بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 241

ظالم، قسم خوردن مانعی ندارد، این روایات أوسع از حدیث رفع است و با تقریبی که کردیم و با توجّه به روایات اصلاح ذات البین که بیان خواهیم کرد، جواز کذب اختصاص به صورت عدم تمکّن از توریه ندارد، در حالی که «رُفِع َ مَا اضْطُرُّوا إِلَیْه و رُفِع ََ مَا أُکْرِهُوا عَلَیْه» اختصاص به صورت عدم تمکّن از توریه دارد.

بیان شیخ - قدس سره - در عدم فرق بین ضرر مسوّغ کذب با ضرر مسوّغ سایر محرّمات و نقد آن

مرحوم شیخ - قدس سره - می فرماید: ضرر مسوّغ کذب همان ضرر مسوّغ سایر محرّمات است و فرقی نمی کند(1)، در حالی که در روایات مربوط به جواز کذب، ضرر و خوفی که مسوّغ کذب است بسیار اوسع از سایر محرّمات بوده تا آن جا که وارد شده: «أَحَلی مِنَ التَّمْرِ وَ الزُّبْدِ» و حتّی برای رفع ضرر و نجات مال برادر مؤمن هم کذب جایز است، آن هم با آن اطلاق که هر آن چه مال بر آن صدق کند و عرفاً روایات از آن منصرف نباشد،