- دیباچه 1
- پیش گفتار 4
- اشاره 7
- بخش اول: کلیّات 7
- 1. تعریف دین 8
- اشاره 8
- فصل اول: اصطلاح شناسی 8
- 2. تعریف اسطوره 9
- 3. تعریف خرافه، جادو و توتم پرستی (فینتیش) 10
- فصل دوم: ویژگی های دین، اسطوره، خرافه و جادو 11
- 1. ویژگی های دین 11
- اشاره 11
- 2. ویژگی های اسطوره و تفاوت آن با دین 12
- 3. ویژگی های خرافه، جادو و توتم پرستی و تفاوت آنها با دین 13
- 4. نمادهای اسطوره ای در دین 14
- 5. بررسی وجود خرافه ها، جادو و توتم پرستی در باورهای دینی مردم 15
- 6. بررسی جایگاه دین در میان مردم 17
- اشاره 21
- بخش دوم: رویکرد به دین، خرافه و توتم پرستی 21
- اشاره 22
- اشاره 22
- الف) دیدگاه آگوست کنت 22
- 1. دیدگاه های جامعه شناختی 22
- فصل اول: دیدگاه های اندیشمندان درباره دین، اسطوره، خرافه و جادو 22
- ب) دیدگاه ماکس مولر (طبیعت پرستی) 24
- ج) دیدگاه فریزر 25
- د) دیدگاه مارت 26
- ه .) دیدگاه توتم گرایی 26
- و) دیدگاه اندرولانگ 27
- ز) دیدگاه ماکس وبر 28
- الف) دیدگاه فروید 29
- اشاره 29
- 2. دیدگاه روان شناسان 29
- ب) دیدگاه یونگ 30
- اشاره 31
- الف) نظریه ترس از نومن (دیدگاه رودلف اتو) 31
- 1. تجربه دینی 31
- اشاره 31
- 3. دیدگاه متکلمان خدا باور 31
- 2. تجلّی نومن و ساختار آن 32
- ب) نظریه امر مقدس (دیدگاه میرچا الیاده) 32
- ج) دیدگاه فطرت 34
- فصل دوم: نقد و بررسی نظریه های اندیشمندان غربی با توجه به مبانی اسلامی 37
- اشاره 41
- اشاره 41
- فصل سوم: پی آمدهای دیدگاه اندیشمندان غرب و اسلام 41
- الف) دنیوی شدن دین 41
- 1. پی آمدهای دیدگاه اندیشمندان غرب 41
- ب) سستی ایمان مذهبی 43
- الف) ایمان مذهبی 45
- 2. پی آمدهای دیدگاه اندیشمندان اسلامی 45
- اشاره 45
- ب) ارزش دادن به شخصیت انسان 46
- ج) حق عقل در حریم دین 46
- د) آزادی معنوی انسان 47
- اشاره 50
- بخش سوم: اسطوره، جادو و خرافه از دیدگاه آیات و روایات 50
- فصل اول: اسطوره، جادو و خرافه از دیدگاه آیات و روایات 51
- 1. اسطوره از دیدگاه آیات و روایات 51
- اشاره 51
- 2. خرافه، جادو و توتم پرستی از دیدگاه آیات و روایات 53
- اشاره 56
- 1. آسیب شناسی وجود اسطوره در باورهای دینی مردم 56
- فصل دوم: آسیب شناسی اسطوره، جادو و خرافه بر اساس مبانی و ارزش های اسلامی 56
- 2. آسیب شناسی وجود خرافه و توتم پرستی در باورهای دینی مردم 58
- اشاره 63
- فصل سوم: شیوه های اصلاح باورهای خرافی 63
- 1. مراکز تعلیم و تربیت 64
- 2. نهادهای مذهبی 65
- 3. رسانه های گروهی 65
- فصل چهارم: شبهه های مربوط به دین، اسطوره، جادو و خرافه 67
- اشاره 78
- بخش چهارم: همراه با برنامه سازان 78
- 1. نقش رسانه در پیدایش خرافه و اسطوره سازی 79
- 2. نقش رسانه در اسطوره زدایی و خرافه ستیزی 80
- 3. نقش رسانه در ترویج اندیشه ناب دینی 81
- 4. نقد و بررسی عملکرد رسانه 81
- 5. پیشنهاد کلی برای برنامه ریزان 82
- 6 . پیشنهادهای برنامه ای 82
- سخن پایانی 84
- کتاب نامه 89
پژوهش های خود را در زبان های هند و اروپایی، به عنوان مؤید نظریه اش بیان می کند، با بررسی این زبان ها، ویژگی های زبان ابتدایی بشر معلوم می شود و در می یابیم که انسان های ابتدایی، نام های افعال خود را برای پدیده های طبیعی به کار برده است و به تدریج، معانی مجازی را به مثابه معانی حقیقی انگاشته اند.(1)
ج) دیدگاه فریزر
ج) دیدگاه فریزر
پیدایش دین از نظر فریزر، معلول کوشش بشر برای تبیین حوادث طبیعی است. بشر ابتدایی می خواست جهان و حوادث آن را تبیین و از این راه، طبیعت را مهار کند. جادو، نخستین راه حل بشر بود که به ناکامی انجامید. با از میان رفتن اعتقاد بشر به جادو، مفهوم خدایان آشکار شد و با جادو درآمیخت و به تدریج، شکل پیچیده ای به خود گرفت. همان گونه که عصر جادو جای خود را به عصر دین داد، عصر دین هم جایش را به عصر علم می دهد و به همان شیوه که دین مبادی جادو را درهم ریخت، علم هم مبادی دین را رد می کند. جادو مبتنی بر اصول کلی، نقض ناپذیر و غیرشخصی است، ولی دین بر وجود ارواح شخصی استوار است. علم هم وجود موجودات مجرد را نفی می کند و هم باور به موجودات مجرد را از بین می برد. بشر دیگر با جادو یا دین، جهان را تبیین نمی کند و تبیین جهان به عهده علم می افتد؛ زیرا علم،
1- درآمدی بر منشأ دین، نک: ص 90؛ علی سامی النشار، منشأالدین، مرکز الانماء الحضاری، 1995، چ 1، صص 68 _ 77.