- دیباچه 1
- پیش گفتار 4
- اشاره 7
- بخش اول: کلیّات 7
- 1. تعریف دین 8
- فصل اول: اصطلاح شناسی 8
- اشاره 8
- 2. تعریف اسطوره 9
- 3. تعریف خرافه، جادو و توتم پرستی (فینتیش) 10
- 1. ویژگی های دین 11
- اشاره 11
- فصل دوم: ویژگی های دین، اسطوره، خرافه و جادو 11
- 2. ویژگی های اسطوره و تفاوت آن با دین 12
- 3. ویژگی های خرافه، جادو و توتم پرستی و تفاوت آنها با دین 13
- 4. نمادهای اسطوره ای در دین 14
- 5. بررسی وجود خرافه ها، جادو و توتم پرستی در باورهای دینی مردم 15
- 6. بررسی جایگاه دین در میان مردم 17
- بخش دوم: رویکرد به دین، خرافه و توتم پرستی 21
- اشاره 21
- اشاره 22
- اشاره 22
- فصل اول: دیدگاه های اندیشمندان درباره دین، اسطوره، خرافه و جادو 22
- 1. دیدگاه های جامعه شناختی 22
- الف) دیدگاه آگوست کنت 22
- ب) دیدگاه ماکس مولر (طبیعت پرستی) 24
- ج) دیدگاه فریزر 25
- د) دیدگاه مارت 26
- ه .) دیدگاه توتم گرایی 26
- و) دیدگاه اندرولانگ 27
- ز) دیدگاه ماکس وبر 28
- اشاره 29
- الف) دیدگاه فروید 29
- 2. دیدگاه روان شناسان 29
- ب) دیدگاه یونگ 30
- اشاره 31
- 1. تجربه دینی 31
- 3. دیدگاه متکلمان خدا باور 31
- اشاره 31
- الف) نظریه ترس از نومن (دیدگاه رودلف اتو) 31
- ب) نظریه امر مقدس (دیدگاه میرچا الیاده) 32
- 2. تجلّی نومن و ساختار آن 32
- ج) دیدگاه فطرت 34
- فصل دوم: نقد و بررسی نظریه های اندیشمندان غربی با توجه به مبانی اسلامی 37
- الف) دنیوی شدن دین 41
- اشاره 41
- 1. پی آمدهای دیدگاه اندیشمندان غرب 41
- اشاره 41
- فصل سوم: پی آمدهای دیدگاه اندیشمندان غرب و اسلام 41
- ب) سستی ایمان مذهبی 43
- الف) ایمان مذهبی 45
- 2. پی آمدهای دیدگاه اندیشمندان اسلامی 45
- اشاره 45
- ج) حق عقل در حریم دین 46
- ب) ارزش دادن به شخصیت انسان 46
- د) آزادی معنوی انسان 47
- بخش سوم: اسطوره، جادو و خرافه از دیدگاه آیات و روایات 50
- اشاره 50
- اشاره 51
- 1. اسطوره از دیدگاه آیات و روایات 51
- فصل اول: اسطوره، جادو و خرافه از دیدگاه آیات و روایات 51
- 2. خرافه، جادو و توتم پرستی از دیدگاه آیات و روایات 53
- فصل دوم: آسیب شناسی اسطوره، جادو و خرافه بر اساس مبانی و ارزش های اسلامی 56
- 1. آسیب شناسی وجود اسطوره در باورهای دینی مردم 56
- اشاره 56
- 2. آسیب شناسی وجود خرافه و توتم پرستی در باورهای دینی مردم 58
- فصل سوم: شیوه های اصلاح باورهای خرافی 63
- اشاره 63
- 1. مراکز تعلیم و تربیت 64
- 2. نهادهای مذهبی 65
- 3. رسانه های گروهی 65
- فصل چهارم: شبهه های مربوط به دین، اسطوره، جادو و خرافه 67
- اشاره 78
- بخش چهارم: همراه با برنامه سازان 78
- 1. نقش رسانه در پیدایش خرافه و اسطوره سازی 79
- 2. نقش رسانه در اسطوره زدایی و خرافه ستیزی 80
- 3. نقش رسانه در ترویج اندیشه ناب دینی 81
- 4. نقد و بررسی عملکرد رسانه 81
- 5. پیشنهاد کلی برای برنامه ریزان 82
- 6 . پیشنهادهای برنامه ای 82
- سخن پایانی 84
- کتاب نامه 89
معنای دوم اینکه شناخت خدا فطری است؛ یعنی گزاره «خدا وجود دارد» از فطریات منطقی است و با اندکی تأمل تصدیق می شود.(1)
فصل دوم: نقد و بررسی نظریه های اندیشمندان غربی با توجه به مبانی اسلامی
فصل دوم: نقد و بررسی نظریه های اندیشمندان غربی با توجه به مبانی اسلامی
با توجه به مبانی اسلامی، آرا و نظریه های اندیشمندان غربی، اشکال های مبنایی متعددی دارد. مهم ترین اشکال عبارت است از اینکه آنها به انسان و نیازهای او، به صورت تک بُعدی نگاه می کنند. به عنوان نمونه، اندیشمندی که مسئله را از دیدگاه جامعه شناسی بررسی می کند، تنها منشأ گرایش انسان به دین و امور فرا طبیعی را اموری معرفی می کند که از جامعه سرچشمه گرفته اند. کسانی که از دیدگاه روان شناسی این موضوع را مورد مطالعه قرار می دهند، یگانه عامل گرایش انسان را به امور فرا طبیعی و دین، گرایش های روحی و روانی و احساسی او می دانند و از دیگر جنبه های انسان غفلت می ورزند.
دومین اشکال این است که برخی از دیدگاه ها تکامل گرا هستند؛ بدین معنا که دلیل گرایش انسان به دین را ترس از طبیعت، اعتقاد به ارواح یا موجودات اسطوره ای و جادو می دانند. از این رو، علت گرایش به دین را در جهل انسان ها جست وجو می کنند و اعتقاد به موجودات اسطوره ای، جادو و امور خرافی را
1- مرتضی مطهری، فطرت، صص 74 _ 86 و 261.