خرافه و خرافه زدایی با رویکرد رسانه ای صفحه 253

دو _ عوامل بیرونی

منظور از عوامل بیرونی، عواملی است که بیرون از وجود و شخصیت فرد، زمینه گرایش به خرافه را ایجاد می کند و باعث تعمیق و توسعه این پدیده شوم در جامعه انسانی می شود.

عوامل بیرونی به این ترتیب است:

_ عوامل جغرافیایی و محیطی؛

_ عوامل اجتماعی و اقتصادی؛

_ عوامل سیاسی.

اول _ عوامل جغرافیایی و محیطی

اول _ عوامل جغرافیایی و محیطی

عوامل خاص ایجاد خرافه در محیط های مختلف به یک حال نیست؛ عوامل جغرافیایی و محیطی و روحیِ خاص هر محیط، گوناگونی خرافات را باعث می شود. برای مثال، محیط جزیره العرب با محیط خاص ژاپن و هند و محصول خرافاتشان بر اثر اختلاف محیط و جغرافیا مختلف است.

«با این حال باید اعتراف کرد که خرافات همچون امراض مسری گاه از محیطی به محیط دیگر سرایت می کند».(1)

دوم _ عوامل اجتماعی و اقتصادی

دوم _ عوامل اجتماعی و اقتصادی

موقعیت های اجتماعی نامساعد و فشارآور، مواجهه با ناکامی در زندگی(2) و نبودن عدالت اجتماعی از عوامل گرایش به خرافه است.

شهید مطهری معتقد است: «فکر بخت و فلسفه بخت هیچ علتی ندارد جز مظالم و ناهمواری ها و بی عدالتی های اجتماعی. الهام کننده این فکر