بهینه سازی الگوی مصرف صفحه 40

دست یابی کامل به این هدف، لازم است سطح مصرف کل، با ظرفیت تولید کالا در داخل هماهنگ باشد. به این معنا که در مصرف کالاهایی که تولید آنها کافی نیست، قناعت و صرفه جویی کنیم تا نخست همه قشرهای جامعه بتوانند از نیازهای ضروری، به قدر کافی و یکسان برخوردار باشند و توزیع عادلانه ای در کل جامعه صورت گیرد. سپس نیاز به وارد کردن آنها از خارج کاهش یابد و بدین گونه، زمینه مناسب برای رسیدن به استقلال اقتصادی همراه با خودکفایی فراهم آید. در چنین شرایطی، زهد به معنای دل بستگی نداشتن به دنیا و مادیات که در اصل مربوط به فکر و روح انسان است، باید در عمل رعایت شود و شخص در بهره گیری از امکانات و مصرف خود بیشتر صرفه جویی کند.

در زندگی امامان معصوم(ع) نیز به فرازهایی برمی خوریم که آنان در زمان کمیابی کالایی خاص در سطح جامعه، سطح و نوع مصرف خود را هماهنگ با عموم قرار می دادند تا هم با محرومان همدردی کنند و هم با معرفی الگوی صحیح مصرف، زمینه استفاده عموم نیز فراهم شود. برای مثال، زمانی که بر اثر قحطی، گندم در مدینه کمیاب و گران شد، امام صادق(ع) به کارگزار خود دستور داد ذخیره گندم خانه را در بازار بفروشد و نیاز خانه حضرت را روزانه از بازار تهیه کند و نان منزل را نیمی از گندم و نیم دیگر از جو قرار دهد. ایشان در بیان علت این امر فرمود: «دوست نداریم ما نان خوب بخوریم و مردم از نان نامرغوب و پست استفاده کنند».(1)