- دیباچه 1
- پیش گفتار 4
- بخش اول: کلیّات 7
- اشاره 7
- 1. تعریف دین 8
- اشاره 8
- فصل اول: اصطلاح شناسی 8
- 2. تعریف اسطوره 9
- 3. تعریف خرافه، جادو و توتم پرستی (فینتیش) 10
- 1. ویژگی های دین 11
- فصل دوم: ویژگی های دین، اسطوره، خرافه و جادو 11
- اشاره 11
- 2. ویژگی های اسطوره و تفاوت آن با دین 12
- 3. ویژگی های خرافه، جادو و توتم پرستی و تفاوت آنها با دین 13
- 4. نمادهای اسطوره ای در دین 14
- 5. بررسی وجود خرافه ها، جادو و توتم پرستی در باورهای دینی مردم 15
- 6. بررسی جایگاه دین در میان مردم 17
- اشاره 21
- بخش دوم: رویکرد به دین، خرافه و توتم پرستی 21
- فصل اول: دیدگاه های اندیشمندان درباره دین، اسطوره، خرافه و جادو 22
- اشاره 22
- اشاره 22
- الف) دیدگاه آگوست کنت 22
- 1. دیدگاه های جامعه شناختی 22
- ب) دیدگاه ماکس مولر (طبیعت پرستی) 24
- ج) دیدگاه فریزر 25
- د) دیدگاه مارت 26
- ه .) دیدگاه توتم گرایی 26
- و) دیدگاه اندرولانگ 27
- ز) دیدگاه ماکس وبر 28
- اشاره 29
- الف) دیدگاه فروید 29
- 2. دیدگاه روان شناسان 29
- ب) دیدگاه یونگ 30
- 1. تجربه دینی 31
- اشاره 31
- 3. دیدگاه متکلمان خدا باور 31
- اشاره 31
- الف) نظریه ترس از نومن (دیدگاه رودلف اتو) 31
- ب) نظریه امر مقدس (دیدگاه میرچا الیاده) 32
- 2. تجلّی نومن و ساختار آن 32
- ج) دیدگاه فطرت 34
- فصل دوم: نقد و بررسی نظریه های اندیشمندان غربی با توجه به مبانی اسلامی 37
- فصل سوم: پی آمدهای دیدگاه اندیشمندان غرب و اسلام 41
- الف) دنیوی شدن دین 41
- اشاره 41
- اشاره 41
- 1. پی آمدهای دیدگاه اندیشمندان غرب 41
- ب) سستی ایمان مذهبی 43
- الف) ایمان مذهبی 45
- اشاره 45
- 2. پی آمدهای دیدگاه اندیشمندان اسلامی 45
- ج) حق عقل در حریم دین 46
- ب) ارزش دادن به شخصیت انسان 46
- د) آزادی معنوی انسان 47
- اشاره 50
- بخش سوم: اسطوره، جادو و خرافه از دیدگاه آیات و روایات 50
- اشاره 51
- فصل اول: اسطوره، جادو و خرافه از دیدگاه آیات و روایات 51
- 1. اسطوره از دیدگاه آیات و روایات 51
- 2. خرافه، جادو و توتم پرستی از دیدگاه آیات و روایات 53
- 1. آسیب شناسی وجود اسطوره در باورهای دینی مردم 56
- فصل دوم: آسیب شناسی اسطوره، جادو و خرافه بر اساس مبانی و ارزش های اسلامی 56
- اشاره 56
- 2. آسیب شناسی وجود خرافه و توتم پرستی در باورهای دینی مردم 58
- فصل سوم: شیوه های اصلاح باورهای خرافی 63
- اشاره 63
- 1. مراکز تعلیم و تربیت 64
- 2. نهادهای مذهبی 65
- 3. رسانه های گروهی 65
- فصل چهارم: شبهه های مربوط به دین، اسطوره، جادو و خرافه 67
- اشاره 78
- بخش چهارم: همراه با برنامه سازان 78
- 1. نقش رسانه در پیدایش خرافه و اسطوره سازی 79
- 2. نقش رسانه در اسطوره زدایی و خرافه ستیزی 80
- 3. نقش رسانه در ترویج اندیشه ناب دینی 81
- 4. نقد و بررسی عملکرد رسانه 81
- 5. پیشنهاد کلی برای برنامه ریزان 82
- 6 . پیشنهادهای برنامه ای 82
- سخن پایانی 84
- کتاب نامه 89
براساس این آیات قرآنی، روشن است که مراد قرآن از اسطوره، داستان های توهمی و خیالی و به عبارت دیگر، افسانه ای است که هیچ پایه عقلانی و منطقی ندارد و کافران و مشرکان برای اینکه زیر بار دعوت پیامبران نروند، دعوت آنان را اموری اسطوره ای و افسانه ای می دانستند. بر همین اساس، قرآن نظر آنها را ردّ می کند و می گوید که آنچه از تاریخ گذشتگان و پیامبران و امت های پیشین در قرآن آورده شده، وقایع و حوادث و اتفاقاتی بوده که در گذشته رخ داده و برای عبرت دیگران بیان شده است.
2. خرافه، جادو و توتم پرستی از دیدگاه آیات و روایات
2. خرافه، جادو و توتم پرستی از دیدگاه آیات و روایات
اموری از قبیل خرافه و توتم پرستی، به طور صریح در آیات و روایات مورد نقد و نفی قرار نگرفته و این گونه عقاید، در قالب سحر و اسطوره، نفی و انکار شده است. در قرآن کریم، 13 بار کلمه «سحر» از زبان کافران نقل شده است که وقتی آیات قرآن برای آنها تلاوت می شد، می گفتند: «ان هذا الاّ سحر مبین». منظورشان نیز این بود که این سخنان، از حقیقت به دور است؛ زیرا «سحر» به معنای سخن عاری از حقیقت و گفتاری اساسی است. ساحران نیز با رفتار خود، چیزهایی را به بینندگان نشان می دهند که واقعیت و حقیقتی در آن نیست. از این رو، کافران ادعا می کردند که سخنان پیامبران از حقیقت و واقعیت تهی است. «در دوره بعد از اسلام وقتی که دوره ترجمه آثار دیگران فرا رسید و از آثار یونانی و هندی و ایرانی چیزهایی ترجمه شد، خلفا بیش از هر چیزی به مسئله نجوم احکامی توجه کردند. از آن زمان، مسئله نجوم احکامی رایج شد. بعد اینها به دست یهودیان و شاید بیشتر از دیگران، هندی ها و افرادی که