خرافه و خرافه زدایی با رویکرد رسانه ای صفحه 265

جهل به جهان ماوراء الطبیعه ریشه گرفته است. از آیه 138 سوره اعراف این مطلب به خوبی برداشت می شود. خداوند در این آیه می فرماید:

وَ جاوَزْنا بِبَنِی إِسْرائِیلَ الْبَحْرَ فَأَتَوْا عَلی قَوْمٍ یَعْکُفُونَ عَلی أَصْنامٍ لَهُمْ قالُوا یا مُوسَی اجْعَلْ لَنا إِلهاً کَما لَهُمْ آلِهَه قالَ إِنَّکُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ.(1)

نادانی قوم بنی اسرائیل باعث شد با دیدن صحنه بت پرستی، از حضرت موسی علیه السلام بخواهند برایشان معبودی مانند بت ها قرار دهد؛ در حالی که اگر انسان از عالم دنیا، هستی و جهان آخرت آگاهی و بینش کامل و جامعی داشته باشد و حقیقتاً به خداوند متعال ایمان بیاورد، هیچ گاه دچار این افکار خرافی و خیال باطل نمی شود.

بنابراین، قرآن کریم از جهل و جاهلیت و مشتقات آن در 24 مورد با لحن ملامت­آمیز و محکوم کننده سخن به میان می آورد و با افکار، اعمال و سخنان جاهلانه به شدت برخورد می­کند.(2)

قرآن تقلید کورکورانه را از عوامل اصلی خرافه­گرایی می داند که سبب می­شود مطالب دروغین از نسلی به نسلی دیگر منتقل شود و انسان از تعقل و درک صحیح مطالب و تحصیل عقاید و معارف صحیح بازماند.(3)

این کتاب آسمانی ریشه برخی عقاید خرافی را پیروی از ظن و گمان اعلام می­کند و آن را مایه گمراهی بشر می داند.(4)

1- «و بنی اسرائیل را [سالم] از دریا عبور دادیم. [ناگاه] در راه به گروهی رسیدند که اطراف بت هایشان با تواضع و خضوع گرد آمده بودند. [در این هنگام، بنی اسرائیل] به موسی گفتند: و هم برای ما معبودی قرار ده؛ همان گونه که آنها معبودان [و خدایانی] دارند. گفت: شما جمعیتی جاهل و نادان هستید».
2- احمد صادقی اردستانی، جاهلیت از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه، ص 54.
3- نک: بقره: 168-173؛ زخرف: 21. 24؛ انبیاء: 51 -54 و... .
4- نک: انعام: 116؛ نجم: 21 _ 23، 27 و 28.