کتابخانه بالقرآن

کتابخانه بالقرآن

بررسی گسترده ی فقهی کذب (موضوع، احکام و موارد استثناء) صفحه 48

صفحه 48

بررسی فرمایش مرحوم امام - قدس سره -

1. در مورد این که آیا دلالت تابع اراده است یا خیر، در بحث اصول با نقد کلام عَلَمَین بیان کردیم که دلالت تابع اراده نیست، بنابراین اصل مدّعای مرحوم امام - قدس سره - در این زمینه به نظر ما هم درست است و هر جمله ی خبریه ای که از متکلّم شاعری که به جد معنا را اراده کرده باشد صادر شود به حیثی که اگر مخاطبی آن را بشنود به مضمون کلام هدایت می شود، چنین جمله ای اگر مطابق واقع باشد متّصف به صدق و متکلّم آن صادق است و اگر مطابق واقع نباشد متّصف به کذب و متکلّم آن کاذب است. در نتیجه إفهام بالفعل دخیل در إتّصاف کلام به صدق و کذب نیست.

2. در مورد این که آیا ادلّه ی حرمت کذب منصرف است از جایی که مخاطبی نباشد، می گوییم: قضاوت در این زمینه در گرو بررسی تمام روایات مربوط به کذب است که باید در فرصت مناسب به آن بپردازیم. امّا در مورد روایاتی که مرحوم امام فرمودند یک نوع منبّه و إشعاری بر این انصراف دارد می گوییم:

* امّا آن روایتی که می گوید: «إِنَّ الْکَاذِبَ عَلَی شَفَا مَخْزَاهٍ وَ هَلَکَهٍ»(1)؛ کاذب بر لبه ی خزی و هلاکت است.


1- شیخ صدوق، محمّد بن علی بن بابویه قمی، من لایحضره الفقیه، ج1، ص205: وَ کَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ- علیه السلام - یَقُولُ: إِنَّ أَفْضَلَ مَا یَتَوَسَّلُ بِهِ الْمُتَوَسِّلُونَ الْإِیمَانُ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ الْجِهَادُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ کَلِمَهُ الْإِخْلَاصِ فَإِنَّهَا الْفِطْرَهُ وَ إِقَامُ الصَّلَاهِ فَإِنَّهَا الْمِلَّهُ وَ إِیتَاءُ الزَّکَاهِ فَإِنَّهَا مِنْ فَرَائِضِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الصَّوْمُ فَإِنَّهُ جُنَّهٌ مِنْ عَذَابِهِ وَ حِجُّ الْبَیْتِ فَإِنَّهُ مَنْفَاهٌ لِلْفَقْرِ وَ مَدْحَضَهٌ لِلذَّنْبِ وَ صِلَهُ الرَّحِمِ فَإِنَّهَا مَثْرَاهٌ فِی الْمَالِ وَ مَنْسَأَهٌ فِی الْأَجَلِ وَ صَدَقَهُ السِّرِّ فَإِنَّهَا تُطْفِئُ الْخَطِیئَهَ وَ تُطْفِئُ غَضَبَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ صَنَائِعُ الْمَعْرُوفِ فَإِنَّهَا تَدْفَعُ مِیتَهَ السَّوْءِ وَ تَقِی مَصَارِعَ الْهَوَانِ أَلَا فَاصْدُقُوا فَإِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّادِقِینَ وَ جَانِبُوا الْکَذِبَ فَإِنَّهُ یُجَانِبُ الْإِیمَانَ أَلَا إِنَّ الصَّادِقَ عَلَی شَفَا مَنْجَاهٍ وَ کَرَامَهٍ أَلَا إِنَّ الْکَاذِبَ عَلَی شَفَا مَخْزَاهٍ وَ هَلَکَهٍ أَلَا وَ قُولُوا خَیْراً تُعْرَفُوا بِهِ وَ اعْمَلُوا بِهِ تَکُونُوا مِنْ أَهْلِهِ وَ أَدُّوا الْأَمَانَهَ إِلَی مَنِ ائْتَمَنَکُمْ وَ صِلُوا أَرْحَامَ مَنْ قَطَعَکُمْ وَ عُودُوا بِالْفَضْلِ عَلَی مَنْ حَرَمَکُمْ.
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه
تمامی حقوق این سامانه متعلق به کتابخانه بالقرآن می باشد.