بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 123

عبارت «مَا مِنْ أَحَدٍ إِلَّا یَکُونُ ذَاکَ مِنْهُ» دالّ بر لمم بودن کذب نیست، بلکه دالّ بر این است که کذب خیلی مورد ابتلاء است، مانند غیبت که کمتر کسی می تواند از افتادن در مهلکه ی غیبت جان سالم به در ببرد. نهایت چیزی که از این روایت استفاده می شود آن است که بر کسی که گاهی دروغ می گوید، کذّاب صادق نیست، ولی این منافات ندارد که مطلق کذب کبیره باشد و مورد ابتلای اکثریت هم باشد.

نقد مناقشه ی محقّق ایروانی - قدس سره -

گرچه این کلام محقّق ایروانی - قدس سره - که (اگر گناهی مورد ابتلای همه باشد دالّ بر کبیره نبودن آن نیست) صحیح است، ولی لحن کلام امام - علیه السلام - به گونه ای است که استفاده می شود حضرت در مقام تحقیر آن نوعِ کذب هستند و می خواهند بفرمایند: هر