خرافه و خرافه زدایی با رویکرد رسانه ای صفحه 239

الف) عوامل اصلی

با توجه به نظریات محققان و روان شناسان می توان گفت،:

به صورت فطری در درون انسان شناخت ها و امیالی وجود دارد که اگر شناخت ها صحیح نباشد و امیال تعدیل نشود، به سمت باطل سوق می یابد.

عدم شناخت (جهل ساده) یا عدم شناخت صحیح (جهل مرکب)(1) و امیال کنترل نشده، مانند میل به قدرت طلبی و گریز از محدودیت، میل به برتری طلبی و تمایزجویی، میل به جاودانگی، معرفت طلبی، گرایش به علم و آگاهی و جست وجوی خوشبختی و سعادت،(2) علل گرایش به خرافه است. در یک کلام می توان گفت، جهل، وهم(3) و گرایش های تصحیح نشده عوامل اصلی ایجاد خرافه و گرایش به آن است.

ب) عوامل تعمیق و توسعه

اشاره

ب) عوامل تعمیق و توسعه

نگارنده معتقد است این عوامل نقش اصلی در به وجود آمدن خرافه دارند، ولی می توان گفت عوامل دیگری شکل می گیرند و گرایش مردم به خرافه را تعمیق و توسعه می بخشند. این علل به دو دسته عوامل درونی و بیرونی تقسیم می شود.

یک _ عوامل درونی

اشاره

یک _ عوامل درونی

این عوامل در درون انسان ریشه دارد و خود شامل عوامل روانی، عامل علمی و عامل شخصیتی می­شود.

اول _ عوامل درونی

1- دیدگاه هیوم و نوری.
2- نک: منصور نیک پناه، «خرافات و دین»، نشریه اسوه، ش 43.
3- دیدگاه علامه طباطبایی، یونگ و فروید.