خرافه و خرافه زدایی با رویکرد رسانه ای صفحه 8

و آنچه را می دید نقل می کرد، اما کسی سخن او را باور نداشت و مردم سخنان او را تکذیب می کردند و می گفتند: «هذا حَدیثُ خُرافهَ وَ هُو حَدیثٌ مُسْتَمْلَحٌ کَذِب؛ این سخنی است ملیح و شنیدنی، اما دروغ!»(1)

در بیشتر کتاب های لغت عربی ذیل ریشه «خ ر ف» چنین آمده است:

خریف: فصلی از سال که بین تابستان و زمستان است.

خِرِف: فساد عقل ناشی از پیری.

خَرَفَ الثمرَ: میوه را چید.

خرافه: سخن دروغین خنده دار.(2)

این مطلب در بسیاری از فرهنگ نامه های عربی تکرار شده است که می گویند: سخن خرافی به علت این است که خرافه شخصی از بنی عذره یا جُهَیْنَه بود که جنیّان او را ربودند. پس به سوی قومش بازگشت. او از آنچه دیده بود سخنانی می گفت که مردم از آن به شگفت می آمدند و او را تکذیب می کردند. سپس بر زبان مردم افتاد و خرافه را به انواع سخنان خنده دار و دروغ اطلاق کردند.

آیا به راستی خرافه در اصل نام این شخصِ جن زده بوده یا بعدها به دلیل سخنان خنده آورش به این نام معروف شده است؟ آیا واقعاً چنین شخصی وجود خارجی داشته است؟

در این باره روایتی از ترمذی از طریق مسروق از عایشه نقل شده است که روزی پیامبر نزد اهل بیت و زنان خود حدیث گفت. یکی از آنها گفت: این حدیث خرافه است. پیغمبر فرمود: «شما خرافه را نمی شناسید. او مردی