بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 203

اسماعیل بن سعد الاشعری می گوید: از امام رضا - علیه السلام - درباره ی مردی که سلطان او را وادار به قسم به طلاق همسرش یا غیر آن [مثل قسم بر عتق عبیدش] می کند پس قسم می خورد سؤال کردم، حضرت فرمودند: اشکالی ندارد. و سؤال کردم درباره ی مردی که نسبت به مالش از سلطان می ترسد پس قسم می خورد تا به واسطه ی آن از سلطان نجات یابد، حضرت فرمودند: اشکالی ندارد. و سؤال کردم آیا می تواند [برای حفظ] اموال برادرش قسم بخورد همان گونه که نسبت به اموال خودش قسم می خورد، حضرت فرمودند: بله [می تواند قسم بخورد].

بنابراین امام رضا - علیه السلام - در این روایت می فرماید: برای نجات مال خود یا برادر ایمانی از دست ظالم می توان سوگند دروغ یاد کرد و با این که در چنین مواردی امکان توریه وجود دارد، حضرت استفصالی نمی کنند و به طور مطلق می فرمایند می تواند قسم یاد کند.

3. صحیحه ی حلبی:

اشاره

وَ [مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ] بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْحَلَبِیِّ أَنَّهُ سَأَلَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ - علیه السلام - عَنِ الرَّجُلِ یَحْلِفُ لِصَاحِبِ الْعُشُورِ یُحْرِزُ بِذَلِکَ مَالَهُ قَالَ: نَعَمْ.(1)

حلبی از امام صادق - علیه السلام - درباره ی مردی که نزد صاحب