بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 169

قَالَ: مَا فَعَلَهُ کَبِیرُهُمْ وَ مَا کَذَبَ إِبْرَاهِیمُ - علیه السلام - فَقُلْتُ: وَ کَیْفَ ذَاکَ؟ قَالَ: إِنَّمَا قَالَ إِبْرَاهِیمُ - علیه السلام -: (فَسْئَلُوهُمْ إِنْ کانُوا یَنْطِقُونَ) إِنْ نَطَقُوا فَکَبِیرُهُمْ فَعَلَ وَ إِنْ لَمْ یَنْطِقُوا فَلَمْ یَفْعَلْ کَبِیرُهُمْ شَیْئاً فَمَا نَطَقُوا وَ مَا کَذَبَ إِبْرَاهِیمُ - علیه السلام - فَقُلْتُ: قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِی یُوسُفَ (أَیَّتُهَا الْعِیرُ إِنَّکُمْ لَسارِقُونَ) قَالَ: إِنَّهُمْ سَرَقُوا یُوسُفَ مِنْ أَبِیهِ أَ لَا تَرَی أَنَّهُ قَالَ لَهُمْ حِینَ قَالَ (ما ذا تَفْقِدُونَ قالُوا نَفْقِدُ صُواعَ الْمَلِکِ) وَ لَمْ یَقُلْ سَرَقْتُمْ صُوَاعَ الْمَلِکِ إِنَّمَا عَنَی سَرَقْتُمْ یُوسُفَ مِنْ أَبِیهِ فَقُلْتُ: قَوْلُهُ (إِنِّی سَقِیمٌ)؟ قَالَ: مَا کَانَ إِبْرَاهِیمُ سَقِیماً وَ مَا کَذَبَ إِنَّمَا عَنَی سَقِیماً فِی دِینِهِ مُرْتَاداً؛(1)

شخصی از امام صادق - علیه السلام - درباره ی آیه ی شریفه ی (بَلْ فَعَلَهُ کَبِیرُهُمْ هذا فَسْئَلُوهُمْ إِنْ کانُوا یَنْطِقُونَ) سؤال می کند [حضرت ابراهیم - علیه السلام - بت ها را شکانده، تبر را بر روی دوش بت بزرگ گذاشته بودند و در جواب این سؤال که آیا تو این کار را با بت های ما کردی؟ فرمودند: بلکه بزرگشان این کار را کرده، پس از آن ها سؤال کنید اگر نطق می کنند. ظاهر کلام حضرت ابراهیم دروغ است به همین خاطر سائل از امام صادق - علیه السلام - سؤال می کند که چطور