشویق فرزندان و مسلمانان برای کار و تلاش جهت تولید ثروت و بهره برداری صحیح از ثروت های به دست آمده؛
4. جلوگیری از تن پروری و آماده خوری.
ز) جلوگیری از رکود ثروت عمومی
اشاره
هنگام غروب، اموالی را برای بیت المال آوردند. حضرت علی علیه السلام دستور داد تا آن را بین نیازمندان توزیع کنند. کارگزاران بیت المال بهانه آوردند که اکنون شب فرا رسیده است و تا صبح فردا صبر کنید. امام پاسخ داد: «دوست ندارم این اموال در اینجا بماند، درحالی که مردم به آن نیاز دارند». (2)
محور های قابل طرح
1. انبار کردن بیت المال مایه فقر می شود؛
1- دانش نامه امام علی علیه السلام، ج 7، ص 293.
2- دانش نامه امام علی علیه السلام، ج 7، ص 307.